سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,500
تعداد مشاهده مقاله124,085,207
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,189,184
اسدی, اسماعیل, صادق زاده, پریسا, مجنونی, ابوالفضل, صمدیان, مرتضی. (1401). بررسی اثر بخشی طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی براساس روش فازی- تاپسیس (مطالعه موردی: دشت ارومیه). , 12(3), 483-496. doi: 10.22059/jwim.2022.337823.960
اسماعیل اسدی; پریسا صادق زاده; ابوالفضل مجنونی; مرتضی صمدیان. "بررسی اثر بخشی طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی براساس روش فازی- تاپسیس (مطالعه موردی: دشت ارومیه)". , 12, 3, 1401, 483-496. doi: 10.22059/jwim.2022.337823.960
اسدی, اسماعیل, صادق زاده, پریسا, مجنونی, ابوالفضل, صمدیان, مرتضی. (1401). 'بررسی اثر بخشی طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی براساس روش فازی- تاپسیس (مطالعه موردی: دشت ارومیه)', , 12(3), pp. 483-496. doi: 10.22059/jwim.2022.337823.960
اسدی, اسماعیل, صادق زاده, پریسا, مجنونی, ابوالفضل, صمدیان, مرتضی. بررسی اثر بخشی طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی براساس روش فازی- تاپسیس (مطالعه موردی: دشت ارومیه). , 1401; 12(3): 483-496. doi: 10.22059/jwim.2022.337823.960

بررسی اثر بخشی طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی براساس روش فازی- تاپسیس (مطالعه موردی: دشت ارومیه)

مدیریت آب و آبیاری
دوره 12، شماره 3، شهریور 1401، صفحه 483-496    اصل مقاله (797.16 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwim.2022.337823.960
نویسندگان
اسماعیل اسدی* 1؛ پریسا صادق زاده2؛ ابوالفضل مجنونی3؛ مرتضی صمدیان4
1استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
2کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
چکیده
افت تراز آب زیرزمینی دشت ارومیه آذربایجان غربی؛ سبب گردیده احیاء آبخوان و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از افت و افزایش تراز آن از اولویت‌های برنامه‌های اجرایی وزارت نیرو در این حوزه قرار گیرد.در این پژوهش در راستای احیای آبخوان و به موازات آن، اثر پارامترهای بارندگی سالیانه و کاهش برداشت از آب زیرزمینی، بر روی تغییرات تراز آبخوان دشت ارومیه با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا میزان تأثیرگذاری اقدامات انجام شده بر اساس 4 سناریوی مدیریتی، پرسشنامه‌ای با 18 گزینه در قالب سه معیار اقدامات اجرا شده، اقدامات پیشنهادی کوتاه‌مدت و اقدامات پیشنهادی بلندمدت تهیه گردید. با توجه به گستردگی و تعامل چندگانه میان معیارها و اقدامات پیشرو، از روش فازی به منظور بیان تأثیر هر یک از گزینه‌ها به صورت کمی و از روش آنالیز فازی تاپسیس جهت تحلیل نظرات خبرگان با هدف رتبه‌بندی گزینه‌های هر سناریو در حل مسئله استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که افزایش بارندگی و متعاقباً کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی همچنان مؤثرترین عامل در بهبود نسبی وضعیت کمی آبخوان می‌باشد. ضمناً با بررسی میزان بارش در چند سال اخیر در دشت ارومیه می‏توان اظهار داشت که علاوه بر تغییر میزان بارندگی به عنوان اصلی‏ترین عامل، گزینه‏های اثربخشی گروه‌های گشت و بازرسی (Ch6)، تغذیه آبخوان از طریق رهاسازی آب از سد شهرچای (Ch7) و انسداد انهار در فصول غیر زراعی و تغذیه آبخوان از طریق رودخانه اصلی (Ch4) از دسته اقدامات طرح احیا و تعادل بخشی (اجراشده) در بهبود تراز آب زیرزمینی مؤثر می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
آبخوان دشت ارومیه؛ احیا و تعادل‌بخشی؛ روش فازی- تاپسیس؛ سناریوهای مدیریتی
عنوان مقاله [English]
Evaluation of the effectiveness of groundwater reclamation and balancing plan based on fuzzy-TOPSIS method (Case study: Urmia plain)
نویسندگان [English]
Esmaeil Asadi1؛ Parisa Sadeghzade2؛ Abolfazl Majnouni Heris3؛ Morteza Samadian4
1Assistant Professor, Department of Water Engineering, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
2M. Sc., Department of Water Engineering, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
3Associate Professor, Department of Water Engineering, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
4Ph. D. Student, Department of Water Engineering, University of Tabriz, Tabriz, Iran.
چکیده [English]
Put critical situations. Decline of groundwater level in Urmia plain and declaration of this plain as one of the forbidden plains of West Azerbaijan province; It has caused the rehabilitation of the aquifer and planning to prevent its decline and increase its level to be among the priorities of the executive plans of the Ministry of Energy in this area.In this study, in order to rehabilitate the aquifer and in parallel, the effect of annual rainfall parameters and reduction of groundwater abstraction on changes in the aquifer level of the Urmia plain was investigated using the fuzzy TOPSIS technique. In this regard, the effectiveness of the measures taken based on 4 management scenarios, a questionnaire with 18 options in the form of three criteria of implemented measures, short-term proposed measures and long-term proposed measures were prepared. Given the breadth and multiple interactions between the criteria and the leading measures, the fuzzy method to express the effect of each option quantitatively and the TOPSIS fuzzy analysis method to analyze the opinions of experts with the aim of ranking the options of each scenario in Problem solving was used. The results indicate that increasing rainfall and consequently decreasing groundwater abstraction is still the most effective factor in the relative improvement of the quantitative status of the aquifer. Meanwhile, by examining the amount of rainfall in the last few years in the Urmia plain, it can be stated that in addition to changing the amount of rainfall as the main factor, the effectiveness options of patrol and inspection groups (Ch6), feeding the aquifer by releasing water from the dam Tea city (Ch7) and river blockage in non-crop seasons and feeding the aquifer through the main river (Ch4) are among the measures of the rehabilitation and balancing plan (implemented) in improving the groundwater level.

Given the breadth and multiple interactions between the criteria and the leading measures, the fuzzy method to express the effect of each option quantitatively and the TOPSIS fuzzy analysis method to analyze the opinions of experts with the aim of ranking the options of each scenario in Problem solving was used.

The results indicate that increasing rainfall and consequently decreasing groundwater abstraction is still the most effective factor in the relative improvement of the quantitative status of the aquifer. Meanwhile, by examining the amount of rainfall in the last few years in the Urmia plain, it can be stated that in addition to changing the amount of rainfall as the main factor, the effectiveness options of patrol and inspection groups (Ch6), feeding the aquifer by releasing water from the dam Tea city (Ch7) and river blockage in non-crop seasons and feeding the aquifer through the main river (Ch4) are among the measures of the rehabilitation and balancing plan (implemented) in improving the groundwater level.
کلیدواژه‌ها [English]
Fuzzy-TOPSIS Method, Management Scenarios, Rehabilitation and Balancing, Urmia Plain Aquifer
مراجع
  1. Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making: methods and applications, Springer, Berlin.
  2. Chang, Ni-Bin., Wen, C.G., & Chen, Y.L. (1997). Theory and Methodology a fuzzy multi-objective programming approach for optimal management of the reservoir watershed, European Journal of Operational Research, 99, 289-302.
  3. Cieniawski, S.E., Wayland Eheart, J., & Ranjithan, S. (1995). Using genetic algorithms to solve a multiobjective groundwater-monitoring problem. Water Resources Resource, 31(2), 399-409.
  4. Farzaneh, M.R., Bagheri, A., & Moemeni, F. (2019). A criticism to framework of groundwater resources reclamation and suggesting alternative method to the implement in Rafsanjan region. Journal of Water and Soil Conservation, 26(1),169-185. (In Persian)
  5. Fernández, J.M., & Selma, M.A.E. (2004). The dynamics of water scarcity on irrigated landscapes: Mazarrón and Aguilas in south‐eastern Spain. System Dynamics Review: The Journal of the System Dynamics Society, 20(2), 1-117.
  6. Ghadimi, S., & Ketabchi, H. (2019). Impact assessment of different management strategies implementation on the aquifer using numerical simulation (Case study: Namdan aquifer, Fars province, Iran). Journal of Water and Soil Conservation, 25(6), 1-23. (In Persian)
  7. Hafez Parast, M., & Araghi Neghad, Sh. (2010). MCDM for Sustainable Development of the Watershed Using Sustainable Indices of Water Resources, 1st Iranian National Conference on Applied Research in Ware Resources. University of Kermanshah, Kermanshah, Iran. (In Persian)
  8. Hagos Subagadis, Y. (2015). A New Integrated Modeling Approach to Support Management Decisions of Water Resources Systems under Multiple, Faculty of Environmental Sciences, Technische Universität Dresden, Ph.D. Thesis.
  9. Hassani, Y., & Hashemi Shahdani, S.M. (2020). Assigning appropriate irrigation water price based on probable reaction of farmers and inter-sectorial effects of the price (Case Study: Roodasht Irrigation District). Journal of Water and Soil Conservation, 26(5), 169-164. (In Persian)
  10. Higgins, , Archer, A., & Hajkowicz, S. (2008). A Stochastic Non-linear Programming Model for a Multi-period Water Resource Allocation with Multiple Objectives. Journal of Water Resources Management, 22, 1445-1460.
  11. Javidi Sabbaghian, R., Zarghami, M., Nejadhashemi, A. Pouyan., Sharifi, M. B., Herman, M. R., & Daneshvar, F. (2016). Application of risk-based multiple criteria decision analysis for selection of the best agricultural scenario for effective watershed management. Journal of Environmental Management, 168, 260-272.
  12. Jonoubi, R. (2011). Investigation of Modern Irrigation and Drainage Networks on Groundwater Resource Model (Case Study: Urmia Plain), West Azerbaijan United, Thesis, Urmia University, Iran. 140p. (In Persian)
  13. Kamab Co. (2010). Studies of Review and Balance of Urmia Plain Water Balance, West Azerbayjan Regional Water Co. Technical Report. (In Persian)
  14. Kardan Moghadam, H., Banihabib, M.E., & Javadi, S. (2018). Evaluation of the effect of artificial nutrition on aquifer balance using stability index. Eco-Hydrology, 4(4), 1241-1253. (In Persian)
  15. McPhee, J., W.-G Yeh, W., & Hon. M. (2004). Multi-objective Optimization for Sustainable Groundwater Management in Semiarid Regions. Journal of Water Resources Planning and Management, 130(6), 490-497.
  16. Mian Abadi, H., & Afshar, A. (2010). Making Decision by Heterogeneous Fuzzy for Integrated Water Resource Management. Journal of Civil Engineering Sharif University, 27-2(4), 123-131. (In Persian).
  17. Moradi, M., & Akhtar Kavan, M. (2010). Methodology of Multi Criteria Decision Making (MCDM). Journal of  ARMANSHAHR, 2(2), 113-125. (In Persian)
  18. Pietersen, K. (2006). Multiple criteria decision analysis (MCDA): A tool to support sustainable management of groundwater resources in South Africa. Water SA., 32(2),119-128.
  19. Quaddusa, M.A., & Siddique, M.A.B. (2001). Modelling sustainable development planning: A multicriteria decision conferencing approach. Journal of Environment International, 27, 89-95.
  20. Rahmani, H. (2017). Necessities of Implementation of the Plan for Restoration and Balancing of Groundwater Resources of the Country, 6th Iranian National Water Resources Management Conference, Kordestan University, Kordestan. (In Persian)
  21. RazaviToosi, S.L., & Samani, J.M.V. (2016). Evaluating water management strategies in watersheds by new hybrid Fuzzy Analytical Network Process (FANP) Methods. Journal of Hydrology, 534, 364-376.
  22. Rikhtegar, N., Mansouri, N., Ahadi Oroumieh, A., & Yazdani-Chamzini, A. (2014). Environmental impact assessment based on group decision-making methods in mining projects. Economic Research- Ekonomska Istraživanja, 27 (1), 378-392.
  23. Safari, N., & Zarghami, M. (2014). Allocating the Surface Water Resources of the Urmia Lake Basin to the Stakeholder Provinces by Distance Based Decision Making Methods. Water and Soil Science, 23(1), pp. 135-149. (In Persian)
  24. Shahraki, A.S., Shahraki, J., & Hashemi Monfared, S.A. (2018). Application of Fuzzy Technique for Order-Preference by Similarity to Ideal Solution (FTOPSIS) to Prioritize Water Resource Development Economic Scenarios in Pishin Catchment. International Journal of Business and Development Studies, 10(1), 77-94.
  25. Stewart, Theodor J., Scott, Leanne. (1995). A scenario-based framework for multicriteria decision analysis in water resources planning. Journal of water resources research, 31(11), 2835-2843.
  26. Xevi, E., & Khan, S. (2005). A multi-objective optimisation approach to water management. Journal of Environmental Management, 77, 269-277.
  27. Zarghami, M., & Ehsani, A. (2011). Evaluation of different Group Multi-Criteria Decision Making Methods in Selection of Water Transfer Projects to Urmia Lake Basin. Iran-Water Resources Research, 7(2), 1-14. (In Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 492
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 313


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب