پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,095,316 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,201,560 |
کارکردهای سیاسی و اجتماعی توسعه تلگراف بر اساس تحلیل بودجه آن در دوران پهلوی اول بر پایه اسناد | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| دوره 14، شماره 1، خرداد 1403، صفحه 113-131 اصل مقاله (547.91 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2022.346065.1137 | ||
| نویسندگان | ||
| آذر اردیانیان1؛ فواد پورآرین* 2؛ میرهادی حسینی3؛ حسین مفتخری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 2نویسندۀ مسئول؛ دانشیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 3استادیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| 4استاد، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| توسعه، تکمیل شبکه تلگراف ازجمله اقدامات اساسی حکومت رضاشاه به منظور تأسیس جامعه‌ای مدرن بود، تلگراف به‌عنوان ابزار ارتباطی پرسرعت از عناصر اصلی مستحکم‌سازی بدنه اقتدار نظامی به شمار می‌رفت که در دوران پرالتهاب ناشی از وقوع دو جنگ جهانی، تأثیر مهمی در تحولات سیاسی، اجتماعی و تاریخی ایران برجای گذاشت زیرا ایران به دلیل قرارگیری در موقعیت خاص جغرافیایی نظر دولت‌های قدرتمند را جهت حفظ منافع خود در خاورمیانه جلب میکرد. از این منظر توجه به عنصر ارتباطات در ادامه حیات حاکمیت سیاسی حکومت پهلوی اول بسیار بااهمیت جلوه میکرد. پژوهش حاضر با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و اسناد، به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد کلیومتریک درصدد پاسخ به این سؤال است که اثرات توسعه اجتماعی و سیاسی شبکه تلگراف در دوره حکومت پهلوی اول چگونه بوده است؟ آیا بودجه اختصاص‌یافته به این وزارتخانه در راستای توسعه اقتدار نظامی بوده یا خیر؟ یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که تلاش رضاشاه در راستای نوسازی ایران، توسعه شبکه تلگراف را به عنوان ابزاری بسیار کاربردی با خود به همراه داشت همچنین نحوه گسترش خطوط ناشی از شرایط سیاسی بین-المللی بود؛ این شبکه به عنوان یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های گسترش سلطه نظامی در کشور مورد توجه قرار گرفت با این حال بودجه آن طی شانزده سال حاکمیت رضاشاه تغییر زیادی نکرد. اهمیت پژوهش حاضر آنکه می‌تواند اطلاعات ارزشمندی بر مبنای آمار و ارقام منتشرشده مربوط به بودجه اختصاصی به این وزارتخانه در عصر پهلوی اول در اختیار قرار دهد و زوایای مبهم سیاسی و اجتماعی جامعه را روشن نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تلگراف؛ رضاشاه؛ بودجه؛ توسعه؛ نوگرایی؛ کلیومتریک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The political and social functions of telegraph expansion and development based on the analysis of its budget during the Pahlavi I period according to documents | ||
| نویسندگان [English] | ||
| azar ardianian1؛ foad pouraryan2؛ mirhadi hoseeini3؛ hossein moftakhari4 | ||
| 1Ph.D. student of history, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| 2Corresponding Author; Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of History, Faculty of Literature, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| 4Professor, Department of History, Faculty of Literature, Khwarazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The expansion and completion of the wireless and wireline telegraph network infrastructure is among the crucial measures of the Pahlavi government in the course of establishing a modern and developed society. In addition, as an important and high-speed communication tool, the telegraph was a significant factor for strengthening the body of military authority of the Pahlavi government, which has great impacts on the political, social and historical transformation of Iran specially in that period of restless caused by the initiation of the second world wars. since the international issues were changing rapidly and Iran, in a special geographical position, was attracting the attention of powerful governments in order to protect their interests in the Middle East. In terms of this point of view, paying attention to this crucial element was very important in the continuation of the political rule of the first Pahlavi government so neglecting this matter, was not possible. Based on library sources, descriptive-analytical and cliometric method, the current research is seeking to answer these questions: what were the effects of telegraph network development during the Pahlavi regime? And the budget allocated to this ministry was in line with the development of military power or not? The findings indicate that Reza Shah's efforts to modernize Iran led to the development of the telegraph network as a very practical facility, which was not only as a result of expanding the lines caused by international political conditions, but also a factor for Iran's reformation and revolution in the middle of that time. This network was considered as one of the main components of the expansion of military rule in the country, however, its budget did not grow significantly during Reza Shah's sovereignty. But the budget of the ministry did not grow significantly. The significance of the present research is that it can provide valuable information based on the published statistics related to the dedicated budget to this ministry in the first Pahlavi era and clarify the ambiguous political and social aspects of the society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| telegraph, Reza Shah, budget, development, modernization | ||
| مراجع | ||
|
منابع
آبادیان، حسین (1385). ایران: از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
آبراهامیان، یرواند (1377). ایران بین دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ترجمه کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری، محسن مدیر شانه چی، تهران: نشر مرکز .
ابطحی، سید مصطفی (1384). سقوط، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن علی (1367). مرآت البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و میر هاشم محدث، تهران: دانشگاه تهران، چ 3.
پانزدهمین رسالة اطلاعات پستی و تلگرافی (1310). راجع به سال 1309، مطابق با مارس 1930 تا 1931، تهران: چاپخانة اتحادیه.
جمالزاده، محمدعلی (1362). گنج شایگان یا اوضاع اقتصادی ایران، تهران: چاپ افست.
چهاردهمین رسالة اطلاعات پستی و تلگرافی (1309). راجع به سنوات 1302 الی 1308، تهران: چاپخانة اتحادیه.
حبیبی، حسن؛ حسینیان، روح‌الله؛ جعفریان، رسول (1384). مجموعه مقالات نخستین همایش بررسی علل فروپاشی سلطنت، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
روزنامة وقایع اتفاقیه، ش 373، ص 5ـ6، ش 375.
سالنامة پستی و تلگرافی راجع به سال 1315، ش 21، مطابق با مارس 1936 الی مارس 1937، چاپخانة یمنی.
سالنامة پستی و تلگرافی راجع به سال 1316، ش 22، مطابق با مارس 1937 الی مارس 1938، تهران: چاپخانة فردین و برادر.
سالنامة پستی و تلگرافی راجع به سال 1317، ش 23، تهران: چاپخانة یمینی.
سالنامة پستی و تلگرافی راجع به سال 1318، شماره بیست و چهارم، مطابق با مارس 1939 تا مارس 1940، شرکت سهامی چاپ.
سالنامة پستی و تلگرافی راجع به سال 1319، ش 25، مطابق با مارس 1940 تا مارس 1941، چاپخانه ایران.
سالنامة پستی و تلگرافی راجع به سال 1320، ش 26، مطابق با مارس 1941 تا مارس 1942، تهران: چاپخانة فردوسی.
سایکس، سرپرسی مولزورث (1362). تاریخ ایران، ج 2، ترجمة محمدتقی فخرداعی گیلانی، تهران.
صفائی، ابراهیم (1346الف). افتتاح تلگراف تهران‌ـ مشهد، ج ۱، نگین.
صفائی، ابراهیم (ب1346). «قرارداد تلگرافخانة جاسک بین دولت ایران و انگلیس»، مجلة وحید، س 4، ش 7.
طباطبائی مجد، غلامرضا (1373). معاهدات و قراردادهای تاریخی در دورة قاجاریه، بنیاد موقوفات دکتر محمد افشار یزدی.
قائممقامی، جهانگیر (1349). نیمقرن تمدن و فرهنگ ایران از ۱۲۹۹ تا ۱۳۴۹، نشریة ارتش.
کرزن، جرج ناتانیل (1362). ایران و قضیة ایران، ترجمة غ. وحید مازندرانی، تهران.
محبوبی اردکانی، حسین (1376). تاریخ مؤسسات تمدن جدید در ایران، ج 2، تهران: دانشگاه تهران.
مقصود لو، حسینقلی، مخابرات استرآباد، ج ۱
مهدوی، عبدالرضا (هوشنگ) (1389). شش سال در دربار پهلوی: خاطرات محمد ارجمند سرپرست تلگرافخانة مخصوص رضاشاه، تهران: پیکان.
نوزدهمین رسالة اطلاعات پستی و تلگرافی (1314). راجع به سال 1313، مطابق با مارس 1934 الی 1935، مطبعة روشنایی.
ولایتی، علیاکبر (1372). تاریخ روابط خارجی ایران: دوران ناصرالدینشاه و مظفرالدین شاه، تهران.
ویلز، چارلز جیمز (1368). ایران در یک قرن پیش: سفرنامة دکتر ویلز، ترجمة غلامحسین قراگوزلو، تهران.
هجدهمین رسالة پستی و تلگرافی (1313). راجع به سال 1312، مطابق با مارس 1933 الی 1934، مطبعة روشنایی.
هفدهمین رسالة اطلاعات پستی و تلگرافی (1312). راجع به سال 1311، مطابق با مارس 1932 الی 1933، تهران: چاپخانة اتحادیه.
یزدانی، مرضیه (1378). اسناد پست و تلگراف و تلفن در دورة رضاشاه، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
- اسناد
آرشیو اسناد ملی ایران، سال 1304، شماره شمارة بازیابی 6313/210
آرشیو اسناد ملی ایران، شماره شمارة بازیابی 7872/210
آرشیو اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی SH 1302-K34-P8-7
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی /8 SH1302-K34-P5-7
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی SH1302-K34-P5
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی SH1302-K34-P5-7
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی SH1313K18-P43-2
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی SH1316-K18-P4-18
آرشیو مرکز اسناد وزارت امور خارجه، شماره شمارة بازیابی SH1317-K18-P28-2 / 3
آرشیو ملی، پرونده پروندة 6313/210، تاریخ 17/11/12
مرکز اسناد وزارت امور خارجه SH1302-K34-P5-18
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره دورة هجدهم، 23/10/1318 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 758 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 136 |
||