پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,107,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,212,386 |
ارزیابی اثرات اجرای طرح های هادی روستایی در نواحی روستایی جنوب شرق ایران | ||
| پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
| دوره 56، شماره 3، تیر 1403، صفحه 57-71 اصل مقاله (1.29 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2023.333570.1008410 | ||
| نویسنده | ||
| سید هادی طیب نیا* | ||
| گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مهم‌ترین هدف ارزیابی طرح هادی فراهم ساختن ابزار مدیریت لازم برای نظارت، کنترل، جهت‌دهی و بهبود کارایی آن‌هاست که بر اساس آن بتوان تجدید حیات و هدایت روستا را به لحاظ ابعاد اجتماعی-اقتصادی و کالبدی فراهم آورد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثرات اجرای طرح‌های هادی بر روستاهای جنوب شرقی ایران است که به‌عنوان نمونه بخش مرکزی شهرستان زاهدان انتخاب شد. داده‌ها به دو صورت اسنادی و میدانی گرداوری شد. جامعه آماری تحقیق، پنج روستای بخش مرکزی شهرستان زاهدان که طرح هادی روستایی در آن اجراشده است که 2623 نفر می‌باشند که در فرمول کوکران، تعداد نمونه‌ها 335 به دست آمد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون T-test تک نمونه‌ای و کروسکال والیس بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد اثرات اجرای طرح هادی با میانگین 52/2 در همه ابعاد، در روستاهای منطقه؛ پایین‌تر از حد متوسط (3) بوده است. یعنی نتایج اجرای طرح هادی روستایی در مؤلفه اقتصادی با میانگین 71/2، اجتماعی 54/2 و کالبدی 31/2 خیلی کم و پایین‌تر از حد متوسط می‌باشد. همچنین نتایج آزمون کروسکال والیس با آماره 101/50 نشان داد؛ اثرات اجرای طرح هادی روستایی در روستاهای موردمطالعه یکسان نیست و تفاوت معناداری با هم دارند. بیشترین اثرات اجرای طرح هادی در بین روستاهای موردمطالعه مربوط به روستایی سفیدآباد و کمترین رضایت مربوط به روستای شه مرادآباد می‌باشد. در نهایت مشخص شد اجرای طرح هادی تأثیر چندانی در وضعیت اقتصادی-اجتماعی و کالبدی روستاها نداشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طرح هادی؛ ارزیابی؛ روستاهای پیراشهری؛ جنوب شرق ایران؛ زاهدان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluating the effects of rural Guide projects implemented in rural areas in East South of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyedhadi Tayebnia | ||
| Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Geography and Environmental Planning, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Extended Abstract Introduction In the villages of Zahedan, there is a lack of facilities and services for education, health and so on, along with inadequate rural passages and inadequate rural housing in the face of natural disasters and consequently increased migration from the village to the city. Accordingly, during the years, the preparation and implementation of a rural conductor plan has been proposed as one of the solutions to reduce these problems in these villages. On the one hand, despite the widespread implementation of conductor plans in recent years and its goals, its effects appear to be less than expected and limited to changes in the physical context and less so in economic and social factors. On the other hand, due to the activities carried out by the Housing Foundation of Zahedan province and city in rural areas, especially in the central part of Zahedan, no evaluation of the services provided and the strengths and the weaknesses of these plans have not been investigated. Based on this issue, the present study aims to evaluate the socio-economic and physical impacts of conducting plans in rural areas of central Zahedan from the viewpoint of rural residents of this area. Methodology The research method in this research is based on descriptive-analytical methods with survey approach. Information about the theoretical foundations and literature of the research was collected through documentary method and field data through questionnaire. In designing the questionnaire, the issue, research problem, research purpose and socioeconomic conditions of the study area were considered. The validity of the questionnaire was confirmed by university professors, Islamic Revolution Housing Foundation experts, and Zahedan Central Provincial Staff. Its reliability was calculated using Cronbach's alpha, which was 0.84. The statistical population of the study consists of 2623 villages in the central part of Zahedan city, out of which 5 villages with conductive plan were selected and excluded from the populated villages. The method of selection of the villages under study was selective and judgmental and used criteria such as population (in terms of population) and time of project implementation (5 years or more). To estimate the sample size, 335 villagers were selected by Cochran formula with 95% confidence level and 5% error probability by simple random sampling. After data collection and processing, SPSS, EXELL and ArcGIS software were used to analyze the data in the study area using one-sample t-test and Kruskal-Wallis. Results and discussion Among the economic indicators, direct and indirect employment (2.63) had the highest performance and investment components in the village and the production of production units in the village had the lowest (2.40 and 2.49, respectively). In general, the results show that all economic indicators are below average and undesirable at the target level. Among the social indicators, the components of educational facilities in the village and the reduction of rural migration with the mean of 2.62 and 2.46 had the highest performance and the components of participation in the preparation of the conductor plan and the goals of the project were in line with the villagers' expectations, respectively. They have the lowest performance with averages of 2.37 and 2.39. In general, the results show that all social indicators are below average and undesirable at the desired level. Among the physical indices, the components of absorption of infrastructure facilities and services and compliance with the technical requirements of the project in construction with the mean of 2.54 and 2.48 have the highest performance and the components of the status of the design of the water supply and disposal network, respectively. The squares have the lowest yields with the mean of 2.27 and 2.20, respectively. In general, the results show that all physical indices are below average and undesirable at the target range. One sample t-test was used to evaluate the performance of conductor design in socioeconomic and physical dimensions of the study area. Physical performance with average of 2.31 had the lowest performance. Overall average conductor design performance was lower than average among study villages and has been shown to be undesirable. The results of Kruskal-Wallis test to measure people's satisfaction with RWC in the five studied villages showed that the average of people's satisfaction with RWC implementation in the studied villages was not the same and there were significant differences.. According to the average rank column, we conclude that people's satisfaction with the performance of rural conductor in Kheirabad village with average of 22/22 00 is higher than other villages. They have conductor designs. Conclusion Among the economic indicators, direct and indirect employment creation has the highest performance and the components of investment in the village and creation of productive units in the village have the lowest performance. From the social point of view of the respondent, the main effect of the conductor plan was on the components such as the existence of educational facilities in the village and the reduction of rural migration and the least impact on the components of participation in the preparation of the conductor plan and the project goals were in line with the villagers' expectations. In terms of physical impacts from the perspective of individuals, the conductor design had the greatest impact on the components such as attracting infrastructure facilities and services and observing the technical requirements of the design in construction and had the least impact on the components of the design status of the water disposal network and the layout and squares. Is. In general, the results showed that the performance of the conductor plan in all dimensions was lower than the average in the studied villages, which indicates the dissatisfaction of the villagers. Funding There is no funding support. Authors’ Contribution Authors contributed equally to the conceptualization and writing of the article. All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work declaration of competing interest none. Conflict of Interest Authors declared no conflict of interest. Acknowledgments We are grateful to all the scientific consultants of this paper. Conflict of Interest Authors declared no conflict of interest. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rural Guide plan, assessment, urban peripheral villages, South East of Iran, zahedan | ||
| مراجع | ||
|
احمدی زاده، مریم. (1395). ارزیابی نقش طرح‌های هادی در توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی مطالعه موردی دهستان دشت آب، شهرستان بافت، استان کرمان. پایان‌نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی. امیرانتخابی، شهرام، قراگوزلو، هادی و امینی قواقلو، عیوض. (1400). تحلیل اثرات اجرای طرح هادی بر بهبود کیفیت زندگی در نواحی روستایی (موردمطالعه: بخش خلجستان، شهرستان قم). راهبردهای توسعه روستایی، 8 (2)، 231-213. doi: 10.22048/rdsj.2021.262332.1897 بهرامی، رحمت‌الله. (1396). تحلیل اثرات کالبدی طرح هادی بر اساس میزان رضایت‌مندی جامعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان نگل شهرستان سنندج). برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، 2 (4)، 77-66. پزشکیان، محسن. (1394). عملکرد طرح‌های هادی روستایی در توسعه کالبدی، اجتماعی و اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: بخش چاروسا، شهرستان کهگیلویه). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا. توکلی، جعفر و رزلانسری، اکرم. (1395). تحلیل اثرات کالبدی و اقتصادی طرح‌های هادی روستایی مورد: روستاهای شهرستان کرمانشاه. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5 (2)، 160-141. doi: 10.18869/acadpub.serd.5.16.141 جلالیان، حمید، خدایی، سعید و امینی قواقلو، عیوض. (1396). اثرات اجرای طرح هادی بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی (مطالعة موردی: بخش ثمرین در شهرستان اردبیل). پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 6 (1)، 18-1. doi: 10.22067/JRRP.V5I4.47318 حبیبی، محسن. (1382). بهسازی و نوسازی بافت‌های سکونتگاهی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. حیدری مکرر، حمید، جهانتیغ، حسنعلی و معصومی جشنی، مهدی. (1394). ارزیابی میزان رضایت روستائیان از عملکرد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی طرح‌های هادی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان نیمروز). برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا) 5 (4)، 74-57. doi: 20.1001.1.22287485.1394.5.4.4.1 ربیعی‌فر، ولی‌الله و حضرتی، مجید. (1394). تحلیل و ارزیابی اثرات اجرای طرح هادی در بهبود ابعاد کالبدی فضایی و محیطی کیفیت زندگی روستایی (مطالعه موردی: استان زنجان)، برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، 5 (2)، 138-117. doi: 20.1001.1.22287485.1394.5.2.6.9 زارعی، یاسر. (1388). نقدی بر فرایند تهیه طرح هادی روستایی. مسکن و محیط روستا، 27 (128)، 65-56. سالنامه آماری کشور (1395)، مرکز آمار ایران. سرتیپی‌پور، محسن. (1383). ارزیابی طرح هادی روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران. عزیزپور، فرهاد، حسینی حاصل، صدیقه (1387). مروری بر روند تحولات کالبدی روستاهای کشور با تأکید بر طرح هادی روستایی. مسکن و محیط روستا، 27 (123)، 55-42. عزیزپور، فرهاد، خلیلی، احمد، محسن زاده، احمد و حسینی اصل، صدیقه. (1390). تحلیل و ارزیابی اثرات اقتصادی اجرای طرح هادی در سکونتگاه‌های روستایی کشور. مسکن و محیط روستا، 30 (135)، 84-71. علینقی‌پور، مریم و پوررمضان، عیسی. (1393). ارزیابی اثرات طرح هادی بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی بخش مرکز شهرستان رشت. مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 9 (29)، 113-101. عنابستانی، علی‌اکبر و اکبری، محمدحسن. (1391). ارزیابی طرح‌های هادی و نقش آن در توسعه کالبدی روستا از دیدگاه روستاییان (مطالعه موردی: شهرستان جهرم). پژوهشهای جغرافیایی انسانی، 44 (4)، 110-93. doi: 10.22059/JHGR.2013.29386 عنابستانی، علی‌اکبر و جوانشیری، مهدی. (1393). عوامل مؤثر بر مکان‌یابی کاربری‌های اراضی در طرح‌های هادی روستایی. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 3 (1)، 54-35. غفاری، غلامرضا، میرزایی، حسین و کریمی، علیرضا. (1390). بررسی رابطه بین صنعت و کیفیت زندگی (مقایسه موردی مناطق روستایی شهرستان قروه). توسعه محلی (شهری-روستایی)، 3 (1)، 24-1. کدیور، علی‌اصغر و شوهانی‌نژاد، معصومه. (1394). بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی حاصل از اجرای طرح‌های هادی در نواحی روستایی (نمونه موردی: دهستان میش خاص در استان ایلام). علوم جغرافیایی، 11 (22)، 107-88. مظفر، فرهنگ، حسینی، سید باقر، سلیمانی، محمد، و ترکاشوند، عباس. (1387). ارزیابی اثرات طرح‌های هادی بر محیط‌زیست روستاهای ایران. علوم محیطی، 5 (3)، 11-32.
References Ahmadizadeh, M. (2015). Evaluation of the role of guide plans in the physical development of rural settlements, a case study of Dasht Ab district, Baft Township, Kerman province. Thesis for receiving a master's degree in the field of geography and rural planning, University of Sistan and Baluchistan, Faculty of Geography and Planning environmental. [In Persian] Alinaghipour, M., & Pourramzan, I. (2013) Evaluation of the effects of the guide plan on the physical development of rural settlements in the Markaz district of Rasht Township. human settlements planning studies, 9 (29), 101-113. [In Persian] AmirEntekhabi, S., Karagozlu, H., and Amini Gavaqlou, A. (2021). Analysis of the effects of the implementation of the guide plan on improving the quality of life in rural areas (case study: Khaljestan district, Qom Township). Rural Development Strategies, 8(2), 213-231. doi: 10.22048/rdsj.2021.262332.1897 [In Persian] Anabestani, A.A., & Akbari, M.H. (2012). Evaluation of guide plans and its role in the physical development of the village from the villagers' point of view (case study: Jahrom township). Human Geographical Research, 24(4), 93-110. doi: 10.22059/JHGR.2013.29386 [In Persian] Anabestani, A.A., & Javanshiri, M. (2013). Factors affecting the location of land uses in rural guide projects. spatial economy and rural development, 1(7), 54-35. [In Persian] Azizpour, F., & Hosseini Hazil, S. (2007). A review of the process of physical changes in the country's villages with an emphasis on the rural guide plan. Housing and Rural Environment, 123(27), 42-55. [In Persian] Azizpour, F., Khalili, A., Mohsenzadeh, A., & Hosseinihasel, S. (2013). Analysis and evaluation of the economic effects of the implementation of the guide project in the Iran's rural settlements. Housing and Rural Environment, 30(135), 71-84. [In Persian] Bahrami, R. (2016). Analysis of the physical effects of the guide plan based on the level of satisfaction of the rural community (case study: Nagal village, Sanandaj Township). physical development planning, 4(8), 77-66. [In Persian] Boliko, Charles M., & Ialnazov, Dimiter S. (2019). An assessment of rural electrification projects in Kenya using a sustainability framework. Energy Policy, 133, 1-10. doi: 10.1016/j.enpol.2019.110928 Byrd, E., Bosley, H., & Dronberger, M. (2009). Comparisons of stakeholder perceptions of tourism impacts in rural eastern North Carolina. Tourism Management, 30, 693– 703. doi: 10.1016/j.tourman.2008.10.021 Gane, M. (2007). Forest Strategic Management and Sustainable Development for the Forest Sector. Netherlands. Springer, 442 pages. Gevelt, T., Zaman, T., George, F., Bennett, M.M., Fam, S.D., & Kim, J.E. (2020). End-user perceptions of success and failure: Narratives from a natural laboratory of rural electrification projects in Malaysian Borneo. Energy for Sustainable Development, 59, 189-198. doi: 10.1016/j.esd.2020.10.008 Ghafari, G., Mirzaei, H., & Karimi, A. (2018). Investigating the relationship between industry and quality of life. local development (rural-urban), 3(1), 1-24. [In Persian] Gibson, K., Cahill, A., & McKay, D. (2010). Rethinking the dynamics of rural transformation: performing different development pathways in a Philippine municipality. Journal of Transactions of the Institute of British Geographers, 35, 237- 255. doi: 10.1111/j.1475-5661.2009.00378.x Habibi, M. (2003). Improvement and renovation of residential structures. 4th edition, Tehran: University of Tehran Press. [In Persian] Heidari Mokarar, H., Jahantigh, H.A., & Masoumi Jashani, M. (2014). Evaluation of villagers' satisfaction with economic, social and physical performance of guide projects (case study: villages of Nimroz Township). Spatial Planning (Geography), 4(91), 57-74. doi: 20.1001.1.22287485.1394.5.4.4.1 [In Persian] Jalalian, H., Khodayi, S., & Amini Gavaqlou, A. (2016). The effects of implementing the guide plan on the physical development of rural settlements (case study: Samrin section in Ardabil city). Research and Rural Planning, 6, 1(17), 1-18. doi: 10.22067/JRRP.V5I4.47318 [in Persian] Kadivar, A.A., & Shohani-Nejad, M. (2014). Investigating the economic, social and environmental effects resulting from the implementation of guide projects in rural areas (case example: Mish Khas County in Ilam province). Geographical Sciences (Applied Geography), 11(22), 88-107. [In Persian] Long, H., Zou, J., Pykett, J., & Li, Y. (2012). Analysis of rural transformation development in China since the turn of the new millennium. Journal of Applied Geography, 31, 1094- 1105. doi: 10.1016/j.apgeog.2011.02.006 Mozaffar, F., Hosseini, S.B., Soleimani, M., Torkashund, A., and Sarmadi, A.A. (2007). Evaluation of the effects of guide projects on the environment of Iranian villages. Environmental Sciences, 5(3), 11-32. [In Persian] Pezeshkian, M. (2014). The performance of rural guide projects in the physical, social and economic development of rural settlements (case study: Charosa district, Kohgiluyeh Township). Master's thesis, Birjand University, Faculty of Literature and Humanities, Department of Geography. [In Persian] Rabiefar, W., & Hazrati, M. (2014). Analysis and evaluation of the effects of the implementation of the guide plan in improving the physical, spatial and environmental aspects of the quality of rural life (case study: Zanjan province). Spatial Planning (Geography), 2(71), 117-138 doi: 20.1001.1.22287485.1394.5.2.6.9 [In Persian] Reeder, R. J., & Brown, D. M. (2005). Recreation, tourism, and rural wellbeing, United States Department of Agriculture Economic Research Report Number 7. Available at: http://www.ers.usda.gov/ publications /err7 (April 2005). Sartipipour, M. (2004). Evaluation of guide Rural Project. Islamic Revolution Housing Foundation, Tehran. [In Persian] Satendra, Sh. (2004). "Sustainable Rural Development for Disaster Mitigation". New Delhi: Ashok Kumar Mittal. Scott, M. (2010). Rural Housing: politics, public policy and Planning. Housing Contemporary Ireland, I, 344-363. doi: 10.1007/978-1-4020-5674-1_17 Statistical yearbook of the Iran. (2015). Statistical Center of Iran. [In Persian] Tavakoli, J., & Rozlansari, A. (2015). Analysis of the physical and economic effects of rural guide projects. case of: villages of Kermanshah Township. economy of space and rural development, 2(16), 141-160. doi: 10.18869/acadpub.serd.5.16.141 [In Persian] Zarei, Y. (2009). A critique on the process of preparing the rural guide plan. Housing and Rural Environment, 27(128), 65-56. [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 216 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 126 |
||