1دانشآموختۀ کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یزد، یزد.ایران
2استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه یزد، یزد ایران.
چکیده
نوشتار پیشرو متاثر از مطالعات میدانی پیرامون یکی از مهمترین علل اختلافات منجر به طلاق، یعنی نارضایتی جنسی مردان سامان یافت. در آثار فقهی و حقوقی، برای تنظیم رابطه زناشویی، از مفهوم حداقلی «تمکین» یاد شدهاست. با وجود این، بررسیها نشان میدهد با توجه به وضعیت کنونی و تحولات اجتماعی، مفهوم «تمکین» اغلب برای تنظیم رابطه زناشویی کافی نمینماید. بر این اساس، باید به دنبال بستری مناسبتر بود. پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای، در پی پاسخ به این پرسش بودهاست. در این راستا، ابتدا مفهوم «تمکین» را مرور و در پی آن مفهوم «عرضه» و ارتباط این دو را بررسی نمودهاست. در ادامه فرضیه جایگزینی یا تکلیفانگاری توأمان عرضه در کنار تمکین را بر منابع فقهی عرضه نمودهاست. برآمد این جستار، تایید فرضیه مقاله مستند به منابع معتبر اسلامی است.
Jurisprudential Analysis of Proffering; Beyond Obedience
نویسندگان [English]
mohammad zobdeh1؛ husain haghighatpoor2
1MA, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Yazd University, Yazd, Iran.
2Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Yazd University, Yazd, Iran.
چکیده [English]
The following article was influenced by field studies about one of the most important causes of disputes leading to divorce, that is, men's sexual dissatisfaction. In jurisprudence and legal works, the minimal concept of "compliance" is mentioned to regulate the marital relationship. Despite this, studies show that according to the current situation and social developments, the concept of "compliance" is often not enough to regulate the marital relationship. Accordingly, a more suitable platform should be sought. The present research has been intended to answer this question by using the descriptive-analytical method and relying on library sources. In this regard, it first reviewed the concept of "compliance" and then examined the concept of "proffering" and the relationship between the two. In the following, it has presented the hypothesis of replacement or obligatoriness of proffering and compliance based on jurisprudential sources. The result of this research is the confirmation of the hypothesis of the article documented in reliable Islamic sources.
کلیدواژهها [English]
Compliance, family rights, marital relations, proffering, Imamiyya Jurisprudence
مراجع
قرآن کریم.
ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیثوالأثر، قم، مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان، بیتا.
ابن غضائری، احمد بن ابی عبدالله، رجال ابن غضائری-کتاب الضعفاء، قم، بینا، بیتا.
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع-دار صادر، 1414ق.
احمد بن فارس، معجم مقائیس اللغة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، 1404ق.
آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الأصول، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، 1409ق.
اراکی، محمد علی، رسالة فی نفقة الزوجه، قم، موسسه در راه حق.1413ق.
اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغة، بیروت، عالم الکتاب، 1414ق.
اف هاردی، ویلیام، نیازهای زنان نیازهای مردان، مترجمان: شمس الدین حسینی و الهام آرام نیا، تهران، انتشارات نسل نوایش، 1390ش.
امامى، سید حسن، حقوق مدنى خانواده، تهران، انتشارات اسلامیة، 1372ش.
آل عصفور بحرانى، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1405ق.
ترحینی، سیدمحمدحسین، الزبدة الفقهیة، قم، دارالفقه للطباعة و النشر، 1427ق.
تفرشى، سیدمصطفى بن حسین، نقد الرجال، قم، مؤسسه آل البیت علیهمالسلام، 1418ق.
رفسنجانیمقدم، مصطفی و محمدیان، علی، «پژوهشی پیرامون ماده 1103 قانون مدنی «تکلیف زوجین نسبت به حسن معاشرت با یکدیگر»، مطالعات راهبردی زنان، 1394 (18)، شماره 70، زمستان 1394ش.
روحانى، سید صادق، فقه الصادق علیه السلام، قم، دار الکتاب-مدرسه امام صادق (ع)، 1412ق.
سبزوارى، سیدعبدالأعلى، مهذّبالأحکام،قم، مؤسسه المنار-دفتر حضرت آیةالله، 1413ق.
سیستانى، سیدعلى، منهاج الصالحین، قم، دفتر حضرت آیةالله سیستانى، 1417ق.
شبیری زنجانی، سید موسی، کتاب نکاح، قم، مؤسسه پژوهشى راىپرداز، 1419ق.
شهید ثانى، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ق.
صاحب جواهر، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
صاحب ریاض، سید على بن محمد، ریاض المسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، 1418ق.
علامه مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1404ق.
غدیری، عبدالله عیسی ابراهیم، القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة، بیروت، دار الرسول الاکرم (ص)، 1418ق.
فاضل اصفهانى، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1416ق.
فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، نشر هجرت، 1410ق.
فیض کاشانى، محمد محسن ابن شاه مرتضى، مفاتیح الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى(ره)، بیتا.
فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم، منشورات دار الرضی، بیتا.
قرباننیا، ناصر و حافظی، معصومه، «بررسی اصل معاشرت به معروف در میان همسران از منظر قرآن کریم»، بانوان شیعه، 1388 (6)، شماره20، تابستان 1388ش.
قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1412ق.
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی خانواده، تهران، گنجدانش، 1400ش.
کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، قم، دار الحدیث للطباعة و النشر، 1429ق.
گلپایگانی، محمدرضا، إرشاد السائل، بیروت، دار الصفوة، 1413ق.
محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1408ق.
محقق سبزوارى، محمد باقر بن محمد مؤمن، کفایة الأحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1423ق.
محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسه آلالبیت(ع)، 1414ق.
معروف، مجید، پژوهشی در تاریخ حدیث شیعه، تهران، مؤسسه فرهنگی و هنری ضریح، 1374ش.
معلوف، لویس، المنجد، مترجم: محمد بندر ریگی، تهران، 1382ش.
مکارم شیرازی، ناصر، أنوار الفقاهة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دار النشر الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام، 1390ش.
----------، کتاب النکاح، قم، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (ع)، 1424ق.
نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشی-فهرست أسماء مصنفی الشیعة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1407ق.
نراقى، میرزا ابو القاسم بن محمد، شعب المقال فی درجات الرجال، قم، کنگره بزرگداشت نراقى، 1422ق.
نظری توکلی، سعید و کراچیان ثانی، فاطمه، «قلمرو حقوق همسر در روابط زناشویی از منظر فقه و حقوق خانواده»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 1397 (10)، شماره19، پاییز و زمستان 1397ش.