پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,762 |
| تعداد مقالات | 72,827 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,651,371 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,424,880 |
بازپژوهی ادلة انتقال ما فی الذمة مقتول مؤمن به ذمة قاتل در قتل عمد | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 3، دوره 21، شماره 2، تیر 1404، صفحه 115-129 اصل مقاله (948.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2025.316653.1009010 | ||
| نویسندگان | ||
| سیف‌الله احدی* 1؛ علی‌رضا کاظمی2 | ||
| 1گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکدة الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، ایران | ||
| 2گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدة الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| در آیات و روایات متعددی از قبح قتل مسلمان و مجازات شدید قاتل سخن به میان آمده است، به طوری که ظاهر برخی از ادله بیانگر آن است که تمام گناهان مقتول مؤمن به سبب قتل عمد بر ذمة قاتل مستقر شده و مقتول از تمام آن‌ها بری میشود. نویسندگان در پژوهش حاضر مسئلة «انتقال تمام گناهان مقتول مؤمن به ذمة قاتل در اثر قتل عمد» را مورد تحقیق و واکاوی قرار داده و پس از تحلیل و بررسی ادلة مورد استناد به شیوة توصیفی‌ـ تحلیلی بر آن شدهاند که در خصوص حقوق الهی ادلة انتقال ذنوب مقتول به ذمة قاتل، در اثر قتل عمد، موجب تخصیص عموم قاعدة وزر میشود. اما در رابطه با حقوق الناس، اعم از حقوق مالی و غیر مالی، با توجه به وجود دلیل خاص مبنی بر لزوم ادای دیون و حقوق غیر مالی دیگران، این قبیل ذنوب تخصیصاً از ادلة انتقال ذنوب مقتول به ذمة قاتل خارج میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آثار قتل عمد؛ بری شدن مقتول از ذنوب؛ تَبُوءَ بِإِثْمِی وَ إِثْمِکَ؛ لزوم ادای دیون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reinvestigation of the Evidence for Transferring the Liability of a Murdered Believer to the Murderer's Liability in Cases of Intentional Killing | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seifollah Ahadi1؛ Alireza Kazemi2 | ||
| 1Department of Jurisprudence and Islamic law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran | ||
| 2Department of Jurisprudence and Islamic law Foundations, Ferdowsi University of Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In Islamic sacred law, the act of killing a Muslim is regarded as one of the gravest sins, and numerous Quranic verses and hadiths emphasize its severity, warning of dire consequences for the perpetrator both in this world and the hereafter. Some religious texts even suggest that, in cases of premeditated murder, all the sins of the victim are transferred to the murderer, effectively absolving the victim of their wrongdoings. This study explores the concept of "transferring all the sins of the victim to the killer" by examining relevant religious texts, analyzing the views of jurists and commentators, and evaluating the cited arguments using a descriptive-analytical method. The authors conclude that—regarding divine rights—there is substantial textual support for the principle that the killer inherits the burden of the slain's sins in cases of intentional murder, in line with the general rule of wizr (burden of sin). However, when it comes to annulable rights, whether financial or non-financial, this transfer does not apply. This exception is based on specific religious principles that affirm the necessity of repaying debts and upholding the rights of others, which cannot be nullified through murder. Thus, these rights are excluded from the notion of transferred sin. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Effects of Intentional Killing, The Absolvement of the Murdered from Sins, Tabo'u Biithmi Wa Ithmik, The Necessity of Fulfilling Debts | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی (1386 ق). علل الشرائع. قم: کتابفروشی داوری.
ــــــــــــــــــــــ (1406 ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. قم: دار الشریف الرضی للنشر.
ـــــــــــــــــــــ (1413 ق). من لایحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن زهره، حمزه بن علی (1417 ق). غنیه النزوع إلی علمی الأصول و الفروع. قم: مؤسسة امام صادق(ع).
ابن شهرآشوب، محمد بن علی (1369 ق). متشابه القرآن و مختلفه. قم: دار البیدار للنشر.
ابن فارس، احمد بن فارس (1404 ق). معجم مقائیس اللغه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن فهد حلی، احمد بن محمد (1407 ق). المهذب البارع. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409ق). کفایه الأصول. چ 2. قم: مؤسسة آل البیت(ع). ج 1.
اراکی، محمدعلی (1375 ق). أصول الفقه. قم: مؤسسة در راه حق.
آلوسی، سید محمود (1415 ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
انصاری، مرتضی بن محمد امین (1383 ق). مطارح الأنظار. چ 2. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
بجنوردی، سید حسن (1419 ق). القواعد الفقهیه. قم: نشر الهادی.
بحرانی، حسین بن محمد (بی‌تا). الأنوار اللوامع. قم: مجمع البحوث العلمیه.
ـــــــــــــــــــــــ (1405 ق). الحدائق الناضره. قم: اسلامی.
