پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,107,057 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,212,040 |
واکاوی مقایسهای رخدادهای فرین برفی ایران با تأکید بر موقعیت تاوه قطبی وردسپهری و الگوهای پیوندازدور (NAM، AO، NAO، PNA) | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 8، دوره 48، شماره 3، آذر 1401، صفحه 623-640 اصل مقاله (11.68 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2022.316734.1007282 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه علی دادی* 1؛ بهلول علیجانی2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 2استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بر اساس پیچیدگی سازوکارهای سیارهای-مقیاس اثرگذار بر رخدادهای فرین برفی، ضرورت شناخت و بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر این سازوکارهای آبوهوایی مطرح میشود. با توجه به این‌که از یک‌سو، تاوه قطبی نیمکره شمالی بر وردشپذیری وردسپهر زمستانی اثرگذار و از سوی دیگر، ساختار الگوهای پیوندازدور در وضعیت‌های شدت و ضعف تاوه قطبی وردش‌پذیر است، آشکار کردن وضعیت مؤلفه‌های اشاره شده در ارتباط با الگوهای همدید منجر به رخدادهای فرین برفی در ایران، هدف اصلی در نظر گرفته شد. بدین‌منظور، سه دوره از فرین‌ترین رخدادهای برفی ایران در دوره آماری 1951-2016 گزینش شد که هر سه در ماه ژانویه قرار داشتند. سپس، با استفاده از دادههای شبکهای NCEP-NCAR و ترسیم الگوهای جوی در نرم‌افزار GrADS، وضعیت تاوه قطبی وردسپهری مشخص شد. وضعیت نمایه‌های پیوندازدور NAM، AO، NAO و PNA نیز مورد واکاوی قرار گرفت. درنهایت، با انجام واکاوی تلفیقی، تأثیر تاوه قطبی و الگوهای پیوندازدور بر شکل‌گیری الگوهای همدید منجر به رخدادهای فرین برفی ایران آشکار شد. بر اساس نتایج پژوهش، شرایط دینامیکی لازم برای رخدادهای مورد بررسی، شکل‌گیری سامانه‌های بندالی در بخش اروپایی-اطلس، به‌واسطه ضعیف‌شدن و کژریختی تاوه قطبی در نیمکره شرقی بوده است. درنتیجه، وضعیت نمایه‌های NAO و PNA به‌طور مستقیم و نمایه‌های NAM و AO به شکل غیرمستقیم بر شرایط لازم برای رخدادهای فرین برفی ایران اثرگذار بوده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رخداد فرین برفی؛ تاوه قطبی؛ الگوهای پیوندازدور؛ سامانه‌های بندالی؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative analysis of extream snowfall events in Iran with emphasis on the position of the tropospheric polar vortex and teleconnection patterns (NAM, AO, NAO, PNA) (case study: January) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masoumeh Alidadi1؛ Bohloul Alijani2 | ||
| 1Ph.D. Graduated, Department of Physical Geography, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| 2Professor, Department of Physical Geography, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| According to the complexity of planetary-scale mechanisms affecting extreme snowfall events, the necessity of recognizing and studying the effective components of these climatic mechanisms are presented. Due to the role of the polar vortex of northern hemisphere in tropospheric variability in winter and also, in variability of the structure of the teleconnection patterns on intensity and weakness of the polar vortex, revealing the mechanism of impact of the two mentioned components on synoptic patterns leading to extreme snowfall events in Iran was considered in this study. According to the environmental approach in this study, first the snowfall days were identified and the atmospheric circulation patterns related to these days were investigated. For this purpose, daily data on rainfall and winter temperature (December-March) of fifty Iranian synchronous stations in the statistical period 1951-2016 were received from the Meteorological Organization of Iran. Atmospheric data and teleconnection indices were also obtained from the NCEP / NCAR. Finally, five periods were identified, during which snowfall was recorded in at least six stations and their average snowfall reached more than 20 mm. Of these event periods, which were in January and February, three periods related to January were examined in this study, which occurred in 1972, 1988 and 2008. In the second stage, atmospheric patterns were drawn in combination and for the average of the event periods, in three scales of hemisphere, synoptic and expanse of Iran, in the GrADS system Then, the amount and status of the teleconnection indices including: NAM, AO, NAO and PNA were analyzed in the period of extreme snowfall events. The emphasis of this study is on the effect of mid-tropospheric conditions in terms of altitude, temperature and altitude on snowfall events in Iran, while the patterns of pressure and temperature of the earth's surface and the humidity of the lower troposphere have also been considered. In hemispheric-scale combined patterns, the emphasis has been on showing the status of the tropospheric polar vortex in relation to teleconnection indices. In the third step, by doing a combined analysis, the effect of polar vortex on the change in teleconnection indices and their effectiveness on the formation of synoptic patterns leading to extreme snowfall events in Iran was revealed. According to the research findings, the NAM index, the strength of the center of the polar vortex and the AO index have shown the shape of the vortex in terms of its concentration or elongation. The PNA index has also been associated with the strength of northwestern Europe and the North Pacific anticyclones, which have contributed to the formation of blocking systems due to the northward deflection of the extending trough of polar vortex from their axial direction. The NAO index also represents the emergence of systems in the Euro-Atlantic section. The results showed that the necessary dynamic conditions for all three events have provided the emergence of blocking patterns due to weakening and distortion of the polar vortex. These events are often associated with disconnection of jet stream in the Eastern Hemisphere, especially in the Euro-Atlantic area. Hence, NAO and PNA indices, directly and NAM and AO indices indirectly affected the conditions required for extremesnowfall events in Iran. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| extreme snowfall events, polar vortex, teleconnection patterns, blocking systems, Iran | ||
| مراجع | ||
|
چهرهآرا ضیابری، ت.، 1395، رابطه بارش فصل پاییز سواحل خزر جنوبی با مراکز فعال اتمسفری و شاخصهای دور پیوندی، رساله دکتری آبوهوا شناسی دانشگاه خوارزمی، ایران.
حجتی، ز و مسعودیان، س.ا.، 1397، واکاوی پیوند میان نوسان شمالگان و رخداد بارش در ایران، م. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 50، 3، 557-591.
حسنزاده، م.، مفیدی، ع و دوستان، ر، 1397، بررسی نقش تاوه قطبی جابهجا شده بر بارش ایران: مطالعه موردی دسامبر 2005، دومین کنفرانس ملی آب‌وهواشناسی، ایران.
شامحمدی، ز.، 1393، تأثیر فازهای مختلف نوسان اطلس شمالی بر سامانه‌های بارشزای زمستانه ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد آبوهوا شناسی دانشگاه زنجان، ایران.
کاشکی، ع.، 1392، نقش تاوه قطبی در بارش برف در ایران، رساله دکتری اقلیم شناسی دانشگاه اصفهان، ایران.
علیدادی، م.، 1389، نقش تاوه قطبی در تعیین نوع و مقدار بارش در غربمیانی ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تهران، ایران.
Balinger, T. J., Alen, M. J. and Rohli, R. V., 2014, Spatiotemporal analysis of the January Northern Hemisphere circumpolar vortex over the contiguous United States. Geophysical Research Letters. Vol. 41. 3602-3608. Barros, V., Stocker, T. F., Qin, D., Dokken, D. J., Ebi, K. L., Mastrandrea, M. D., Mach, K. J., Plattner, G. K., Allen, S. K, Tignor, M. and Midgley, P. M., 2012, IPCC. Managing the risks of extreme events and disasters to advance climate change adaptation. pp. 1-581 Available from Cambridge University Press, The Edinburgh Building, Shaftesbury Road, Cambridge CB2 8RU ENGLAND, 582 pp. Available from June 2012. Beerli, R. and Grams, Ch. M., 2019, Stratospheric modulation of the large-scale circulation in the Atlantic–European region and its implications for surface weather events. Q J R Meteorol Soc. Vol. 145. 3732-3750. Bednorz, E., 2008, Synoptic reasons for heavy snowfalls in the Polish-German lowlands. Theor. Appl. Climatol. Vol. 92. 133–140. Bednorz, E., 2014, Synoptic Study of the Heaviest Snowfalls in Poznan Since 1960/61 TO 2009/2010. ACTA CLIMATOLOGICA ET CHOROLOGICA. 7-16. Blanchet, J., Marty, C. and Lehning, M., 2009, Extreme value statistics of snowfall in the Swiss Alpine region. Water Resource. Vol. 45. W05424, doi:10.1029/2009WR007916. Feldstein, S. B. and Franzke, C. E., 2017, Atmospheric Teleconnection Patterns. Max-Planck-Institude Meteorologie. 54-104. https:/www. cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/9781316339251.004 Kolstad, E. W., Breiteig, T. and Scaife, A. A., 2010, The association between stratospheric weak polar vortex events and cold air outbreaks in the Northern Hemisphere. Q. J. R. Meteorol. Soc. Vol. 136. 886-893. Lute, A. C. and Abatzoglou, J. T., 2014, Role of extreme snowfall events ininterannual variability of snowfall accumulation in the western United States. Water Resources Research .Vol. 50 .2874–2888. Morin, J., Block, P., Rajagopalan, B. and Clark, M., 2008, Identification of large scale climate patterns affecting snow variability in the eastern United States. International Journal of Climatology. Vol. 28. 315-328. Seager, R., Kushnir, Y., Nakamura, J., Ting, M. and Naik, N., 2010, Northern Hemisphere winter snow anomalies: ENSO, NAO and the winter of 2009/2010. Geophysical Research Letters. Vol. 37. 1-6. Esteban, P., Jones, P. D., Martin-Vide, J. and Mases, M., 2005, Atmospheric circulation patterns related to heavy snowfall days in Andora, Pyrenees. International Journal of Climatology. Vol. 25. 319-329. Sun. J., Wang. H., Yuan. W. and Chen, H., 2010, Spatial‐temporal features of intense snowfall events in China and their possible change. Journal of Geophysical Research. Vol. 115. 1-8. Wen, Ch. and Ke, W., 2009, Interannual Variability of the Winter Stratospheric Polar Vortex in the Northern Hemisphere and Their Relations to QBO and ENSO. Advances in Atmospheric Sciences. Vol. 26. 855-863. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 684 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 589 |
||