پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,235 |
| تعداد مقالات | 67,807 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,282,109 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,023,961 |
خوانش بیش‌متنی نگاره مثنی‌برداری‌شده «نقاش نشسته» کمال‌الدین بهزاد (فریر،32.28) از نقاشی «کاتب نشسته» جنتیله بلینی (گاردنر، P15e8) | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 3، دوره 28، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 27-36 اصل مقاله (855.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.350571.667005 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه شه کلاهی* 1؛ حسنعلی پورمند2 | ||
| 1دکتری پژوهش هنر، گروه پژوهش و تاریخ هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه پژوهش و تاریخ هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مثنی‌برداری یا مشقِ قلمی در سنت نقاشی ایرانی، از مصادیق بارز رابطه بیش‌متنی است و یکی از قابل‌‌توجه‌ترین نمونه‌ها در این زمینه نگاره «نقاش نشسته» به‌قلم بهزاد است که نوعی طرح‌برداری از نقاشی «کاتب نشسته» بلینی است. هدف از این مطالعه شناخت چگونگی ارتباط یک پیش‌متن غیرایرانی با یک بیش‌متن ایرانی با روش بیش‌متنیت ژنت است؛ و درصدد پاسخ به دو سؤال است که نگاره مثنی‌برداری‌شده بهزاد از نقاشی بلینی بیشتر به کدام گونه از بیش‌متنیت‌ها تمایل دارد؟ و در فرآیند کپی‌برداری، چه تغییراتی در نگاره بهزاد ایجاد شدهاست؟ مطالعه یکی از نخستین یکه‌صورت‌های ایرانی که براساس پیش‌متنی غیرایرانی ایجاد شدهاست، از ضروریات این پژوهش است. این پژوهش از نوع توسعه‌ای است و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شدهاست. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و مشاهده مستقیم نقاشی‌هاست. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات کیفی و با رویکرد بیش‌متنیت ژرار ژنت است. نتایج نشان‌می‌دهد که مثنی‌برداری بهزاد از نقاشی بلینی براساس گونه‌شناسی بیش‌متنیت ژنت در دسته «ترانسپوزیشن» (تراگونگی با کارکرد جدّی) است. تراگونگی‌های ایجادشده در بیش‌متن شامل تغییرات شکلی، موضوعی، ترکیب‌بندی، رنگی و نوری است. بهزاد در طرح‌برداری از یک اثر غیرایرانی نگاه تقلیدی صرف نداشته و در خلق یک بیش‌متن جدید و مستقل، از سنت نقاشی ایرانی و جامعه خود تأثیر پذیرفته و آن را بسیار خلاقانه در اثرش نشان داده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کمال‌الدین بهزاد؛ جنتیله بلینی؛ مثنی‌برداری؛ بیش‌متنیت؛ ژرار ژنت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Hypertextual Study of "Seated Painter" Painting by Kamal al-din Bihzad (Freer Gallery, 32.28) Copying from Gentile Bellini's Work "Seated Scribe" (Gardner, P15e8) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fatemeh shahkolahi1؛ hassanali pourmand2 | ||
| 1Ph D of Art Research, Department of Research and Art History, Faculty of Art, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Research and Art History, Faculty of Art, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Duplication in the tradition of Persian painting, which was mostly created for educational and skill-learning purposes, could be one of the best examples of Genette's hypertextual relationship. Also, one of the most significant examples in this field was the painting "Seated Painter" in 892 AH /1487 AD. (Freer Gallery of Art 32.28) by Kamal al-din Bihzad, which was a sketch of Bellini's work "Seated Scribe" in 886 AH/ 1481 AD. (Gardner Museum P15e8). On the other hand, hypertextuality was one of the types of transtextuality in Gerard Genet's system, which emphasizes the derivation and overlapping of works from each other. In this type of relationship, attention was not paid to the partial inspiration and influence, but to the overall influence of one text on the other one. Based on Gentet’s theory, the aim of this study was to know how a non-Persian hypotext (Turkish-European) was related to a Persian hyper-text. And it is atempted to answer these questions: Behzad's copy of Bellini's painting belongs to which type of hypertextuality? What changes were made in the copying process in Behzad's painting? This study is developmental research and has been carried out by the descriptive-analytical method. The research samples included two works, "Seated Painter" by Bihzad, and another "Seated Scribe" by Bellini, which has been considered hypertext and hypotext respectively. The method of selecting samples is "non-random" and purposeful and the observation is desk-based. The method of qualitative data analysis was Genet's hypertextual approach. The results showed that Bihzad's duplication of Bellini's painting was in the "transposition" category (Changes with a serious function) based on Genet's typology of hypertextuality. The changes made in the hypertext included formal changes, thematic changes, compositional changes, and color and light changes. In Bihzad's design of a non-Persian work and in the process of creating hypertext, due to the difference in cultural, artistic, and social background, the pre-text had changed and Bihzad did not just do it imitatively. The changes made in Bihzad's painting, in addition to creating a new and independent work, also created a hypertext related to Persian art and society. In some parts of the painting, Bihzad mentioned the cultural-artistic and social characteristics of his society, for example, the lack of attention to naturalism in the design of the figure's hands and face, or the lack of use of light-dark (chiaroscuro), which shows Bihzad's loyalty to the aesthetic system of Persian painting. Also, the color of the figures' clothes and the motifs used in them were directly related to the background and social context of Ottoman Turkey and Iran. As Mikhail Bakhtin considers transtextual relations, especially cultural and social relations, as a type of text in which the artist creates his work with them; Therefore, there is a logical connection between the artist's text and his society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Kamal al-din Bihzad, Gentile Bellini, Duplication, Hypertextuality, Gerard Genette | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب (1389)، «تأثیر هنرمندان مکتب تبریز در شکل‌گیری و گسترش مکتب استانبول»، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره41، صص33-38.
احمدی، بابک (1393)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز. امیراردوش، محمدحسین (1387)، «حکایت اصلاحات در امپراتوری عثمانی: از ریشه تا لاله»، مسکویه، شماره 4، صص 5-41.
بیکر، پاتریشیا (1385)، منسوجات اسلامی، ترجمه مهناز شایسته‌فر، تهران، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی.
پاکباز، رویین (1388)، دایره‌المعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر. جوانی، اصغر (1385)، بنیان‌های مکتب نقاشی اصفهان، تهران، فرهنگستان هنر. چندلر، دانیل (1378)، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمه مهدی پارسا، تهران: سوره مهر.
خزایی، محمد (1398)، هنر طراحی ایرانی اسلامی، سمت، تهران.
___________ (1382). بررسی آثار طراحی کمال‌الدین بهزاد، از مجموعه مقالات همایش بین‌المللی کمال‌الدین بهزاد، تهران، فرهنگستان هنر. رایس، تالبوت (1380)، هنر اسلامی، ترجمه ماه‌ملک بهار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
سجودی، فرزان (1393)، نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: نشر علم.
فخاری‌زاده، نسیم و نامورمطلق، بهمن (1394)، «خوانش ترامتنی صحنه کشته شدن نر گاو آسمانی در تصویرسازی‌های روایت گیلگمش»، باغ نظر، شماره32، صص23-32.
کنگرانی، منیژه (1388)، «فرآیند بیش‌متنیت در نقاشی»، نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، شماره12، صص12-34.
گراهام، آلن (1380)، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
ماه‌وان، فاطمه (1398)، «بررسی نگاره‌های گذر سیاوش از آتش براساس نظریه بیش‌متنی ژرار ژنت»، پژوهشنامه ادب حماسی، شماره1، صص191-218.
مایل هروی، نجیب (1379)، تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های خطی، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
نامور مطلق، بهمن (1395)، بینامتنیت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم(نظریه‌ها و کاربردها)، تهران: سخن.
_______________ (1394)، درآمدی بر بینامتنیت(نظریه‌ها و کاربردها)، تهران: سخن.
_______________ (1391)، «گونه‌شناسی»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، شماره38، صص139-152.
نوروزی، نسترن و نامورمطلق، بهمن (1397)، «خوانش بیش‌متنی چهار اثر برگزیده تصویرسازی کلودیا پالماروسی با پیش‌متن‌هایی از نقاشی ایرانی»، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره1، صص5-16.
یزدان‌پناه، مریم، کاتب، فاطمه و دادور، ابوالقاسم (1396)، «بررسی آثار نقاشی هندی آبانیندرانات تاگور و پیش‌متن‌های آثار با توجه به نظریه بیش‌متنیت ژرار ژنت»، مطالعات شبه قاره، شماره31، صص137-157.
Bahari, E. (1997). Bihzad, Master of Persian Painting, Foreward by Annemarie Schimmel, London, I.B. Tauris Coltd Victoria House. (URL1) https://www.gardnermuseum.org/experience/collection/10755 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 347 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 248 |
||