بحرانی، یوسف بن احمد (1423 ق). الدرر النجفیه من الملتقطات الیوسفیه. بیروت: دارالمصطفی الإحیاء التراث.
برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371 ق). المحاسن. چ 2. قم: دار الکتب الاسلامیه.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). تفصیل وسیله الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
حسینی روحانی، سید صادق (1412 ق). فقه الصادق(ع). قم: دار الکتاب ـ مدرسة امام صادق(ع).
حسینی شیرازی، سید محمد (1426 ق). الفقه، السلم و السلام. بیروت: دار العلوم للتحقیق و الطباعه و النشر و التوزیع.
خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا). تحریر الوسیله. قم: موسسة مطبوعات دار العلم.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412 ق). مفردات ألفاظ القرآن. لبنان ـ سوریه: دار العلم ـ الدار الشامیه.
سید رضی، محمد (1414 ق). نهج‌البلاغه. قم: مؤسسة نهج‌البلاغه.
شفیعی، محسن؛ احمدپور، اکبر و فخلعی، محمدتقی (1397 ق). تبیین ماهیت و مجاری قاعدة نفی وزر و ابتناء آن بر سیرة عقلا. فقه و مبانی حقوق اسلامی، س 51، ش 1، 131 ـ 153.
شهید اول، محمد بن مکی (1410 ق). اللمعه الدمشقیه فی فقه الإمامیه. بیروت: دار التراث ـ الدار اسلامیه.
ـــــــــــــــــــــــــ (1417 ق). الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه. چ 2. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1410 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: کتابفروشی داوری.
صاحب جواهر، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چ 7. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبائی بروجردی، حسین (1415 ق). جامع أحادیث الشیعه. تهران: فرهنگ سبز.
طباطبائی حائری، سید محمدمجاهد (بی‌تا). کتاب المناهل. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
طباطبائی حکیم، سید محمدسعید (1415 ق). منهاج الصالحین. بیروت: دار الصفوه.
طباطبائی، سید محمدحسین (1417 ق). المیزان فی تفسیرالقرآن. چ 4. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین.
طبرسی، فضل بن حسن (1372 ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ 3. تهران: ناصرخسرو.
طبری، محمد بن جریر (1412 ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفه.
طوسی (شیخ)، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیه. چ 3. تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
ــــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طیب، عبدالحسین (1378 ق). أطیب البیان فی تفسیر القرآن. چ 2. تهران: اسلام.
عروسی حویزی، عبدعلی (1415 ق). تفسیر نور الثقلین. چ 4. قم: اسماعیلیان.
فاضل لنکرانی، محمد (1421 ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله ـ القصاص. قم: مرکز فقهی ائمة اطهار(ع).
فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (1425 ق). کنز العرفان فی فقه القرآن. قم: مرتضوی.
فیض کاشانی، ملا محسن (1415 ق). تفسیر الصافی. چ 2. تهران: الصدر.
فیومی، احمد بن محمد (بی‌تا)، المصباح المنیر. قم: منشورات دار الرضی.
قرائتی، محسن (1383). تفسیر نور. چ 11. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
قرشی، سید علی‌اکبر (1377). تفسیر أحسن الحدیث. چ 3. تهران: بنیاد بعثت.
ـــــــــــــــــ (1412 ق). قاموس قرآن. چ 6. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
قطب راوندی، سعید بن عبدالله (1405 ق). فقه القرآن. چ 2. قم: کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی(ره).
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. چ 4. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1404 ق). مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول. چ 2. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
ــــــــــــــــ (1410 ق). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسة الطبع و النشر.
مجلسی، محمدتقی (1406 ق). روضه لمتقین فی شرح من لایحضره الفقیه. چ 2. قم: مؤسسة فرهنگی اسلامی کوشان‌بور.
محدث نوری، حسین (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. بیروت: مؤسسة آل البیت(ع).
محقق اردبیلی، محمد بن علی (1403 ق). جامع الرواه. مصحح: ابوالحسن شعرانی. قم: انتشارات کتابخانة آیت‌الله مرعشی نجفی.
محقق داماد، سید مصطفی (1406 ق). قواعد فقه. چ 12. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مدرسی، سید محمدتقی (1419 ق). من هدی القرآن. تهران: دار محبی الحسین.
مصطفوی، حسن (1402 ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
مظفر، محمدرضا (1430 ق). أصول الفقه. چ 5. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
مغنیه، محمدجواد (1421 ق). الفقه علی المذاهب الخمسه. چ 10. بیروت: دار التیار الجدید.
مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
موسوی سبزواری، سید عبدالأعلی (1409 ق). مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن. چ 2. بیروت: مؤسسة اهل بیت(ع).
ــــــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مهذب الأحکام. چ 4. قم: مؤسسة المنار.
The Holy Qur'an. (in Arabic)
Akhund Khorasani, M.K. (1988). Kifayat al-Usul. Qom: Al al-Bayt(AS) Institute. (in Arabic)
Al-Alusi, S. M. (1994). Ruh al-Ma'ani fi Tafsir al-Qur'an al-Azim. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah. (in Arabic)
Ansari, M. M.A. (1963). Matareh al-Anzar. Second Edition. Qom: Majma' al-Fikr al-Islami. (in Arabic)
Araki, M.A. (1996). Usul al-Fiqh. Qom: Dar Rah-e Haq Institute. (in Arabic)
Arusi Huwayzi, A.A. (1994). Tafsir Nur al-Thaqalayn. Fourth Edition. Qom: Isma'iliyan Publications. (in Arabic)
Bahrani, H. M. (n.d.). Al-Anwar al-Lawami'. Qom: Majma' al-Buhuth al-Ilmiyya. (in Arabic)
Bahrani, Y. A. (1984). Al-Hada'iq al-Nadhirah. Qom: Islamic Publications. (in Arabic)
----------------. (2002). Al-Durar al-Najafiyyah min al-Multaqatat al-Yusufiyyah. Beirut: Dar al-Mustafa. (in Arabic)
Barqi, A. M. Kh. (1951). Al-Mahasin. Second Edition. Qom: Dar al-Kutub al-Islamiyyah. (in Arabic)
Bojnourdi, S.H. (1998). Al-Qawa'id al-Fiqhiyya. Qom: Al-Hadi Publishing. (in Arabic)
Fadil Lankarani, M. (2000). Tafsil al-Shari'ah fi Sharh Tahrir al-Wasilah - Al-Qisas. Qom: Center for Jurisprudential Research of the Imams(AS). (in Arabic)
Fadil Muqaddad, M. A. (2004). Kanz al-Irfan fi Fiqh al-Qur'an. Qom: Murtazawi. (in Arabic)
Fayd Kashani, M. M. (1994). Tafsir al-Safi. Second Edition. Tehran: Al-Sadr Publications. (in Arabic)
Fayumi, A. M. (n.d.). Al-Misbah al-Munir. Qom: Manshurat Dar al-Ridha. (in Arabic)
Ghara’ati, M. (2004). Tafsir-e Nur. Eleventh Edition Tehran: Quran Lessons Cultural Center. (in Persian)
Hur Amili, M. H. (1988). Tafsil Wasa'il al-Shi'a ila Tahsil Masa'il al-Shari'a. Qom: Al al-Bayt(AS) Institute. (in Arabic)
Husayni Ruhani, S. S. (1991). Fiqh al-Sadiq(AS). Qom: Dar al-Kitab - Imam Sadiq(AS) School. (in Arabic)
Husayni Shirazi, S. M. (2005). Al-Fiqh: Al-Silm wa al-Salam. Beirut: Dar al-Ulum for Publishing. (in Arabic)
Ibn Babawayh, M. A. (1966). Illal al-Shara'i'. Qom: Davari Bookstore. (in Arabic)
-------------------------. (1985). Thawab al-A'mal wa Uqab al-A'mal. Qom: Dar al-Sharif al-Radi Publishing. (in Arabic)
-------------------------. (1992). Man la yahzoroh al-Faghih. Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic)
Ibn Fahd Hilli, A. M. (1986). Al-Muhadhdhab al-Bari'. Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic)
Ibn Faris, A. F. (1983). Mu'jam Maqayis al-Lugha. Qom: Islamic Propagation Office. (in Arabic)
Ibn Shahr-Ashub, M. A. (1949). Mutashabih al-Qur'an wa Mukhtalifuh. Qom: Dar al-Bidar Publishing. (in Arabic)
Ibn Zuhra, H. A. (1996). Ghaniyat al-Nuzou ila 'Ilmay al-Usul wa al-Furu'. Qom: Imam Sadiq(AS) Institute. (in Arabic)
Khomeini, S. R. (n.d.). Tahrir al-Wasilah. Qom: Dar al-Ilm Publications. (in Arabic)
Kulayni, M. Y. (1986). Al-Kafi. Fourth Edition. Tehran: Islamic Books Publishing. (in Arabic)
Majlisi, M.B. (1983). Mir’at al-‘Uqul fi Sharh Akhbar Al al-Rasul. Second Edition. Tehran: Islamic Books Publishing. (in Arabic)
----------------. (1989). Bihar al-Anwar. Beirut: Institute for Printing and Publishing. (in Arabic)
Majlisi, M.T. (1985). Rawdat al-Muttaqin fi Sharh Man La Yahduruhu al-Faqih. Second Edition. Qom: Islamic Cultural Institute. (in Arabic)
Makarem Shirazi, N. (1995). Tafsir-e Nemuneh. Tehran: Islamic Books Publishing. (in Persian)
Modarresi, S. M.T. (1998). Min Huda al-Qur'an. Tehran: Dar Muhibbi al-Husayn. (in Arabic)
Mostafavi, H. (1981). Al-Tahqiq fi Kalimat al-Qur'an al-Karim. Tehran: Center for Book Translation and Publishing. (in Arabic)
Mughniyah, M.J. (2000). Al-Fiqh 'ala al-Madhahib al-Khamsah. Tenth Edition. Beirut: Dar al-Tayyar al-Jadid. (in Arabic)
Muhaddith Nuri, H. (1987). Mustadrak al-Wasa’il wa Mustanbat al-Masa’il. Beirut: Al al-Bayt Institute. (in Arabic)
Muhaqqiq Ardabili, M. A. (1982). Jami' al-Ruwat. edited by Abu al-Hasan Sha'rani. Qom: Ayatollah Mar’ashi Najafi Library. (in Arabic)
Muhaqqiq Damad, S. M. (1985). Qawa’id Fiqh. Twelfth Edition. Tehran: Center for Islamic Sciences Publishing. (in Persian)
Musawi Sabzawari, S. A. al-A. (1988). Mawahib al-Rahman fi Tafsir al-Qur'an. Second Edition. Beirut: Ahl al-Bayt(AS) Institute. (in Arabic)
-------------------------------------. (1992). Muhadhdhab al-Ahkam. Fourth Edition. Qom: Al-Manar Institute. (in Arabic)
Muzaffar, M.R. (2009). Usul al-Fiqh. Fifth Edition. Qom: Islamic Publishing Institute. (in Arabic)
Qurashi, S. A.A. (1991). Qamus al-Qur'an. Sixth Edition. Tehran: Islamic Books Publishing. (in Persian)
---------------------. (1998). Tafsir-e Ahsan al-Hadith. Third Edition. Tehran: Ba’that Foundation. (in Persian)
Qutb Rawandi, S. A. (1984). Fiqh al-Qur'an. Second Edition. Qom: Ayatollah Mar’ashi Najafi Library. (in Arabic)
Raghib Isfahani, H. M. (1991). Mufradat Alfaz al-Qur'an. Lebanon-Syria: Dar al-Ilm—Al-Dar al-Shamiyyah. (in Arabic)
Sahib Jawahir, M.H. (1983). Jawahir al-Kalam fi Sharh Sharayi' al-Islam. Seventh Edition. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. (in Arabic)
Sayyid Radi, M. (1993). Nahj al-Balagha. Qom: Nahj al-Balagha Institute. (in Arabic)
Shafi'i, M., Ahmadpour, A., & Fakhla'i, M.T. (2018). Explaining the Nature and Applications of the Rule of No Harm and Its Basis on Rational Practice. Journal of Fiqh and Islamic Law Principles, Vol. 51, No. 1, 131–153. (in Persian)
Shahid Awwal, M. M. (1990). Al-Lum'a al-Dimashqiyyah fi Fiqh al-Imamiyyah. Beirut: Dar al-Turath—Al-Dar al-Islamiyyah. (in Arabic)
---------------------------. (1996). Al-Durus al-Shar'iyyah fi Fiqh al-Imamiyyah. Second Edition. Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic)
Shahid Thani, Z.D. A. (1989). Al-Rawdah al-Bahiyyah fi Sharh al-Lum'a al-Dimashqiyyah. Qom: Davari Bookstore. (in Arabic)
Tabari, M. J. (1991). Jami' al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Dar al-Ma'arifa. (in Arabic)
Tabarsi, F. H. (1952). Majma' al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Third Edition. Tehran: Nashr-e Naser Khosrow. (in Arabic)
Tabataba'i Boroujerdi, H. (1994). Jami' Ahadith al-Shi'a. Tehran: Farhang Sabz. (in Arabic)
Tabataba'i Ha'iri, S. M.M. (n.d.). Kitab al-Manahil. Qom: Al al-Bayt(AS) Institute. (in Arabic)
Tabataba'i Hakim, S. M. S. (1994). Minhaj al-Salihin. Beirut: Dar al-Safwah. (in Arabic)
Tabataba'i, S. M.H. (1996). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Fourth Edition. Qom: Islamic Publications Office of the Society of Seminary Teachers. (in Arabic)
Tayyib, S. A.al-H. (1999). Atiyab al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Second Edition. Tehran: Islamic Publications. (in Persian)
Tusi (Shaykh), M. H. (2008). Al-Mabsut fi Fiqh al-Imamiyyah. Third Edition. Tehran: Al-Maktabah al-Murtadhawiyyah for Reviving al-Athar al-Ja'fariyyah. (in Arabic)
--------------------------. (n.d.). Al-Tibyan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi. (in Arabic)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 88 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب