سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,516,981
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,777,712
بیانی, فرهاد. (1402). خودزایشی واقعیت اجتماعی و نقد رئالیسم انتقادی: مارگارت آرچر و اندرو سه‌یر. , 12(3), 349-368. doi: 10.22059/jisr.2022.336933.1271
فرهاد بیانی. "خودزایشی واقعیت اجتماعی و نقد رئالیسم انتقادی: مارگارت آرچر و اندرو سه‌یر". , 12, 3, 1402, 349-368. doi: 10.22059/jisr.2022.336933.1271
بیانی, فرهاد. (1402). 'خودزایشی واقعیت اجتماعی و نقد رئالیسم انتقادی: مارگارت آرچر و اندرو سه‌یر', , 12(3), pp. 349-368. doi: 10.22059/jisr.2022.336933.1271
بیانی, فرهاد. خودزایشی واقعیت اجتماعی و نقد رئالیسم انتقادی: مارگارت آرچر و اندرو سه‌یر. , 1402; 12(3): 349-368. doi: 10.22059/jisr.2022.336933.1271

خودزایشی واقعیت اجتماعی و نقد رئالیسم انتقادی: مارگارت آرچر و اندرو سه‌یر

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 1، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 48، مهر 1402، صفحه 349-368    اصل مقاله (840.42 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2022.336933.1271
نویسنده
فرهاد بیانی*
گروه مطالعات علم و فناوری، پژوهشکده علم و فناوری، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، تهران، ایران
چکیده
در این مقاله، دیدگاه هستی‌شناختی مارگارت آرچر و رویکرد معرفت‌شناختی اندرو سه‌یر در باب واقعیت اجتماعی داوری و نقد می‌شود. برای تبیین پویایی جهان اجتماعی، آرچر نظریۀ مورفوژنتیک اجتماعی را بنا نهاد که طبق آن، جهان اجتماعی محصول تعامل میان فرهنگ، عاملیت و ساختار است. همچنین اندرو سه‌یر علاوه بر تأکید بر پیچیدگی ماهیت واقعیت اجتماعی، مدلی نو برای معرفت‌شناسی اجتماعی ارائه کرد. مدل او مبتنی بر تعامل چندگانه میان محقق (سوژه)، موضوع تحقیق (ابژه) و دیگر سوژه‌هایی است که در یک اجتماع زبانی مشترک با محقق قرار دارند.
روش پژوهش مقاله حاضر از نوع مقایسه­ای- تحلیلی  است.
این مقاله دیدگاه هردو نظریه‌پرداز را به این جهت که توانایی خودزایشی واقعیت اجتماعی را در این فرایندها نادیده می‌گیرند، نقد می‌کند. هم هستی‌شناسی آرچر و هم معرفت‌شناسی سه‌یر، نقش فعال واقعیت اجتماعی را در بازتولید خود نادیده می‌گیرند.
یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد ویژگی خودزایشی واقعیت اجتماعی از طریق سه مکانیسم «اعمال اجبار بر کنشگر»، «انعطاف‌پذیری» و «هرمنوتیک مضاعف» می‌تواند در بازتولید خود مؤثر باشد و کنشگر انسانی-اجتماعی را مقید کند.
کلیدواژه‌ها
اندرو سه‌یر؛ خودزایشی؛ رئالیسم انتقادی؛ مارگارت آرچر؛ مورفوژنسیس
عنوان مقاله [English]
Self-generation of Social Reality and the Critique of Critical Realism: Margaret Archer and Andrew Sayer
نویسندگان [English]
Farhad Bayani
Department of Science and Technology Studies, Science and Technology Research Institute, Institute for Cultural, Social and Civilization Studies
چکیده [English]
This article tries to critique the ontological perspective of Margaret Archer and Andrew Sayer’s epistemology on social reality. To explain the social world dynamism, Archer introduces morphogenetic social theory. Accordingly, she explain the social world by interaction between culture, agency and structure. Also, Andrew Sayer besides paying attention to the existing complexities in the nature of social reality, struggles to introduce a specific model upon which one can come up with a new formulation of the process of social knowledge. His model is based on the dialectical relation between the researcher (subject), research topic (object) and other subjects who work in a common linguistic community. The article criticizes both approaches because they do not pay attention to the self-generation of social reality. Self-generation is refer to the role of social reality (object) in changing and reproduction of itself. Bothe Archer’s morphogenesis and Sayer’s epistemology neglect the effective role of social reality in self-reproduction.

This article tries to critique the ontological perspective of Margaret Archer and Andrew Sayer’s epistemology on social reality. To explain the social world dynamism, Archer introduces morphogenetic social theory. Accordingly, she explain the social world by interaction between culture, agency and structure. Also, Andrew Sayer besides paying attention to the existing complexities in the nature of social reality, struggles to introduce a specific model upon which one can come up with a new formulation of the process of social knowledge. His model is based on the dialectical relation between the researcher (subject), research topic (object) and other subjects who work in a common linguistic community. The article criticizes both approaches because they do not pay attention to the self-generation of social reality. Self-generation is refer to the role of social reality (object) in changing and reproduction of itself. Bothe Archer’s morphogenesis and Sayer’s epistemology neglect the effective role of social reality in self-reproduction.

This article tries to critique the ontological perspective of Margaret Archer and Andrew Sayer’s epistemology on social reality. To explain the social world dynamism, Archer introduces morphogenetic social theory. Accordingly, she explain the social world by interaction between culture, agency and structure. Also, Andrew Sayer besides paying attention to the existing complexities in the nature of social reality, struggles to introduce a specific model upon which one can come up with a new formulation of the process of social knowledge. His model is based on the dialectical relation between the researcher (subject), research topic (object) and other subjects who work in a common linguistic community. The article criticizes both approaches because they do not pay attention to the self-generation of social reality. Self-generation is refer to the role of social reality (object) in changing and reproduction of itself. Bothe Archer’s morphogenesis and Sayer’s epistemology neglect the effective role of social reality in self-reproduction.
کلیدواژه‌ها [English]
Self-generation, Critical Realism, Morphogenesis, Margaret Archer, Andrew Sayer
مراجع
  • برگر، پیتر و لاکمن، توماس (1387). ساخت اجتماعی واقعیت (رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت). ترجمۀ فریبرز مجیدی. تهران: علمی و فرهنگی.
  • بیانی، فرهاد (1399). ساختار واقعیت در علوم اجتماعی؛ بدیلی برای هستی‌شناسی اجتماعی. تهران: مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
  • ریتزر، جورج (1373). نظریه‌های جامعه‌شناسی. ترجمۀ احمدرضا غروی‌زاد. تهران: جهاد دانشگاهی.
  • سروش، عبدالکریم (1372). فربه‌تر از ایدئولوژی. مجلۀ کیان، 14، 2-
  • محمد پور، احمد (1389). روش در روش: درباره­ ساخت معرفت در علوم انسانی. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.
  • Archer, M. S. (1995). Realist social theory: The morphogenetic approach. Cambridge University Press.
  • Archer, M. S. (1996). Culture and agency: The place of culture in social theory. Cambridge University Press.
  • Archer, M. S. (2007). Making our way through the world: Human reflexivity and social mobility. Cambridge University Press.
  • Archer, M. S. (2012). The reflexive imperative in late modernity. Cambridge University Press.
  • Bayani, F. (2020). The Structure of Reality in Social Science; an Alternative for Social Ontology. Tehran: Institute for Social and Cultural Studies. (In Persian)
  • Benton, T., & Craib, I. (2015). Philosophy of social science: The philosophical foundations of social thought. Translated by: Sh. Mosammaparast & M. Mottahed. Tehran: Agah.
  • Berger, P., & Luckman, T. (2008). The social construction of reality: A treatise in the sociology of knowledge. Translated by: F. Majidi. Tehran: Elmi Farhangi. (In Persian)
  • Bhaskar, R. (2005). The possibility of naturalism: A philosophical critique of the contemporary human sciences (3rd). Routledge.
  • Bhaskar, R. (2010). Contexts of interdisciplinarity: interdisciplinarity and climate change. In Interdisciplinarity and climate change: Transforming knowledge and practice for our global future. Edited by R. Bhaskar, 1-24. London: Taylor & Francis.
