سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,115,170
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,219,167
مهرنیا, سید محمد, آشوری, ندا. (1401). مطالعه‌ای بر پیدایش هنر سکه دوزی در پوشاک زنان ایرانیِ دورۀ صفویه. , 12(1), 153-179. doi: 10.22059/ijar.2022.344606.459755
سید محمد مهرنیا; ندا آشوری. "مطالعه‌ای بر پیدایش هنر سکه دوزی در پوشاک زنان ایرانیِ دورۀ صفویه". , 12, 1, 1401, 153-179. doi: 10.22059/ijar.2022.344606.459755
مهرنیا, سید محمد, آشوری, ندا. (1401). 'مطالعه‌ای بر پیدایش هنر سکه دوزی در پوشاک زنان ایرانیِ دورۀ صفویه', , 12(1), pp. 153-179. doi: 10.22059/ijar.2022.344606.459755
مهرنیا, سید محمد, آشوری, ندا. مطالعه‌ای بر پیدایش هنر سکه دوزی در پوشاک زنان ایرانیِ دورۀ صفویه. , 1401; 12(1): 153-179. doi: 10.22059/ijar.2022.344606.459755

مطالعه‌ای بر پیدایش هنر سکه دوزی در پوشاک زنان ایرانیِ دورۀ صفویه

پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، شهریور 1401، صفحه 153-179    اصل مقاله (924.84 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2022.344606.459755
نویسندگان
سید محمد مهرنیا* 1؛ ندا آشوری2
1استادیار گروه آموزشی طراحی و چاپ پارچه، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2مدرس حق التدریس دانشگاه فنی و حرفه ای، شاهرود، ایران
چکیده
استفاده از پوشاک سکه دوزی شده طی پنج قرن اخیر در لباس زنان ایرانی به‌عنوان یک فرهنگ وارداتی رایج گردید، این پژوهش در پی ریشه یابی خاستگاه اصلی و چگونگی ورود این هنر و نحوه گسترش این آرایه در پوشش زنان ایرانی است، آغاز ورود مسکوکات بر روی لباس زنان ایرانی از دوره صفویه بوده است. تبیین عوامل رواج این هنر در پنج قرن اخیر ایران نیز بخشی از هدف پژوهش حاضر خواهد بود. استفاده از سکه با طرح پرندگان، با تصور دریافت نیروهای نهفته در نقوش حک ‌شده در سکه‌ها که با اعتقادات شمنی آمیخته ‌شده بود، باوری را در میان زنان ایرانی ایجاد کرد که منجر به استفاده گسترده از سکه دوزی در میان این زنان گردید. این مقاله با شیوه توصیفی-تحلیلی و بر اساس نظریه گفتمان قدرت میشل فوکو جهت دستیابی به زمینه‌های پذیرش فرهنگ وارداتی سکه دوزی در میان زنان قاجار، صفوی و ماقبل آن نگاشته شده. نتایج حاصله مؤید آن است که در پی آشنایی زنان ایرانی با پوشش سکه دوزی زنان اقوام ترک که در دوره صفویه تحت عنوان قزلباش به شکلی گسترده به ایران وارد شدند با همان هدف دریافت نیروهای ماورائی نقوش مندرج در سکه‌ها، مبادرت به استفاده از سکه ‌هایی با نقوش جدید با هویت و ماهیت ایرانی از قبیل بز، ماهی، مار و شیر نمودند که در فرهنگ ایرانی مقدس شمرده می‌شدند.
کلیدواژه‌ها
پوشاک زنان ایرانی؛ پوشاک زنان ترک تبار؛ سکه دوزی؛ گفتمان قدرت؛ هویت بخشی
عنوان مقاله [English]
A Study on the Emergence of the Art of Coin Embroidery in Iranian Women's Clothing during the Safavid Era
نویسندگان [English]
Seyed Mohamad Mehrnia1؛ Neda Ashoori2
1Assistant Professor, Educational Department of Textile Design and Printing, Faculty of Arts, Semnan University, Semnan, Iran
2Lecturer of Technical and Vocational University, Shahrood, Iran
چکیده [English]
The use of coin-embroidered clothing in Iranian women's clothing became common during the last five centuries as an imported culture. Explaining the factors of popularization of this art in the last five centuries of Iran will also be part of the purpose of this research. The use of coins with the design of birds, with the idea of receiving hidden forces in the designs engraved on the coins, which was mixed with shamanic beliefs, it created a belief among Iranian women that led to the widespread use of coin embroidery among these women. This article has been written in a descriptive-analytical manner and based on Michel Foucault's theory of power discourse in order to achieve the acceptance of the imported culture of coin embroidery among Qajar, Safavid and pre-Qajan women. The results confirm that following the acquaintance of Iranian women with the coin-embroidered cover of Turkish women who entered Iran extensively during the Safavid period under the name of Ghezelbash, with the same goal of receiving transcendental forces, the motifs on the coins were used. They made new designs with Iranian identity and nature, such as fish, which were considered sacred in Iranian culture.
کلیدواژه‌ها [English]
coin embroidery, discourse of power, identity, Iranian women's clothing, Turkish women's clothing
مراجع
منابع

  • آق‌آتابای، فاطمه (1398). پژوهشی در نقش‌های ترکمن و کاربرد آن در لباس‌های امروز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. گروه آموزشی ارتباط تصویری. دانشکدۀ هنر دانشگاه سمنان.
 

  • الیاده، میرچاه (1387). شمنیسم: فنون کهن خلسه. ترجمۀ محمدکاظم مهاجری. قم: ادیان.
  • اشپولر، برتولد، بازورث، کلیفوردادموند، سومر، فاروق، کاهن، کلود و مینورسکی، ولادیمیرفئودوروویچ (1392). ترکان در ایران. ترجمه و تدوین یعقوب آژند. تهران: مولی.
  • بهمنی، پردیسو صفاران، الیاس (1389). سیر تحول و تطور نقش و نماد در هنرهای سنتی ایران. گروه هنر.دانشکدۀ هنر و رسانه. دانشگاه پیام نور.
  • خجنی، امیرحسین (بی‌تا).قزلباش در ایران نقش قزلباشان صفوی در تاریخ ایران‌زمین. نشر الکترونیک: وبگاه irantarikh.com.
  • ضیاءپور، جلیل (138). زیور زنان ایران از دیرباز تاکنون. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و هنر.
  • غیبی، مهرآسا (1391). 3500 سال تاریخ زیورآلات اقوام ایران. تهران: هیرمند.
  • گردیزی، عبدالحی بن ضحاک (بی‌تا). زین‌الاخبار. مصحح عبدالحی حبیبی. تهران: دنیای کتاب.
  • مهدی‌زاده، سید محمد (1387). رسانه‌ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها.
  • فوکو، میشل (1363). نظم اشیای دیرینه‌شناسی علوم. ترجمۀ یحیی امامی، ناشر: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
 

  • پاشایی، ژیلا (1393). ظهور نقش‌مایۀ ماهی آیین مهر در مهرهای دورۀ قاجار و فلس‌های دورۀ صفویه و قاجار. فصلنامۀ گنجینۀ اسناد، 24(2)، 106-137.
  • تسلطی، مهدی (1391). بررسی مقایسه‌ای مفهوم هژمونی و سلطه در اندیشۀ گرامشی و مارکوزه. نشریۀ کتاب ماه علوم اجتماعی، 51-52، 100-112.
  • تقوی، عابد و موسوی، سیده مونا (1392). بررسی حضور اجتماعی زنان و سیر تحول پوشش در نگاره‌های عصر صفوی. فصلنامۀ علمی-پژوهشی زن و فرهنگ، 5، 81-102.
  • تکمیل همایون، ناصر (1382). نقش تشیع در جنبش‌های سیاسی صوفیان قزلباش. مجلۀ تاریخ اسلام، 13، 64-79.
  • حسین‌زاده ‌راد، کاوه (1388). آیا مقاومت در برابر قدرت امکان‌پذیر است. فصلنامۀ تخصصی علوم سیاسی، 8، 119–129.
  • حسینی، سامیه بای (1392). معرفی و بررسی زیورآلات ترکمن «آسیب‌شناسی بازار فروش محصولات». پژوهش هنر، 1(3)، 129-134.
  • ذابح، الهام و حاتم، غلامعلی (1392). جستاری در مفاهیم نقوش سوزندوزی ترکمنان گنبد کاووس. فصلنامۀ علمی-پژوهشی نگره، 28، 69-78.
  • رضوان‌فر، مرتضی (1395). مسجد جمعۀ شهر دربند و کتیبه‌های فارسی آن؛ واقع در منطقۀ قفقاز روسیه. فصلنامۀ علمی فناوری هنری اثر، 74، 89-102.
  • زرگری‌نژاد، حامد و غلامحسین، کاظم‌زاده (1387). چرکس‌ها؛ بحران خاموش، مطالعات اوراسیای مرکزی، مرکز مطالعات عالی بین‌المللی. دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، 1(2)، 86-101.
  • سید بنکدار، سید مسعود (1395). بررسی جایگاه و عملکرد تاج قزلباش در تحولات سیاسی دورۀ صفویه. فصلنامۀ علمی-پژوهشی شیعه‌شناسی، 4(56)، 195-218.
  • شورمیج، محمد (1395). نقش گیلان در روند قدرت‌گیری شاه اسماعیل اول صفوی برای تصاحب سلطنت. جستارهای تاریخی، 7(2)، 67-85.
  • فیضی سخا، مهدی (1389). چگونگی مهاجرت صوفیان ایرانی به شبه‌قاره در عصر صفوی. دوفصلنامۀ مطالعات شبه‌قاره، 11(37)، 115-136.
  • کبیری، فرانک و امیرحاجلو، پریسا (1393). بررسی نقش‌مایه‌های جانوری در قالی ترکمن. دوفصلنامۀ هنرهای کاربردی، 4، 39-50.
 

 

 

  • Aspers, P., & Godart, F. (2013). Sociology of fashion: Order and change. Annual Review of Sociology, 39, 171-192.
  • Akdemir, N. (2018). Visible expression of social identity: The clothing and fashion. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(4), 1389-1397.
  • VRENCOSKA, G. (2009). Political statements in conceptual fashion: The voice of national sentiments as a self-reference in the ready-to-wear collections of Alexander McQueen and Hussein Chalayan. Annual Review, 2(867), 867-883.
  • Noruzi, H., & Kermani, I. (2015). Concepts of Motifs in Culture: a Review of the Jewelry of Turkmen Women. Chitrolekha International Magazine on Art & Design, 5(2).
 

  •  
  • Diba, L. S. (2011). Turkmen Jewelry: Silver Ornaments from the Marshall and Marilyn R. Wolf Collection. Metropolitan Museum of Art.
  • Гаген-Торн, Н. И. (1960). ЖЕНСКАЯ ОДЕЖДА- НАРОДОВ Поволжья- (МАТЕРИАЛЫ К ЭТНОГЕНЕЗУ Чувашское государственное издательство Чебоксара.
  • Roach -Higgins, M. E., & Eicher, J. (2014). Dress and Identity, Journal Clothing and Textiles Research, DOI: 10.1177/0887302X9201000401 on behalf of: International Textile and Apparel Association, Downloaded from ctr.sagepub.com at Serials Records, University of Minnesota Libraries on February 5, 2014z.
 

 

منابع اینترنتی

 تارنمای شمارۀ 1

http://www.iikss.com/fa/index.php/route/news_det/MzcyNw/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1-1

تارنمای شمارۀ 2

http://www.iikss.com/fa/index.php/route/news_det/MzcyOA/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1-2

تارنمای شمارۀ 3

https://chtn.ir/news/1395052421/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%88%D9%85-%D9%82%D8%B2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C

تارنمای شمارۀ 4

https://www.irna.ir/photo/83447933/%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%B4

تارنمای شمارۀ 5

https://iqna.ir/fa/news/3808827/%D9%85%D9%87%D8%AC%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C

تارنمای شمارۀ 6

https://iqna.ir/fa/news/3808827/%D9%85%D9%87%D8%AC%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C

تارنمای شمارۀ 7

https://www.zaryanin.com/alexander/histchuv-en/

تارنمای شمارۀ 8

http://komandak.ru/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F/%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%88%D0%B8

تارنمای شمارۀ 9

https://zidanio.livejournal.com/28937.html

تارنمای شمارۀ 10

https://art16.ru/gallery2/v/artgal/iskusstvo_chuvashii/dsc04839.jpg.ht

تارنمای شمارۀ 11

http://www.museum.ru/C1586

تارنمای شمارۀ 12

http://www.museum.ru/M1336item

تارنمای شمارۀ 13

http://www.museum.ru/C3975

تارنمای شمارۀ 14

http://www.museum.ru/alb/image.asp?4019

تارنمای شمارۀ 15

http://collection.kunstkamera.ru/entity/OBJECT/200557?query=%25D0%25BC%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25B4%25D0%25B2%25D0%25B0&index=129

تارنمای شمارۀ 16

https://yarodom.livejournal.com/1885322.html

تارنمای شمارۀ 17

https://m.russiainphoto.ru/photos/107232/

تارنمای شمارۀ 18

https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b53101493d?rk=965670;0

تارنمای شمارۀ 19

https://up74.ru/articles/obshchestvo/116060/?utm_referrer=https://zen.yandex.com/%3Ffromzen%3Dsearchapp&fbclid=IwAR0fxKc7JH9RnpeEnRyrnPSonQu2OCjQ1XaP31X4704XJ64y97c--PVdRq0

تارنمای شمارۀ 20

https://m.russiainphoto.ru/photos/107250/

تارنمای شمارۀ 21

https://rbvekpros.livejournal.com/202934.html

تارنمای شمارۀ 22

http://www.enc.cap.ru/?t=publ&hry=286&lnk=2355

تارنمای شمارۀ 23

http://collection.kunstkamera.ru/entity/OBJECT/74274?query=%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%BA%D0%B0&person=3539690&index=3

تارنمای شمارۀ 24

https://zidanio.livejournal.com/17207.html

تارنمای شمارۀ 25

http://www.iikss.com/fa/index.php/route/news_det/MzcyNw/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B2%D8%B1-1

تارنمای شمارۀ 26

https://palestineheritage.org/main-gallery/

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 891
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب