سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,502
تعداد مشاهده مقاله124,119,553
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,225,963
دارکش, محمد, فیروزآبادی, سید احمد. (1402). مطالعۀ انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب. , 12(1), 1-24. doi: 10.22059/jisr.2022.343647.1313
محمد دارکش; سید احمد فیروزآبادی. "مطالعۀ انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب". , 12, 1, 1402, 1-24. doi: 10.22059/jisr.2022.343647.1313
دارکش, محمد, فیروزآبادی, سید احمد. (1402). 'مطالعۀ انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب', , 12(1), pp. 1-24. doi: 10.22059/jisr.2022.343647.1313
دارکش, محمد, فیروزآبادی, سید احمد. مطالعۀ انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب. , 1402; 12(1): 1-24. doi: 10.22059/jisr.2022.343647.1313

مطالعۀ انتقادی تحولات نئولیبرالیِ آموزش عمومی در ایرانِ پس از انقلاب

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 1، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 46، فروردین 1402، صفحه 1-24    اصل مقاله (1.46 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2022.343647.1313
نویسندگان
محمد دارکش* 1؛ سید احمد فیروزآبادی2
1گروه توسعه اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران. ایران
2گروه توسعه اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
از جنگ جهانی دوم، با افزایش نیروهای جهانی‌سازی، بیشتر کشورهای جهان سعی در بهسازی نظام آموزشی خود داشتند، اما با افول تدریجی سیاست‌های کینزی در ابتدای دهۀ 1970 و با مسلط‌شدن سیاست‌های نئولیبرال، از ابتدای دهۀ 1980 آموزش و پرورش نیز مانند سایر حوزه‌های اجتماعی دستخوش تغیر و تحولات وسیعی شد. در پژوهش حاضر به مطالعۀ تحولات نئولیبرالی آموزش عمومی در ایران پس از انقلاب می‌پردازیم.
روش پژوهش اسنادی و مصاحبۀ عمیق است. روش نمونه‌گیری در بخش اسنادی قضاوتی و هدفمند است و هر جا اسناد به‌تنهایی پاسخگوی سؤالات تحقیق نبوده، با مطلعان و متخصصان مصاحبۀ عمیق انجام گرفته است.
یافته‌ها نشان می‌دهد مصوبات و قوانین متعددی در راستای حمایت از سیاست‌های نئولیبرالی توسط مراجع گوناگون تصویب شده است. نقش دولت در تأمین هزینه‌های آموزش در چند دهۀ اخیر کاهش یافته است؛ به‌طوری‌که سهم آموزش از هزینه‌های عمومی دولت از 19 درصد در سال 1370، به 10 درصد در سال 1398 رسیده است. همچنین تعداد مدارس غیردولتی با اجرای سیاست‌های تعدیل ساختاری و تصویب قانون مدارس غیرانتفاعی در سه دهۀ اخیر 64 برابر شده است. وجود مدارس متعدد (بالغ بر بیست نوع مدرسه) نیز نشان‌دهندۀ اجرای سیاست انتخاب مدرسه است. روند روبه‌رشد مدارس خاص-مدارس شاهد، مدارس هیئت‌امنایی، مدارس نمونه و مدارس تیزهوشان- نیز سبب ایجاد نوعی از خصوصی‌سازی شد که آن را «خصوصی‌سازی درون‌زاد» نامیدیم.
مطابق نتایج، تحولات ملهم از نئولیبرالیسم سبب بازاری و خصوصی‌شدن آموزش در چند دهۀ اخیر شده که پیامدهایی مانند نابرابری آموزشی، کالایی‌سازی آموزش و افت کیفیت تحصیل دارد.