  • Carter, S. M., & Little, M. (2007). Justifying knowledge, justifying method, taking action: Epistemologies, methodologies, and methods in qualitative research. Qualitative Health Research, 17(10), 1316-1328. https://doi.org/10.1177/1049732307306927
  • Cruickshank, J. (2004). A tale of two ontologies: an immanent critique of critical realism. The Sociological Review, 52(4), 567-585. https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2004.00496.x
  • Durkheim, E. (1982). The rules of sociological method and selected texts on sociology and its method. Ed. S. Lukes. Translated by: W. D. Halls. New York: The Free Press.
  • Ehrbar, H. G. (2007). The relation between Marxism and critical realism. Critical realism and the social sciences: Heterodox elaborations, 224-239.
  • Giddens, A., & Dallmayr, F. R. (1982). Profiles and critiques in social theory. University of California Press.
  • Gunn, R. (1989). Marxism and philosophy: a critique of critical realism. Capital & Class, 13(1), 87-116.
  • Hammersley, M. (2009). Why critical realism fails to justify critical social research. Methodological Innovations, 4(2), 1-11. http://dx.doi.org/10.1177/205979910900400201
  • Hay, C. (2006). Political analysis: A Critical Introduction. Tehran: Ney Publication.
  • Johnson, P. D. (2008). Contemporary sociological theory: An integrated multi-level approach. Springer Science & Business Media.
  • Kilminster, R. (1989). The Limits of Transcendental Sociology. Theory, Culture and Society, 6, 655-663.
  • Kilminster, R. (1989). The Limits of Transcendental Sociology. Theory, Culture & Society, 6(4), 655-663.
  • Kilminster, R. (2013). Phenomenology. In Blackwell dictionary of twentieth-century social thought. Edited by: W. Outhwait & T. Bottomore. Tehran: Ney Publication.
  • King, A. (1999). Against Structure: a Critique of Morphogenetic Social Theory. The Sociological Review, 47(2), 199-227. https://doi.org/10.1111/1467-954X.00170
  • Magill, K. (1994). Against Critical Realism. Capital & Class, 18(3), 113-136.
  • Malikian, M. (2004). Pests of philosophizing in contemporary Iran. Speech at Tehran University Faculty of Literature and Humanities; in cooperation with the Scientific Association of Philosophy Students of Tehran and Shahid Beheshti Universities. (In Persian)
  • Mutch, A. (2002). Actors and Networks or Agents and Structures: Towards a Realist View of Information Systems. Organization, 9(3), 477-496. http://dx.doi.org/10.1177/135050840293013
  • Parker, J. (2007). Structuration. Translated by: H. Qazyan. Tehran: Ney Publication.
  • Pharies, A. D. (1985). Charles S. Peirce and the linguistic sign. Vol. 9. John Benjamins Publishing.
  • Porpora, D. V. (2013). Morphogenesis and social change. In Social morphogenesis, 25-37. Springer.
  • Porpora, D. V. (2016). The recent methods debate in american sociology and how critical realism fits into it. Journal of Critical Realism, 15(4), 342-351. http://dx.doi.org/10.1080/14767430.2016.1193674
  • Reinharz, S., & Davidman, L. (1992). Feminist Methods in Social Research. Oxford University Press.
  • Ritzer, G. (1994). Sociological Theories. Translated by: A. R. Ghoravizadeh. Tehran: Jihad Daneshgahi. (In Persian)
  • Rutzou, T. (2016). Re-Imagining Social Science. Journal of Critical Realism, 15(4), 327-341. http://dx.doi.org/10.1080/14767430.2016.1195569
  • Ryan, M. (2005). Agency-Structure Integration. Encyclopedia of Social Theory (5-6).
  • Sayer, A. (1992). Method in social science: a realist approach. 2nd New York: Routledge.
  • Sayer, A. (2000). Realism and social science. Sage.
  • Sayer, A. (2010). Method in social science. Revised 2nd ed. Routledge.
  • Soroush, A. (1993). Bigger than ideology. Kian Journal, 14, 2-20. (In Persian)
  • Steele, G. R. (2005). Critical Thoughts about Critical Realism. Critical Review, 17(1-2), 133-154. https://doi.org/10.1080/08913810508443632
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 419
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 397





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب