سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,512,046
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,774,536
جمالی, محمد, امینی, لیلا. (1401). نقد دیدگاه‌های فقهی ناظر بر طلاق براساس آیات قرآن. , 55(1), 102-77. doi: 10.22059/jjfil.2022.341845.669356
محمد جمالی; لیلا امینی. "نقد دیدگاه‌های فقهی ناظر بر طلاق براساس آیات قرآن". , 55, 1, 1401, 102-77. doi: 10.22059/jjfil.2022.341845.669356
جمالی, محمد, امینی, لیلا. (1401). 'نقد دیدگاه‌های فقهی ناظر بر طلاق براساس آیات قرآن', , 55(1), pp. 102-77. doi: 10.22059/jjfil.2022.341845.669356
جمالی, محمد, امینی, لیلا. نقد دیدگاه‌های فقهی ناظر بر طلاق براساس آیات قرآن. , 1401; 55(1): 102-77. doi: 10.22059/jjfil.2022.341845.669356

نقد دیدگاه‌های فقهی ناظر بر طلاق براساس آیات قرآن

فقه و مبانی حقوق اسلامی
دوره 55، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 102-77    اصل مقاله (278.45 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.341845.669356
نویسندگان
محمد جمالی* 1؛ لیلا امینی2
1استادیار گروه فقه شافعی دانشگاه تهران
2استادیار گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
چکیده
طلاق یکی از راه­های پایان دادن به زندگی زناشویی و آخرین راه­کار برای حل اختلاف زندگی مشترک است. در نصوص روایی، از طلاق به عنوان مبغوض­ترین حلال یاد شده است. با توجه به نصوص و از دیدگاه جمهور فقها، اصل در طلاق بر منع و عدم ایقاع آن و تشویق بر ادامۀ حیات زوجیت است؛ ولی حکم به وقوع برخی از طلاق­ها مانند طلاق سکران، طلاق­های سه گانه با یک لفظ و طلاق در زمان عادت ماهیانه از منظر برخی از فقها، بر خلاف این اصل کلی است. با بررسی آیات قرآن در مورد طلاق، چنین به نظر می­رسد که با توجه به سیاق آیات قرآن، طلاقی که در شرع مباح و مورد نظر شارع می­باشد، نیازمند آن است که پس از طی مراحل و تحت شرایط خاصی واقع شود. دلالت لفظ "مرّه" در آیۀ "الطلاق مرتان"، و برخی از روایات، بیانگر این امر است. نتیجه این رویکرد آن است که بر خلاف دیدگاه جمهور فقها، بسیاری از طلاق­هایی که مبتنی بر طی مراحل و رعایت شروط آن نباشد واقع نمی­شود.
کلیدواژه‌ها
آیات قرآن؛ طلاق؛ فقها؛ نشوز؛ مراحل؛ مرّه
عنوان مقاله [English]
A Critique on Jurist Views on Divorce According to Verses of the Qur'an
نویسندگان [English]
Lila Amini2؛
2Assistant Professor and Faculty Member at Islamic Azad University, Bandar Abbas Branch;
چکیده [English]
Divorce is one of the ways to end marital life and the last solution to resolve disputes between couples. In narrative texts, divorce is mentioned as the worst halal. Although, according to the texts of the Qur'an and Sunnah and from the viewpoint of the majority of the jurists, the principle in divorce is to forbid it and not to make it happen and to encourage the continuation of the marriage, but the ruling on the occurrence of some divorces, such as divorce while drunk, the triple divorces with one word and divorce while on period from the perspective of some jurists, is contrary to this general principle. Examining the verses of the Qur'an about divorce, it seems that according to the context of the verses of the Qur'an, divorce, which is permissible in the Shari'a and intended by the Shari'a, needs to take place during the stages and under certain conditions. The meaning of the word marrah in the verse ﴾al-ṭalāq marratān﴿, and some narrations, indicate the above-mentioned issue. The result of this approach is that, contrary to the view of the majority of the jurists, many divorces are not fulfilled as they are not based on the stages and observance of their conditions.
کلیدواژه‌ها [English]
verses of the Qur'an, marriage, jurists, noshūz (marital disobedience, stages, marrah (once)
مراجع
فهرست منابع

  1. ابن ابی شیبه، ابوبکر، الکتاب المصنف فی الأحادیث و الآثار، ریاض، مکتبة الرشد، 1409ه.
  2. ابن تیمیه، احمد، الفتاوی الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1408ه.
  3. 3. ابن حزم، علی، المحلی بالآثار، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  4. ابن عابدین، محمد امین، رد المحتار علی الدر المختار، بیروت، دار الفکر، 1412ه.
  5. ابن عاشور، محمد طاهر، التحریر و التنویر، تونس، دار التونسیه للنشر، 1984م.
  6. ابن عرفه، محمد، تفسیر الإمام ابن عرفة، تونس، مرکز البحوث بالکلیة الزیتونیة، 1986م.
  7. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، بیروت، دار الفکر، 1399ه.
  8. 8. ابن قدامه، عبدالرحمن، الشرح الکبیر، قاهره، دار الکتاب العربی للنشر و التوزیع، بی‌تا.
  9. 9. ابن قیم، محمد، إغاثة اللهفان فی حکم طلاق الغضبان، بیروت، المکتب الاسلامی، 1408ه.
  10. ---------- ، زاد المعاد، بیروت، مکتبة الرساله، 1415ه.
  11. ابن‌ماجه، محمد، سنن ابن ماجه، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
  12. ابن نجیم، زین الدین، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، قاهره، دارالکتاب الاسلامی، بی‌تا.
  13. ابوحیان، محمد، البحر المحیط ابو حیان، بیروت، دار الفکر، 1420ه.
  14. ابوداود، سلیمان، سنن ابی داود، بیروت، المکتبة العصریة، بی تا.
  15. احسابی، محمد، عوالی اللئالی العزیزیة، قم، دار السید الشهداء للنشر، 1405ه.
  16. آلبانی، محمد، اروا الغلیل فی تخریج احادیث منار السبیل، بیروت، المکتب الاسلامی، 1415ه.
  17. ---------- ، غایة المرام فی تخریج أحادیث الحلال و الحرام، بیروت، المکتب الاسلامی، 1405ه.
  18. 18. آلوسی، محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1415ه.
  19. انصاری، زکریا، اسنی المطالب، بیروت، دارالکتاب الاسلامی، بی‌تا.
  20. بابرتی، محمد، العنایة شرح الهدایة، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
  21. بخاری، محمد، صحیح البخاری، بیروت، دار طوق النجاة، 1422ه.
  22. بهوتی، منصور، کشاف القناع، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا.
  23. بیضاوی، محمد، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1418ه.
  24. بیهقی، احمد، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1424ه.
  25. جزیری، عبدالرحمن، الفقه علی المذاهب الاربعة و مذهب الامامیه، بیروت، دار الثقلین، 1424ه.
  26. جغیم، نعمان، طرق الکشف عن مقاصد الشارع، اردن، دار النفائس للنشر و التوزیع، 1435ه.
  27. جلالی، مهدی و آجیلیان ما فوق، محمدمهدی، بررسی سندی و متنی حدیث "ابغض الحلال الی الله الطلاق"، نشریه آموزه­های حدیثی، 1396ش، شماره 1، سال اول، تابستان 1396ش.
  28. جوینی، عبدالملک، نهایة المطلب فی درایة المذهب، ریاض، دار المنهاج، 1428ه.
  29. حطاب، محمد، مواهب الجلیل شرح مختصر خلیل، بیروت، دارالفکر، 1413ه.
  30. حفناوی، محمد ابراهیم، دراسات أصولیة فی‌القرآن الکریم، قاهره، مکتبة و مطبعة الإشعاع الفنیة، 1422ه.
  31. حلی (علامه)، حسن، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیة،1412ه.
  32. خرشی، محمد، شرح مختصر خلیل للخرشی، بیروت، دارالفکر للطباعة، بی‌تا.
  33. دمیاطی، عثمان، اعانة الطالبین، بیروت، دارالفکر للطباعة و النشر و التوریع، 1418ه.
  34. ذوالفقارطلب، مصطفی و جمالی، محمد، الاحوال لاشخصیه بین الفقه الاسلامی و القانون المدنی الایرانی، قم، المجلس التخطیطی للنعاهد الدینیة، 1438ه.
  35. رازی، محمد، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی،1420ه.
  36. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالقلم، 1412ه.
  37. رشید رضا، محمد، تفسیر المنار، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب،1990م.
  38. ریسونی، احمد، نظریة المقاصد عند الإمام الشاطبی، ریاض، الدار العالمیة للکتاب الإسلامی،1412ه.
  39. زحیلی، محمد مصطفی، القواعد الفقهیة وتطبیقاتها فی المذاهب الأربعة، دمشق، دار الفکر،1427ه.
  40. زحیلی، وهبه، الفِقْهُ الإسلامیُّ وأدلَّتُهُ، دمشق، دار الفکر، بی‌تا.
  41. زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی،1406ه.
  42. 42. زیدان، عبدالکریم، المفصل فی احکام المرأه، بیروت، مؤسسة الرساله،1415ه.
  43. سباعی، مصطفی، شرح قانون الاحوال الشخصیة، بیروت، المکتب الاسلامی،1421ه.
  44. سرخسی، محمد، المبسوط، بیروت، دار المعرفه،1414ه.
  45. سهارنفوری، احمد، بذل المجهود فی حل سنن أبی داود، هند، مرکز الشیخ أبی الحسن الندوی للبحوث والدراسات الإسلامیة، الهند،1427ه.
  46. شاطبی، ابراهیم، الموافقات، قاهره، دارابن عفان،1417ه.
  47. 47. شاکر، احمد، نظام الطلاق فی الاسلام، قاهره، مکتبة السنة، بی‌تا.
  48. 48. شربینی، محمد، مغنی المحتاج الی معرفة الفاظ المنهاج، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1415ه.
  49. شعراوی، محمد متولی، تفسیر شعراوی، قاهره، مطابع اخبار الیوم، 1997ه.
  50. شوکانی، محمد علی، نیل الاوطار، مصر، دار الحدیث،1413ه.
  51. شیبانی، احمد، مسند احمد بن حنبل، بیروت، مؤسسة الرساله، 1421ه.
  52. صابونی، عبدالرحمن، مدی حریة الزوجین فی الطلاق فی الشریعة الاسلامیة، دمشق، دارالفکر، 1968ه.
  53. صابونی، محمد علی، صفوة التفاسیر، قاهره، للطباعة و النشر و التوزیع، 1417ه.
  54. صاوی، احمد، حاشیة الصاوی علی الشرح الصغیر، بیروت، دارالتراث، 1387ه.
  55. 55. صنعانی، محمد، (بی‌تا)، سبل السلام، صنعاء، دارالحدیث، بی‌تا.
  56. طباطبائی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات،1390ه.
  57. طباطبائی، فضل الله، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1372ش.
  58. 58. طریفی، عبدالعزیز، التفسیر و البیان لاحکام القرآن، ریاض، دار المنهاج، 1438ه.
  59. طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامی، 1407ه.
  60. طوسی، محمد، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء التراث الجعفریة، 138ه.
  61. ---------- ، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیا التراث العربی، 1389ش.
  62. عاملی (حر)، محمد، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، 1409ه.
  63. عاملی، زین الدین، الروضة البهیة فی شرح اللمعظ الدمشقیة، قم، کتاب فروشی داوودی،1410ه.
  64. عظیم آبادی، محمد، عون المعبود شرح سنن أبی داود، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ه.
  65. عنیسی، احمد، تاج المذهب لأحکام المذهب، صنعاء، دارالحکمة الیمانیة،1414ه.
  66. 66. عینی، محمود، البنایة شرح الهدایة، بیروت، دارالکتب العلمیة،1420ه.
  67. غرناطی، محمد، التاج والإکلیل لمختصر خلیل، بیروت، دارالکتب العلمیة،1416ه.
  68. غزالی، محمد، المستصفی فی علم الأصول، بیروت، دارالکتب العلمیه،1413ه.
  69. قرطبی، محمد، البیان و التحصیل، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1408ه.
  70. کاسانی، ابوبکر، بدائع الصنائع،بیروت، دارالکتب العلمیة، بیروت، 1406ه.
  71. کشناوی، ابوبکر، اسهل المسالک، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.
  72. کلینی، محمد، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1407ه.
  73. ماوردی، علی، الحاوی الکبیر، بیروت، دارالکتب العلمیة،1420ه.
  74. 74. مراغی، احمد، تفسیر المراغی، مصر، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفی البابی الحلبی وأولاده بمصر، 1365ه.
  75. مرداوی، علی، الانصاف فی معرفة الراجح من الخلاف، بیروت، دار احیاء التراث العربیب بی‌تا.
  76. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، 1421ه.
  77. نسائی، احمد، السنن الکبری، بیروت، مؤسسة الرساله، 1421ه.
  78. نمله، عبدالکریم، المهذب فی اصول الفقه المقارن، ریاض، مکتبة الرشد، 1420ه.
  79. نووی، محی الدین، روضه الطالبین و عمدة المفتین، بیروتف المکتب الاسلامی، 1412ه.
  80. نیشابوری، حاکم، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1411ه.
  81. نیشابوری، مسلم، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله صلی الله علیه و سلم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 552
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 634





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب