پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,210,654 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,958,739 |
بررسی وامگیری فعلی در زبان فارسی از منظر انگارۀ زبان ماتریس | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 24، شهریور 1401، صفحه 89-108 اصل مقاله (313.98 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2022.337940.666775 | ||
| نویسنده | ||
| عبدالحسین حیدری* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| در پژوهش حاضر، وامگیری فعلی در زبان فارسی بر مبنای انگارۀ زبان ماتریس مطالعه شده است. میرزاسکاتن (1993-2006) انگارۀ زبان ماتریس را با توجه به برجستگی و غالب بودن یکی از زبان‌ها بر زبان دیگر در گفتار دوزبانه‌‌ها، پیشنهاد داد. طبق اصل ساخت واحد این انگاره، فقط یکی از زبان‌ها بهعنوان زبان ماتریس، چارچوب نحوی- ساختواژی جملۀ حاوی دادههای دو زبان را تعیین می‌‌‌کند. دادههای پژوهش حاضر پیکره بنیاد است و از گفتگوی فارسیزبانها در بافت‌های مختلف محاوره گردآوری شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته است. نخست اجزاء مختلف فعل فارسی در چارچوب فرضیۀ دسترسی متفاوت یا انگارۀ فرعی چهار تکواژ، به تکواژهای محتوایی (جزء غیرفعلی در افعال مرکب و ماده فعلی در افعال ساده) و تکواژهای نظام‌مند بیرونی متأخر (تکواژهای تصریفی فعل و افعال سبک) طبقه‌‌‌بندی شد. سپس دادهها طبق اصول و فرضیه‌‌‌‌های انگارۀ زبان ماتریس تحلیل گردید. طبق اصل ساخت واحد، زبان فارسی به عنوان زبان ماتریس، چارچوب نحوی-ساختواژی دادهها را تعیین کرده است. افزوده شدن تکواژهای تصریفی فعل فارسی به افعال غیرفارسی که در قالب ساخت فعل سبک و درج غیرمستقیم به ساخت فعل فارسی راه یافته‌‌‌اند، به دلیل ماتریس بودن زبان فارسی اتفاق افتاده است تا این تکواژها با فعال شدن در سطح صورت‌بندی، چارچوب نحوی زبان فارسی را بر جملات حاکم سازند. زبان ماتریس (زبان فارسی) باعث شده است که افعال غیرفارسی بهعنوان تکواژهای محتوایی در سطح مفهومی- واژگانی انتخاب‌شده و به‌‌‌صورت افعال ناخودایستا در پاره‌گفتارهای فارسیزبانها ظاهر شوند تا فقط در انتقال معنا و مفهوم نقش داشته باشند. بنابراین بین انتخاب تکواژها در لایه‌های مختلف انتزاعی تولید گفتار و انتقال یا عدم انتقال آنها به زبان دیگر ارتباط وجود دارد. ارتباطی که میرزاسکاتن (2006-1993) بر آن تأکید دارد و همان‌‌‌طوری که وی پیش‌بینی کرده است، انگارۀ زبان ماتریس با طرح اصول و فرضیه‌‌‌هایی در تبیین پدیدۀ برخورد زبان‌ها کارآمدتر است و می‌تواند مبنای مطالعات گسترده‌تری در این حوزه باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبان فارسی؛ وامگیری فعلی؛ انگارۀ زبان ماتریس؛ زبان ماتریس؛ برخورد زبانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analyzing the Verb Borrowing of Persian from Matrix Language Frame Model View | ||
| نویسندگان [English] | ||
| abdolhossein heydari | ||
| Assistant Professor of Language and Literature Department, University of Farhangian, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this paper is to study the verb borrowing of Persian based on matrix language frame model. Myers-scotton (1993-2006) proposed matrix language frame model due to eminent role of one language in the bilinguals’ speech. Only one language as matrix language determine morpho-syntactic patterns of sentences containing the elements of two languages according to uniform structure principle of matrix language frame model. The data is corpus-based and they have been collected from Persian speakers’ speech in different contexts. The research method is descriptive-analytic. At first, Persian verb and its inflectional morphemes were classified into: content morphemes (non-verbal elements in compound verbs and bare form of the verb in simple verbs) and late outside system morpheme (inflectional morphemes of the verb and light verbs) according to differential access hypothesis or 4-M model. Then the data were analyzed based on the principles and hypothesis of matrix language frame model. Persian is matrix language in all data due to uniform structure principle of matrix language frame model. Persian acting as matrix language has caused the inflectional morphemes of its verb have been added to non-Persian verbs entered Persian verb construction through light verb construction and indirect insertion process. Matrix language has caused inflectional morphemes of Persian verb activated and selected at formulation level to assign Persian morpho-syntactic frame on the sentences. So non-Persian verbs have been activated and selected at conceptual level as content morphemes. These content morphemes are realized as infinite verbs in Persian speakers’ speech to carry meaning. It seems there is a relation between different morpheme nature (their selection at different abstract level) and their transferring to other languages. Myers-scotton (1993-2006) emphasizes this relationship. As he has predicted matrix language frame model is efficient in explaining language contact phenomenon so more expansive studies can be based on it. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian, verb borrowing, matrix language frame model, matrix language, language contact | ||
| مراجع | ||
|
باطنی، محمدرضا (1364). توصیف ساختمانی دستور زبان فارسی، تهران، امیرکبیر.
حق‌‌‌شناس، علی‌‌‌‌محمد (1375). اشتقاق فعل و تصریف آن در فارسی. مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و
علوم انسانی دانشگاه تهران، 140-139، 66-43.
حیدری، عبدالحسین (1398). طبقه‌‌‌بندی تکواژهای تصریفی زبان فارسی بر اساس مدل چهار تکواژ. دو فصلنامۀ پژوهشهای دستوری و بلاغی، 9 (15)، 120-97.
دبیرمقدم، محمد (1364). مجهول در زبان فارسی، مجلۀ زبانشناسی، 3 ، 46-31.
ــــــــــــــــ (1374). فعل مرکب در زبان فارسی، مجلۀ زبانشناسی، 1 (2)، 46-2.
دستلان، مرتضی؛ محمدابراهیمی، زینب؛ مهدی، راضیه و روشن، بلقیس (1395). نمود در زبان فارسی؛ نگاهی نو بر پایۀ رویکرد شناختی بسط استعاری و مؤلفه‌های نمودی، دو ماهنامۀ جستارهای زبانی، 7 (2)، 86-69.
رحیمیان، جلال (1378). وجه فعل در فارسی امروز، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی شیراز، 14 (2)، 52-41.
کربلائی‌‌‌‌صادق، مهناز و گلفام، ارسلان (1395). ویژگی‌‌‌های فعل مرکب با مصادر قرضی و اشتقاق‌‌‌های آن از عربی در فارسی معاصر، دو ماهنامۀ جستارهای زبانی، 7 (1)، 128-109.
کلباسی، ایران (1371). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و
مطالعات فرهنگی.
مظاهری، جمشید؛ هاشمی، سید مرتضی و متولی، سیدمهدی (1383). بررسی و تحلیل وجه التزامی در دستور زبان فارسی، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی اصفهان، 38، 108-95.
نغزگوی کهن، مهرداد و عبدالملکی، علی (1393). وامگیری فعلی در زبان‌‌های فارسی، کردی و ترکیب‌پذیری، پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 7، 113-97.
Fuller, J. 2000. Morpheme types in a matrix language turnover: The introduction of system morphemes from English into Pennsylvania German. International Journal of Bilingualism, 4 (1), 45-58. Haspelmath, M. 2003. Loanword Typology: Steps Toward a Systematic Cross-Linguistic Study of Lexical Borrowability, Manuscript.Leipzig: MPIEVA. Karimi-Doostan, Gh. 2005 . light verbs and structural Case. Lingua 115: 1737-1756. Levelt, W. J. M. 1989. Speaking: From Intention to Articulation. Cambridge, MA: MIT Press. Mahootian, Sh. 1997. Persian. London & New York, Routledge. Moravcsik, E. 1975. Verb Borrowing. Wiener Linguistische Gazette Moyne, J. 1974. The so-called passive in Persian. Foundation of Language. 12: 249-267. Myers-Scotton, C. 1993. Dueling languages: grammatical structure incode-switching. Oxford: Oxford University Press. Myers-Scotton, C. 2002. Contact linguistics: Bilingual encounters and grammatical outcomes. Oxford: Oxford University Press. Myers-Scotton, C. 2006. Multiple Voices: An introduction to bilingualism. Malden, MA: Blackwell. Myers-Scotton, C. & Jake, J. 2013. Nonfinite verbs and negotiating bilingualism in code-switching: Implications for a language production model. Bilingualism: Language and Cognition, 1-15. Sullivan, C. M. 2008. A Mechanism of Lexical Borrowing. Journalof Language Contact, 17-28. Wohlgemuth, J. 2009. A Typology of Verbal Borrowing. Printed in Germany. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 174 |
||