پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,183,777 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,013,791 |
واکاوی نقل‌های هشام بن سالم از امام صادق (ع) با توجه به سبک دفاتر حدیثی او | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 285-303 اصل مقاله (682.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2024.370536.670294 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا سرباز* | ||
| استادیار، گروه معارف، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هشام بن سالم از محدثین و متکلمین جلیل‌القدر شیعه در قرن دوم است که نزدیک به هزار روایت، از او به ما رسیده‌است. در میراث او، منفرداتی به چشم می‌خورد که شامل مضمونی پر اشکال یا نامقبول یا هم‌سو با گفتمان‌های متأخر عامه یا در تعارض با اعتقادات شیعه است و هشام عموماً این روایات را بدون واسطه از امام صادق (ع) نقل کرده‌است. این پژوهش با بررسی رخداد ارسال خفی در حدیث هشام، نشان داده‌است که سبک تألیف دفتر هشام به شیوۀ «تعلیق کبیر» در کنار اضمار و تسری اسناد باعث شده‌است برخی راویان متاخر به هنگام نقل روایات از دفتر هشام در تشخیص مرجع ضمایر و مشایخ اشتباه کنند و روایات با واسطه یا عامی در دفتر هشام، به طور بی‌واسطه به امام صادق (ع) منتسب شود. تعدادی از روایات هشام به نقل از برخی مشایخ خود بوده، ولی منتسب به امام نبوده‌است که در اثر نسخه‌برداری از دفتر هشام توسط راویان بعدی، به اشتباه به امام صادق (ع) منتسب شده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هشام بن سالم؛ دفاتر حدیثی؛ حدیث مرسل؛ ارسال در حدیث | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analyzing Hisham bin Salem’s Narrations in Authority of Imam Sadiq (as), According to the style of his Hadith Books | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra sarbaz | ||
| Assistant Professor, Department of Theology, Imamreza International University, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Hisham ibn Salem is one of the Shiite eminent scholars and theologians of the second century that nearly a thousand of his narrations have reached us. There are some singularities (munfaridāt) in his hadith legacy, which contain problematic or unacceptable content or are accepted by recent Sunni discourses or are in conflict with Shiite beliefs. Hisham generally narrated these narrations directly from Imam Sadiq (as). Investigating the occurrence of hidden transmission (irsāl khafī) in Hisham’s hadith, this research shows that the style of writing Hisham’s book in the "Taʿlīq Kabīr" style, in addition to the idmār and extendedness of asnād, caused some late narrators to make mistake in recognizing the reference of pronouns and mashāyikh (masters). As a result, the indirect or Sunni narrations in Hisham’s book have been directly attributed to Imam Sadiq (as). In some other narrations, Hisham’s narrations were from some of his masters, not attributed to the Imam, but as a result of copying from Hisham’s notebook by later narrators, they were mistakenly attributed to Imam Sadiq (as). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hesham ibn Salim, Hadith Books, Irsāl in Hadith, Mursal hadith | ||
| مراجع | ||
|
آقابزرگ تهرانی (بی تا). الذریعه الی تصانیف الشیعه. نشر اسماعیلیان.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۹۸ق). التوحید. به کوشش هاشم حسینی. قم: جامعه مدرسین.
ــــــــــ (۱۴۰۶ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. قم:دار الشریف الرضی للنشر.
ــــــــــ (۱۴۱۳ق). من لا یحضره الفقیه. به کوشش على اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ــــــــــ (۱۳۷۶ش). الأمالی. تهران: کتابچی.
ــــــــــ (1362ش). الخصال. به کوشش على اکبر غفاری. قم: جامعه مدرسین.
ابن حیون، نعمان بن محمد (1409ق). شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار علیهم السلام. به کوشش محمد حسین حسینى جلالى. قم: جامعه مدرسین.
ابن شاذان قمى، أبو الفضل شاذان بن جبرئیل (۱۳۶۳ش) . الفضائل. قم: رضى.
ابن طاووس، على بن موسى (1409ق). إقبال الأعمال. تهران:دار الکتب الإسلامیه.
ــــــــــ (۱۴۰۶ق). فلاح السائل و نجاح المسائل. قم: بوستان کتاب.
ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد (بی‌تا). فرحة الغری فی تعیین قبر أمیر المؤمنین علیّ بن أبی طالب علیه السلام فی النجف. قم: منشورات الرضی.
ابن مسکویه، احمد بن محمد (۱۳۷۷ش). الحکمه الخالده. به کوشش عبدالرحمن بدوی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ابن الندیم، محمد بن اسحاق (2009م). الفهرست. به کوشش ایمن فواد سید. لندن: موسسة الفرقان للتراث الإسلامی.
ایزدی، مهدی و شیرازی، محمد حسین و شیرازی، محمد حسن (۱۳۹۶). امکان سنجی صدور حدیث سجده زن بر مرد (نقد متنی سه سطحی زبانی ادبی و فرهنگی). علوم حدیث، 22 (84)، 79-101.
بخاری، محمد بن اسماعیل (بی‌تا). صحیح البخاری. موقع وزاره الاوقاف المصریه.
برقى، احمد بن محمد بن خالد (۱۳۷۱ق). المحاسن. به کوشش جلال الدین محدث. قم:دار الکتب الإسلامیة.
ــــــــــ (1383ق). رجال البرقی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جعفریان، رسول (۱۳۹۰). بررسی چند روایت تاریخی در باب غالیان عصر خلافت امام علی (ع). پژوهش‌های تاریخی، 3 (4)، 23-30.
حر عاملى، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعة. به کوشش مؤسسة آل البیت علیهم السلام. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
حلى، حسن بن سلیمان بن محمد (1421ق). مختصر البصائر. به کوشش مشتاق مظفر. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
خان صنمی، فاطمه و فرمانیان، مهدی (۱۳۹۸). تحلیل احراق انسان توسط امام علی (ع) در روایات. پژوهش نامه علوی، 10 (19)، 130-150.
حیدری نسب، علی رضا (۱۳۹۰). ابن شهاب زهری و عداوت اهل بیت علیهم السلام. پژوهش‌های قرآن و حدیث، 44 (2)، 79-100.
خصیبى، حسین بن حمدان (۱۴۱۹ق). الهدایة الکبرى. بیروت: البلاغ.
خوئی، ابوالقاسم (۱۴۱۰ق). معجم رجال الحدیث. قم: مرکز نشر آثار شیعه.
دینوری، عبدالله بن مسلم ابن قتیبه (۱۴۱۸ق). عیون الاخبار. بیروت: دارالکتب العلمیه.
سبحانی، جعفر (۱۴۱۸ق). موسوعة طبقات الفقهاء. قم: موسسه امام صادق (ع).
سرباز، زهرا (1400). بازیابی و تحلیل کتاب تفسیر و معراج هشام‌بن سالم و بازتاب آن در تفاسیر شیعه. پایان نامه دکتری علوم قرآن و حدیث. به راهنمایی مرتضی ایروانی نجفی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
السیاری، احمد بن محمد (بی‌تا). القراءات او التنزیل و التحریف. به کوشش اتان کولبرگ و محمد علی امیر معزی.دار بریل للنشر فی لیدن و بوسطن.
شامی، یوسف بن حاتم (1420ق). الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم. قم: جامعه مدرسین.
شبستری، عبدالحسین (۱۴۱۸ق). الفائق فی رواه صادق (ع). بی‌جا: موسسه نشر اسلامی.
صفار، محمد بن حسن (1404ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم. به کوشش محسن بن عباسعلى کوچه باغى. قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۴ق). الأمالی. به کوشش مؤسسة البعثة. قم: دارالثقافه.
ــــــــــ (۱۴۰۷ق). تهذیب الاحکام. به کوشش حسن الموسوی خرسان. تهران:دار الکتب الإسلامیه.
ــــــــــ (۱۳۸۱). الرجال. نجف: انتشارات حیدریه.
ــــــــــ (بی‌تا). الفهرست. نجف: المکتبة المرتضویة.
ــــــــــ (۱۳۹۰ق). الإستبصار فیما اختلف من الأخبار. به کوشش حسن الموسوى خرسان. تهران:دار الکتب الإسلامیة.
ــــــــــ (1407ق). تهذیب الأحکام. به کوشش حسن الموسوى خرسان. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
طباطبایى، محمد حسین (1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
عیاشی، محمد بن مسعود (۱۳۸۰ق). التفسیر. تهران: چاپخانه علمیه.
فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى (1406ق). الوافی. اصفهان: کتابخانه امام أمیر المؤمنین على علیه السلام.
قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله (۱۴۰۹ق). الخرائج و الجرائح. به کوشش مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام. قم: مؤسسه امام مهدى عجل الله.
قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله (1409ق). قصص الأنبیاء علیهم السلام. به کوشش غلامرضا عرفانیان یزدی. مشهد: مرکز پژوهش‌های اسلامی.
قمی، علی بن ابراهیم (۱۴۰۴ق). تفسیر القمی. به کوشش طیب موسوی جزائری. قم: دارالکتاب.
قمی، شیخ عباس (بی‌تا). الکنی و القاب. تهران: مکتبه صدر.
قندهاری، محمد و راد، علی (۱۳۹۹). احادیث طوال در میراث مکتوب سدۀ نخست هجری. مطالعات تاریخ قرآن و حدیث، 26 (67)، 67-98.
قندهاری، محمد (1398). بازشناسی هویت تاریخی سلیم بن قیس هلالی. پایان نامه دکترای قرآن وحدیث. به راهنمایی علی راد و مهدوی راد. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
ــــــــــ (1392). حدیث شهادت خضر بر دوازده امام: بررسی اصالت و نحوه‌ی انتقال از اصول اولیه به جوامع حدیثی. امامت پژوهی، شماره 12، 217-254،.
کشی، محمد بن عمر (۱۳۴۸). رجال الکشی. مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
کلینی، محمدبن یعقوب (۱۴۰۷ق). الکافی. به کوشش علی اکبر غفاری. تهران:دار الکتب الإسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق). بحارالانوار. بیروت:دار إحیاء التراث العربی.
مدرسی طباطبایی، حسین (۱۳۸۶). میراث مکتوب شیعه در سه قرن نخستین هجری. ترجمه سید علی قرائی، رسول جعفریان. نشر مورخ.
ــــــــــ (1380). بررسی ستیزه‌های دیرین درباره تحریف قرآن. مترجم: محمد کاظم رحمتی. هفت آسمان، شماره 11.
مسعودى، على بن حسین (1426ق). إثبات الوصیة للإمام علیّ بن أبی طالب. قم: انصاریان.
مفید، محمد بن محمد (1413ق). الاختصاص. به کوشش على اکبر غفارى و محمود محرمى زرندى. قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
نبها، محمد خضر (۲۰۰۷م). مسند هشام بن سالم الجوالیقی. معهد المعارف الحکیمه.
نجاشی، احمد بن علی (۱۴۰۷ق). الرجال. قم: جامعه مدرسین.
نمازی، علی (بی‌تا). مستدرکات علم رجال. تهران: شفق. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 91 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب