پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,971,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,642,909 |
تنش انسان‌شناختی؛ پرسش از ذات انسان و متافیزیکِ سوبژکتیویته نزد کانت | ||
| فلسفه | ||
| دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 38، تیر 1401، صفحه 133-150 اصل مقاله (723.31 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2022.308824.1006544 | ||
| نویسندگان | ||
| احسان کریمی ترشیزی* 1؛ شهین اعوانی2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکتری فلسفۀ دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| 2دانشیار گروه فلسفۀ غرب مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران | ||
| چکیده | ||
| کانت هر سه مسئلۀ اساسی فلسفه را به مسئله‌ای یگانه و نهایی (انسان چیست؟) بازمی‌گرداند و حلّ آن را بر عهدۀ انسان‌شناسی فلسفی می‌گذارد. باری، اگر از این دید در مهم‌ترین اثر فلسفی کانت، یعنی نقادی عقل محض نظر کنیم، جای شگفتی است که این پرسش، دست کم با این صورت‌بندی، از آن غایب است؛ البته، اقتضای فلسفۀ استعلایی همین است که این پرسش، بدین صورت ماهوی اساساً در آن قابل طرح نباشد؛ چراکه سیر فکر استعلایی سرانجام به سوژه منتهی می‌شود و نه انسان. اما به‌رغم خوانش هایدگر از کانت، نباید گمان کرد که وی پرسش از ذات انسان را سرانجام در جهت تثبیت یک متافیزیک سوبژکتیویته به جریان می‌اندازد. آموزۀ وحدتِ استعلاییِ ادراکِ نفسانی کانت، نه‌تنها بیانگر یک نظریۀ متافیزیکی بر محور سوژه نیست، بلکه صورت‌بندی دیدگاه کلی انسان‌شناختی کانت است در بستر فلسفۀ استعلایی و در چارچوب عقل نظری، که صورت متکامل آن در انسان‌شناسی اخلاقی او تبلور یافته است. هستۀ مرکزی این دیدگاه انسان‌شناختی را موقعِ دوگانۀ انسان در کیهان تشکیل می‌دهد، که بر حسب آن می‌توان تنش میان مرکزیت و هم‌زمان، حاشیه‌ای‌بودن موقع او نسبت به جهان را در فروکاستْ‌ناپذیری‌اش بیان کرد. این دیدگاه انسان‌شناختی کانت را از جهت دوگانگی فروکاست‌ناپذیر نهفته در آن، «تنش انسان‌شناختی» می‌نامیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انسان‌شناسی؛ کانت؛ سوژه؛ متافیزیک سوبژکتیویته؛ هایدگر؛ تحلیل دازاین؛ تنش انسان‌شناختی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Anthropological Tension: the Question of Human Essence and Metaphysics of Subjectivity in Kant | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ehsan Karimi Torshizi1؛ Shahin Aavani2 | ||
| 1PhD Graduate of Philosophy, Allameh Tabataba’I u University | ||
| 2Associated Professor of western philosophy, Iranian Institute of Philosophy | ||
| چکیده [English] | ||
| It is widely known that Kant refers all the three basic problems of philosophy to the single ultimate question “what is man?”, the task of finding a solution for which is assigned to the philosophical anthropology. One considers Critique of Pure Reason in this regard, however, one surprisingly finds that this question is entirely absent from Kant’s own magnum opus. By its very nature indeed, transcendental philosophy is incapable of arising this question thus formulated, since it eventually leads to a subject, not to a human being. Heidegger’s exegetical reading of Kant notwithstanding, one should not simply conclude, however, that the question of the essence of man eventuates by Kant in the formation of a metaphysics of subjectivity. Kant’s doctrine of transcendental unity of apperception is not so much a subject-centered metaphysical theory, of the sort that Heidegger assumes, as it denotes a transcendental formulation of Kant’s general anthropological conception. What lies at the core of this anthropological view is the twofoldness of human place in cosmos, in terms of which the tension between the marginality and, simultaneously, centrality of man in relation to the world can be articulated. We refer to this anthropological conception as “anthropological tension”, due to the irreducible duality that lies at its core. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Anthropology, Kant, Subject, Metaphysics of Subjectivity, Heidegger, Daseinsanalysis, Anthropological Tension | ||
| مراجع | ||
|
دیرکس، هانس (۱۳۹۱)، انسان‌شناسی فلسفی، ترجمۀ محمدرضا بهشتی، تهران، هرمس.
یوئینگ، ای. سی. (۱۳۸۸)، شرحی کوتاه بر نقد عقل محض کانت، ترجمۀ اسماعیل سعادتی خمسه، تهران، هرمس.
Carr, David (1999), The Paradox of Subjectivity: The Self in the Transcendental Tradition, New York, Oxford University.
Courtine, Jean-François (1990), Heidegger et la phénoménologie, Paris, Librairie Philosophique Vrin.
Heidegger, Martin (1984), Die Frage nach dem Ding. Zu Kants Lehre von den transzendentalen Grundsätzen (GA 41), hrsg. P. Jaeger, Frankfurt am Main, Vittorio Klostermann.
Heidegger, Martin (1991), Kant und das Problem der Metaphysik (GA 3), hrsg. F.-W. von Herrmann, Frankfurt am Main, Vittorio Klostermann.
Henrich, Dieter (1967), Fichtes ursprüngliche Einsicht, Frankfurt am Main, Vittorio Klostermann.
Husserl, Edmund (1976), Die Krisis der europäischen Wissenschaften und die transzendentale Phänomenologie: Eine Einleitung in die phänomenologische Philosophie, hrsg, von Walter Biemel, The Hague, Martinus Nijhoff.
Kant, Immanuel (1956), Kritik der reinen Vernunft. Nach der ersten und zweiten Original-Ausgabe, hrsg. von Raymund Schmidt, Hamburg: Felix Meiner.
Kant, Immanuel (1968), Logik. Ein Handbuch zu Vorlesungen. Herausgegeben von Gottlob Benjamin Jäsche, Akademie-Ausg. Bd.IX, de Gruyter, Berlin.
Kemp Smith, Norman (2003), A Commentary to Kant's “Critique of Pure Reason”, with a new introduction by Sebastian Gardner, New York, Palgrave Macmillan.
Lichtenberger, Hans P. (2014), “’Bürger Zweier Welten’ oder ‘Herr und Knecht’? Kant und Hegel zu einer Problem des Menschen”, Was ist der Mensch? Theologische Anthropologie im interdisziplinären Kontext, hrsg, Von Michael Graf, Frank Mathwig, Matthias Zeindler, Stuttgart, Kohlhammer, 177-190.
Marino, Gordon (2004), Basic Writings of Existentialism, New York, The Modern Library.
Müller, Klaus (2006), Glauben Fragen Denken, Band I: Basisthemen in der Begegnung von Philosophie und Theologie, Münster, Aschendorff.
ـــــــــــــ (2010), Glauben Fragen Denken, Band III: Selbstbeziehung und Gottesfrage, Münster, Aschendorff.
Pitte, Frederick P. Van (1971), Kant as Philosophical Anthropologist, The Hague, Martinus Nijhoff.
Rentsch, Thomas (2003), Heidegger und Wittgenstein: Existential- und Sprachanalysen zu den Grundlagen Philosophischer Anthropolgie, Stuttgart, Klett-Cotta.
Wood, Allen W. (2001), Basic Writings of Kant, New York, The Modern Library.
Schnädelbach, H. (1992), „Philosophieren nach Heidegger und Adorno“, Zur Rehabilitierung des animal rationale, Vorträge und Abhandlungen 2, Frankfurt a.M. 307-328. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 195 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262 |
||