تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,510 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,661 |
زیست قدرت در ادبیات علمی تخیلی عربی، خوانشی فوکویی از رمان «السید من حقل السبانخ» اثر صبری موسی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 7، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 33، آذر 1401، صفحه 129-149 اصل مقاله (340.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2022.341612.612539 | ||
نویسندگان | ||
زهره ناعمی1؛ فرهنگ مفاخری* 2 | ||
1استادیار زبان و ادبیات عربی گروه عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی گروه عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
ادبیات علمی- تخیلی یکی از انواع ادبی است که پس از جنگ جهانی دوم و صنعتی شدن جوامع در ادبیات داستانی مطرح شده است. یکی از مهمترین درونمایههای این نوعِ ادبی، پرداختن به مسائل اجتماعی و انسانی است که در ادبیات عربی جلوه ویژهتری یافته است. ادبیات علمی- تخیلیِ عربی پیرامون موضوع قدرت مفهومسازی میکند که به نظر میرسد تا حدی نزدیک به تئوری «زیستقدرت» در اندیشۀ میشل فوکو است. رمان «السید من حقل السبانخ» اثر صبری موسی یکی از برجستهترین آثار علمی- تخیلی عربی است که این تحقیق در تلاش است با تکیه بر تئوری «زیست قدرت»، به خوانش جدیدی از این رمان بپردازد تا مشخص شود که چگونه یک اثر علمی- تخیلی عربی دربارۀ «قدرت» مفهومسازی میکند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- نقدی به بررسی این رمان پرداخته و نتایج بهدستآمده حاکی از آن است که این رمان تا حد زیادی منطبق با تئوری زیستقدرت است؛ نویسنده در این رمان قدرتی را به نمایش میگذارد که نهتنها در یک قالب نرم اعمال میشود بلکه همانند هوایی که تنفس میشود و در تمامی روابط اجتماعی جاری و ساری است و بر تمام جنبههای زندگی شهروندان تأثیر میگذارد و اعمال قدرت نه بر کشتن بلکه بر زندگی بخشیدن تکیه دارد و رژیم حاکم تضمینکننده زندگی سالم و امن برای تمامی شهروندان است. این نوع از قدرت در بطن جامعه بروز پیدا کرده است که همه شهروندان را هم به شکل فردی نظارت میکند و هم جمعیت را بهمثابۀ یک موجود زنده تحت نظارت خود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
زیست قدرت؛ میشل فوکو؛ ادبیات علمی تخیلی؛ صبری موسی؛ السید من حقل السبانخ | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Bio-Power in Arabic Sci-fi, Foucault's Reading of the Novel "Al-Sayyid Min Haql Al-Sabankh" by Sabri Musa | ||
نویسندگان [English] | ||
Zohreh Naemi1؛ Farhang Mafakheri2 | ||
1Assistant Professor at the Department of Arabic Language and Literature in the Faculty of Literature and Humanities University of Kharazmi, Tehran, Iran. | ||
2Ph.D. Candidate at the Department of Arabic Language and Literature in the Faculty of Literature and Humanities University of Kharazmi, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Sci-fi is one of the types of literature that has been introduced in fiction after the World War II and the industrialization of societies. One of the themes of this literary genre is the study of social and human issues that are more important in Arabic literature. Arabic science fiction literature conceptualizes the subject of power, which seems to be very close to Michel Foucault's theory of "bio-power." The novel "Al-Sayyid Min Haql Al-Sabankh" by Sabri Musa is one of the most prominent Arabic science-fiction works. this study seeks to take a new look at the novel "Al-Sayyid Min Haql Al-Sabankh" Based on the "bio-power" theory to discover how an Arabic science-fiction work conceptualizes "power". This research has examined this novel using a qualitative method and analytical-critical approach, and the obtained results indicate that this novel is largely consistent with Foucault's theories on bio-power. In this novel, the author demonstrates a power that is not only applied in a soft form, but also like the air that is breathed. It is current in all social relations and affects all aspects of citizens' lives. And the exercise of power is not based on killing but on giving life, and the ruling regime guarantees a healthy and safe life for all citizens. Power in this novel manifests itself in a different way in society and controls all citizens, both individually and as a population, and this is exactly the bio-power in Foucault's thought | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Bio-power, Michel Foucault, Science Fiction, Sabri Musa, Al-Sayyid Min Haql Al-Sabankh | ||
مراجع | ||
بسمة جی، سائر (2019)، موسوعة أعلام أدب الخیال العلمی- العرب والأجانب، القاهرة، دارالکتب العلمیة.
بهی، عصام (1999)، الخیال العلمی فی مسرح توفیق الحکیم، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
حقایقی، زهرا و دیگران (1400)، «واکاوی بنمایههای رئالیسم انتقادی در رمان عراقیّ فی باریس از صموئل شمعون»، ادب عربی، سال 13، شمارۀ 4، صص39- 62.
صالحی، پیمان و همکاران (1400)، «تحلیل شخصیّت اصلی رمان أیام معه بر اساس نظریه خودشکوفایی آبراهام مزلو»، ادب عربی، سال 13، شمارۀ 4، صص 87-107.
ضمیران، محمد (1378)، میشل فوکو: دانش و قدرت، تهران، انتشارات هرمس.
لاندوال، سام. جی (1375)، «داستان علمی- تخیلی چیست»، ترجمۀ محمد قصاع، ادبیات داستانی، شمارۀ 39، صص135-143.
فوکو، میشل (1378)، مراقبت و تنبیه تولدِ زندان، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نی.
موسی، صبری (1982)، السید من حقل السبانخ، مصر، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
میلانی، توحید (1390)، «مفهوم قدرت در اندیشه میشل فوکو»، دانشگاه تبریز.
نجف زاده، رضا (1393)، «زیستقدرت در اندیشه سیاسی فوکو، آگامبن و نگری»، جستارهای سیاسی معاصر، سال پنجم، شمارۀ 4 (پیاپی 14(، صص149-172.
وهبة، مجدی (1984)، معجم المصطلحات العربیة فی اللغة و الادب، ط2، بیروت، مکتبة لبنان.
یحیوی، حمید (1396)، «شبان وارگی جدید؛ نقد عقلانیتهای حکومتیِ دولت در ایران»، فصلنامه دولت پژوهی، سال سوم، شمارۀ 10، صص1-32.
Sources Adam, R. (2000), SCIENCE FICTION, First published, London and New York: Routledge. Bahī, I. (1999), Science Fiction in Tawfiq Al-Hakim Theatre, Cairo, General Egyptian Book Organization. [In Arabic]. Basma J, S. (2019), Encyclopedia of science fiction literature flags - Arabs and foreigners, Cairo, Dar Al Kotob Al Ilmiyah. [In Arabic]. Foucault, M. (1999), Care and Punishment: The Birth of Prison, Translators: Niko Sarkhosh and Afshin, Tehran, Ney Publishing. [In Persian]. Godamunne, V. (2011), “Bio-politics in Science Fiction Films - An Exploration of the Representation of the Contemporary Politicization of Human Biological Life in Cinema”, University of Singapore. Görmez, A. (2021), “The analyses of modernity, power, and resistance in the dystopias of Margaret Atwood”, Middle East technical university. Karaca, G. (2020). “Lives under Control: Foucauldian Biopower in British Post-Apocalyptic Novels”, sosyal bilimler enstitüsü. Kasper S. K. (2013). “Michel Foucault on Bio-power and Bio-politics”, University of Helsinki Faculty of Social Sciences. Lundwall, S. J. (1996), “What is a science-fiction story”, Translator: Mohammad Qasa, Journal of Fiction, No. 39, pp 143-135. [In Persian]. Magdy, W. (1984), Dictionary of Arabic terms in language and literature, Beirut, Lebanon Library. [In Arabic]. Milani, T. (2011). “The concept of power in Michel Foucault's thought”, Ministry of Science, Research and Technology - University of Tabriz, [In Persian]. Moussa, S. (1982), Lord of the Spinach Field, Egypt, General Egyptian Book Organization.[In Arabic]. Najafzadeh, R. (2014), “Biopower in the Political Thought of Foucault, Agamben, and Negri: From a Disciplinary Society to a Global Control Society”, Contemporary Political, Issue 4, pp 149-172. [In Persian]. Oxford New York (2003), First published, University press. [In English]. Paul, A. M. (2011), “From Power to Bio-power”. Journal of the studies of humanities, 2011, 15 (6), pp 259-278. Pylypa, J. (1998), “Power and Bodily Practice: Applying the Work of Foucault to an Anthropology of the Body”, Arizona Anthropologist 13. Steinmuller, K. (2013), “The uses andabuses of science fiction”, Interdisciplinary Science Reviews, Volume 28, Issue 3, pp175-178. Yahyavi, H, (2017), “Neo-Pastorship, Critique Of Governmental Rationality Of Iran’s State”, STUDIES THE STATE, Volume 3 , Number 10 ; pp 1 – 32. [In Persian]. Zamiran, M. (1999), Michel Foucault: Knowledge and Power, Tehran: Hermes Publications. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 246 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 510 |