کلیدواژه‌ها
آموزش و پرورش؛ انتخاب مدرسه؛ بازاری‌سازی؛ خوصی‌سازی؛ مدارس غیردولتی؛ نئولیبرالیسم
عنوان مقاله [English]
critical study of neoliberal transformations in public education in post-revolutionary Iran
نویسندگان [English]
Mohammad Darkesh1؛ Sayed Ahmad Firouzabadi2
1Corresponding author, Department of Development Studies, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2Department of Development Studies, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Iran
چکیده [English]
After the Second World War, as globalization forces increased, the majority of nations attempted to reform their educational systems. With the decline of Keynesian policies at the beginning of the 1970s and the dominance of neoliberal policies at the beginning of the 1980s, however, education, like other social sectors, undergoes profound changes and transformations. In this study, we examined the neoliberal transformations of Iran’s public education following the revolution.
The subject of this study was investigated using documentary techniques and in-depth interviews. When documents alone were insufficient to answer the research questions, in-depth interviews with informants and subject matter experts were conducted.
The findings indicate that various authorities have authorized a number of authorizations and laws to support neoliberal policies. The government’s role in funding education has diminished over the past few decades, with the proportion of education expenses in the government’s overall expenditures decreasing to 10% in 2018 from 19% in 2018. In addition, the number of non-governmental schools has multiplied 64 times in the last three decades due to the implementation of structural adjustment policies and the passage of the non-profit schools law. Additionally, the presence of numerous schools (up to twenty categories of schools) indicates the implementation of school choice policy. The increasing prevalence of special schools — Shahed schools, board of trustees schools, top students schools, and intelligents schools — has also led to the emergence of a form of privatization that we refer to as “endogenous privatization.”
Results indicate that developments inspired by neoliberalism have led to the marketization and privatization of education over the past few decades, resulting in educational inequality, commodification of education, and a decline in education quality.
کلیدواژه‌ها [English]
Education, Neoliberalism, privatization, school choice, non-governmental schools Bibliography
مراجع
  • بهمن بیگی، محمد (1388). بخارای من، ایل من. شیراز: نوید شیراز.
  • درانی، کمال (1376). تاریخ آموزش و پرورش ایران: قبل و بعد از اسلام. تهران: سمت.
  • سازمان برنامه‌وبودجه، قوانین بودجه از سال 1370 تا 1400.
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی (1369). اساسنامۀ طرح شاهد. مصوب 29/08/1369.
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). سند تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش ایران. مصوب 06/10/1390.
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی (1367). مصوبۀ یک‌صد و پنجاهمین جلسۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  • شورای عالی آموزش و پرورش (1379). آیین‌نامۀ اجرایی مدارس. مصوب 20/05/1379.
  • شورای عالی آموزش و پرورش (1388). آیین‌نامۀ توسعۀ مشارکت‌های مردمی به شیوۀ مدیریت هیئت‌امنایی در مدارس. مصوب 01/02/1388.
  • صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۴). ج ۱.
  • فلیک، اووه (1392). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشرنی.
  • فوران، جان (1378). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی. ترجمۀ احمد تدین. تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
  • قاجارگر، مرتضی (1380). مقدمه‌ای بر خصوصی‌سازی نظام آموزش و پرورش در ایران. تهران: زهد.
  • مجلس شورای اسلامی (1383). لایحۀ اصلاح قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی و الحاق موادی به آن. مصوب 07/04/1383.
  • مجلس شورای اسلامی (1367). قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی. مصوب 05/03/1367.
  • محمدی، هادی و قائینی، زهره (1390). تاریخ ادبیات کودکان ایران. جلد چهارم. تهران: مؤسسۀ پژوهشی ادبیات کودکان.
  • مرکز پژوهش‌های مجلس (1395). گونه‌شناسی مدارس در نظام آموزشی ایران. دفتر مطالعات اجتماعی.
  • وزارت آموزش و پرورش، معاونت برنامه‌ریزی، تولید و تحلیل آمار (1400). بررسی و تحلیل آماری کنکور 1399 با رویکرد برابری و عدالت آموزشی.
  • وزارت آموزش و پرورش، معاونت برنامه‌ریزی، تولید و تحلیل آمار، سالنامه‌های آماری وزارت آموزش و پرورش، از سال 1360 تا 1400.
  • هاروی، دیوید (1395). تاریخ مختصر نئولیبرالیسم. ترجمۀ محمود عبدالله‌زاده، تهران: دات.
  • هیئت‌وزیران (1388). اساسنامۀ سازمان مدارس غیردولتی و توسعۀ مشارکت‌های مردمی. مورخ 25/05/1388.
  • هیئت‌وزیران (1395). اساسنامۀ صندوق حمایت از توسعۀ مدارس غیردولتی. مورخ 19/9/1396.
  • دولت‌آبادی، یحیی (1362). حیات یحیی. جلد اول. تهران: عطار.
 

  • Apple, M. W., & Pedroni, T. C. (2005). Conservative Alliance Building and African American Support of Vouchers: The End of Brown’s Promise or a New Beginning? Teachers College Record, 107(9), 2068–2105. https://doi.org/10.1111/j.1467-9620.2005.00585.x
  • Apple, M. (1998). Under the New Hegemonic Alliance: Conservatism and Education Policy in the United States. In Education and Change in the Pacific Rim: Meeting the Challenges, Wallingford, UK, Triangle Books: 79-99.
  • Bahman Beigi, M. (2009). Bukharaye man, eel man. Shiraz: Navid Shiraz Publications. (In Persian)
  • Ball, S., & Youdell, D. (2008). Hidden privatisation in public education. London: University of London.
  • Behdad, S., & Nomani, F. (2008). Class and work in Iran. Translated by: M. Tahid, Tehran: Aghah Publishing. (In Persian)
  • Bellei, C., & Orellana, V. (2015). What Does “Education Privatisation” Mean? Conceptual discussion and Empirical Review of Latin American Cases.
  • Budget laws, from 1991-2021. (In Persian)
  • Carney, S. (2009). Negotiating policy in an age of globalization: Exploring educational 'policyscapes' in Denmark, Nepal and China. Comparative Education Review, 53(1), 63-88. https://doi.org/10.1086/593152
  • Collection of approvals of the Higher Education Council. Regulations for the development of public participation in the manner of management of boards in schools. Accessed on 2009/04/21. (In Persian)
  • Collection of approvals of the Supreme Council of the Cultural Revolution, approval of the one hundred and fiftieth session of the Supreme Council of the Cultural Revolution, 1988. (In Persian)
  • Collection of approvals of the Supreme Council of the Cultural Revolution, the statute of the Shahed plan. Accessed on 1990/11/20. (In Persian)
  • Council of Ministers (2008). Regulations of Non-Governmental Schools Organization and Development of People’s Partnerships. Accessed on 1988/05/25. (In Persian)
  • Council of Ministers (2015). Statute of the Support Fund for the Development of Non-Government Schools. Accessed on 2015/09/19. (In Persian)
  • Detailed form of the parliamentary deliberations on the final review of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, 1985, Vol. 1. (In Persian)
  • Dolatabadi, Y. (1983). Hayat Yahya. Vol. 1. Tehran: Attar. (In Persian).
  • Dolby, N., & Rahman, A. (2008). Research in International Education. Review of Educational Research, 78(3), 676–726. http://www.jstor.org/stable/40071141
  • Durrani, K. (1997). History of Iranian education: Before and after Islam. Tehran: Samt. (In Persian)
  • Fitz, J., & Hafid, T. (2007). Perspectives on the Privatization of Public Schooling in England and Wales. Educational Policy, 21(1), 273–296. https://doi.org/10.1177/0895904806297193
  • Flick, O. (2013). An Introduction to Qualitative Research, Translated by H. Jalili. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
  • Foran, J. (1999). Fragile resistance: Social transformation in Iran from 1500 to the revolution. Translated by: A. Tadayon. Tehran: Rasa Cultural Services Institute. (In Persian)
  • Friedman, M. (1955). The Role of Government in Education. pp. 123–144 In R. Solo (ed.), Economics and the public interest. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press
  • Gerrard, J. (2015). Public education in neoliberal times: memory and desire, Journal of Education Policy, 30(6), 855-868. https://doi.org/10.1080/02680939.2015.1044568
  • Harris, K. (2013). Vectors of Iranian capitalism: Privatization politics in the Islamic Republic. In Business politics in the Middle East, London, Hurst: 211–243.
  • Harvey, D. (2015). A Brief History of Neoliberalism. Translated by: M. Abdullahzadeh. Tehran: Dot publication. (In Persian)
  • Hill, D. (2003). Global neo-liberalism: The deformation of education and resistance. Journal for Critical Education Policy Studies, 1, 1–50. http://www.jceps.com/archives/403
  • Hursh, D., & Martina, C. A. (2003). Neoliberalism and schooling in the U.S.: How state and federal government education policies perpetuate inequality. Journal for Critical Education Policy Studies, 1, 30–52. www.jceps.com/wp-content/uploads/PDFs/01-2-02.pdf
  • Lubienski, C. (2003). Instrumentalist Perspectives on the `Public’ in Public Education: Incentives and Purposes. Educational Policy, 17(4), 478–502. https://doi.org/10.1177/0895904803254964
  • Olssen, M., & Peters, M. A. (2005). Neoliberalism, higher education and the knowledge economy: from the free market to knowledge capitalism. Journal of Education Policy, 20(3), 313-345. https://doi.org/10.1080/02680930500108718
  • Ministry of Education, Department of Planning, Statistics Production and Analysis, Statistical Yearbooks of the Ministry of Education, from 1981-2021. (In Persian)
  • Ministry of Education, Deputy Planning, Statistics Production and Analysis (2020). Research and statistical analysis of the 2019 entrance exam with the approach of equality and educational justice. (In Persian)
  • Moghadasi, F., Karimian, J., Emati, M. B., & Fatemi, Sh. (2017). Research on the analysis of education policy makers in Iran from the perspective of educational justice. Institute for Labor and Social Security. (In Persian)
  • Mohammadi, H., & Ghaeini, Z. (2011). History of Iranian children’s literature. Tehran: Children’s Literature Research Institute, Vol. 4. (In Persian)
  • National Commission on Excellence in Education (1983). A nation at risk: The imperative for education reform. Washington, DC
  • Parliamentary Research Center (2016). Typology of schools in the Iranian educational system. Office of Social Studies. (In Persian)
  • Qajargar, M. (2001). An introduction to the privatization of the education system in Iran. Tehran: Zohd. (In Persian)
  • Rikowski, G. (2002). Globalisation and education: Inquiry into the global economy. A Paper prepared for the House of Lords Select Committee on Economic Affairs. London, UK. http://dx.doi.org/10.13140/RG.2.2.18776.32002
  • Robertson, J. E. (2003). Teachers’ Perceptions of Accountability at an International School. Journal of Research in International Education, 2(3), 277–300. https://doi.org/10.1177/1475240903002003002
  • Robertson, S. L. (2000). A class act: Changing teachers’ work, the state, and globalization. New York: Falmer Press.
  • Ross, W., & Gibson, R. (2007). Neoliberalism and education reform. Cresskill: Hampton Press.
  • Statistical yearbooks of the Ministry of Education, from 1981-2021. (In Persian)
  • Stephen, J. B. (2003). The teacher’s soul and the terrors of performativity. Journal of Education Policy, 18(2), 215-228. https://doi.org/10.1080/0268093022000043065
  • The Islamic Consultative Assembly, Law on the Establishment of Non-Profit Schools. Accessed on 1988/05/26. (In Persian)
  • UNESCO Institute for Statistics (UIS), (http://data.uis.unesco.org). Accessed on 22/04/2022.
  • UNESCO. Global Education Monitoring Report 2019: Migration, Displacement and Education - Building Bridges, not Walls. Paris, UNESCO.
  • Verger, A., Lubienski, C., & Steiner-Khamsi, G. (2016). The emergence and structuring of the global education industry: Towards an analytical framework. In World yearbook of education 2016: The global education industry, New York, Routledge: 1-23.
  • Ward, S. C. (2012). Neoliberalism and the global restructuring of knowledge and education. New York, NY: Taylor and Francis.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,247
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 432


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب