پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,694 |
| تعداد مقالات | 72,251 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,272,860 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,118,485 |
ناسیونالیسم در تاریخ چپ: مطالعه‌ی خوانش تاریخ‌نگاری‌چپ ایران از ملت و ملیگرایی؛ یک تحلیل مضمونی | ||
| بررسی مسائل اجتماعی ایران | ||
| دوره 15، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 5-25 اصل مقاله (1.02 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2024.383509.671263 | ||
| نویسندگان | ||
| نسرین محمدی* 1؛ جهانگیر جهانگیری2؛ محمد تقی ایمان1؛ منصور طبیعی3 | ||
| 1بخش جامعه شناسی/دانشکده ی علوم اجتماعی/دانشگاه شیراز/شهر شیراز | ||
| 2بخش جامعه شناسی/ دانشکده ی علوم اجتماعی/ دانشگاه شیراز/شهر شیراز | ||
| 3بخش جامعه شناسی/دانشکده ی علوم اجتماعی/ دانشگاه شیراز/ شیراز | ||
| چکیده | ||
| مطالعه حاضر با تمرکز بر مورد مشخص ایران به بررسی مواجه‌ی تاریخ چپ ایران با «ملت» و «ملیگرایی» پرداخته است. تحقیق با نگرداشت چهارچوب مفهومی استخراج شده از نسبت‌کاوی مارکسیسم و ملیگرایی و با روش تحلیل مضمونی براون و کلارک (در شیوه‌ای مقایسه‌ای) انجام شده است. به این ترتیب پس از انتخاب 13 متن تاریخی از 9 تاریخی‌نگار چپ ایران به روش نمونه‌گیری نظری سپس تحلیل مقایسه‌ای مضامین آن، 12 مضمون اصلی و دو مضمون فرعی استخراج شد. بررسی مقایسه‌ای مضمون‌ها با نگرداشت مفاهیم تحقیق، به شناسایی دو سنخ تاریخ‌نگاری چپ منجر شد: 1-تاریخ چپ ارتدوکسی 2-تاریخ چپ نئومارکسیستی: نوع اول با مضمون مرکزی (فئودالیسم ایرانی)، بررسی ساختار فئودالیسم ایران را دستور کار قرار داده است. نوع دوم که اخیر، به شمار می‌رود فهم تاریخی ایران را به یک ثابت ساختاری و فراتاریخی یعنی (استبداد ایرانی) تقلیل می‌دهد. در نوع نخست در باره ملت و ملیگرایی نوعی از سکوت یا خاموشی معنادار ملاحظه گردید. با این همه در تاریخ چپ نئومارکسی، ملت و ملیگرایی فعال است. ملت در یک ساخت طبقاتی، در تضاد با دولت به طور خاص در لحظات مبارزاتی (انقلاب/جنبش) ادراک می‌شود از این رو ملت در این نوع تاریخ، واقیعتی سیال است. همچنین ملیگرایی در دو سطح توده و دولت هر دو به صورت ابزاری ایدئولوژیکی در بسیج، اذعام و همگون‌سازی جمعی/سیاسی طرح می‌گردد که به طور خاص از ناسیونالیسم توده خوانشی ایجابی و از ناسیونالیسم دولت خوانشی ستیزه‌جو (افیون توده) به دست داده شده است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ چپ ارتدوکسی؛ تاریخ چپ نئومارکسیستی؛ ملت؛ ملیگرایی؛ فئودالیسم ایرانی؛ استبداد ایرانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Nationalism in the history of the left: The study of Iran's left historiographical reading of the nation and nationalism: A thematic analysis. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nasrin Mohammadi1؛ Jahangir Jahangiri2؛ Mohammad Taghi Iman1؛ Mansour Tabiee3 | ||
| 1Department of Sociology/Faculty of Social Sciences/Shiraz University/Shiraz City | ||
| 2Department of Sociology/Faculty of Social Sciences/Shiraz University/Shiraz City | ||
| 3Department of Sociology/Faculty of Social Sciences/Shiraz University/Shiraz | ||
| چکیده [English] | ||
| The research focuses on the case of Iran to explore how Iranian leftist historiography has engaged with the concepts of "nation" and "nationalism." The study was conducted within a conceptual framework derived from the analysis of the relationship between Marxism and nationalism, using Braun and Clarke's thematic analysis method (in a comparative approach). After selecting 13 texts from 9 leftist Iranian historians through theoretical sampling and conducting a comparative thematic analysis, 12 main themes and two sub-themes were identified. The comparative analysis of these themes, based on the study's conceptual framework, led to the identification of two types of leftist historiography: 1) Orthodox Left History, and 2) Neo-Marxist Left History. The first type, with the central theme of "Iranian Feudalism," focuses on analyzing Iran's feudal structure. The second, more recent type, reduces the historical understanding of Iran to a structural and ahistorical constant: "Iranian Despotism." In the first type, a meaningful silence regarding the concepts of nation and nationalism was observed. However, in Neo-Marxist left historiography, the concepts of nation and nationalism are actively present. The nation is perceived within a class structure, in opposition to the state, particularly during moments of struggle (revolution). Hence, in this type of history, the nation is seen as a fluid reality. Additionally, nationalism is presented at two levels: mass and state, both as ideological tools for mobilization, assimilation, and political homogenization. In this historiography, mass nationalism is viewed positively, while state nationalism is seen antagonistically, likened to "the opium of the masses." | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Orthodox- Left History, Neo-Marxist Left History, Nation, Nationalism, Iranian Feudalism, Iranian, Iranian despotism | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (1377). ایران بین دو انقلاب، ترجمهی احمد گلمحمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
آبراهامیان، یرواند (1389). ایران بین دو انقلاب، ترجمهی احمد گلمحمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
آبراهامیان، یرواند (1399) تاریخ ایران مدرن، ترجمهی محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
آرون، ریموند( 1386). مراحل اساسی اندیشهی جامعهشناسی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
آقابخشی، علی و افشاری، مینو (1383). فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
اسمیت، آنتونی (1399). ناسیونالیسم و مدرنیسم، ترجمهی کاظم فیروزمند، تهران: نشر ثالث.
احمدوند، زینب و همکاران (1396). بررسی و تحلیل مؤلفههای جریان تاریخ نگاری چپ (کمونیستی) ایرانی در اولین دهه پس از انقلاب اسلامی 1357ش، گنجینهی اسناد، شمارهی 2.
برومند، محمدتقی (1384). جامعهی مدنی از دیدگاه کارل مارکس، تهران: پازیتیگر.
بشیریه، حسین (1397). جامعهشناسی سیاسی، تهران: نشر نی.
پطروشفسکی، ایلیا (1351). نهضت سربهداران در خراسان، ترجمهی کریم کشاورز، تهران: پیام.
پطروشفسکی، ایلیا ( 1354). اسلام در ایران، ترجمهی کریم کشاورز تهران: نشر پیام
پیگولوسکایا، ن. و. و همکاران (1353). تاریخ ایران، ترجمهی کریم کشاورز، تهران: نشر پیام.
تیلور، آورام و مکرایلد، دانلد (1397). نظریة اجتماعی و تاریخ اجتماعی. ترجمة محمد غفوری تهران: نشر سمت.
جهانگیری، جهانگیر و محمدی، نسرین (1403). دوگانه‌ای در تاریخ‌نگاری: نقش اندیشة ساختاری (ساختارگرا/پساساختارگرا) در تحول سنت‌های تاریخ‌نگاری، تداوم و تغییر اجتماعی، سال 3، شمارهی 1.
خسروی، خسرو (بیتا). نظامهای بهرهبرداری از زمین در ایران، تهران: نشر شبگیر.
رنان، ارنست و همکاران (1396). ملت، حس ملی، ناسیونالیسم، ترجمهی عبدالوهاب احمدی، تهران: نشر آگه.
سوداگر، محمدرضا (1369). رشد روابط سرمایهداری در ایران، تهران: نشر سایه.
فشاهی، محمدرضا ( 1354). گزارشی کوتاه از تحولات فکری و اجتماعی در جامعهی فئودالی ایران، تهران: نشر.
کاتوزیان، محمدعلی (1398). تضاد دولت و ملت؛ نظریه تاریخ و سیاست در ایران، ترجمهی علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
کاتوزیان، محمدعلی (1399). ایران، جامعهی کوتاه مدت و 3 مقالهی دیگر، ترجمهی عبدالله کوثری، تهران: نشر نی.
کاتوزیان، محمدعلی (1377). نه مقاله در جامعهشناسی تاریخی، نفت و توسعهی اقتصادی، ترجمهی علیرضا طیب، تهران: نشرمرکز.
کاظمی، حجت (1400). تاریخ‌نگاری مارکسیستی و ماهیت جامعه و دولت در ایران سنتی، فصلنامهی سیاست، شمارهی 4.
کوزر، لوییس (1388). زندگی و اندیشهی بزرگان جامعهشناسی، تهران: انتشارات علمی.
گلنر، ارنست (1399 ). ملتها و ملیگرایی، ترجمهی ابوالفضل مینوییفر، تهران: گام نو.
مارکس، کارل ( 1378). گروندریسه، ترجمهی باقر پرهام، تهران: نشر آگاه.
مارکس کارل (1382). مقدمهای بر نقد اقتصاد سیاسی، ترجمهی صادق انصاری، تهران: نشر اخگر.
مارکس، کارل و انگلس، فردریش (1386). لودویک فوئرباخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمهی پرویز بابایی، تهران: چشمه.
نعمانی، فرهاد ( 1358). تکامل فئودالیسم در ایران (ج 1)، تهران، انتشارات خوارزمی.
ویتفوگل، کارل ( 1391). استبداد شرقی، ترجمهی محسن ثلاثی، تهران: نشرثالث.
ولی، عباس (1380)، ایران پیش از سرمایهداری، تهران: نشرمرکز.
هابزبام، اریک ( 1398). دربارهی تاریخ، ترجمهی حسن مرتضوی، تهران: نشر لاهیتا.
هابزبام، اریک (1383) ملت و ملیگرایی، ترجمهی علی باش، مشهد: نشر مهر دامون.
Atkinson, R. F. (1978). Knowledge and Explanation in History: An Introduction to the Philosophy of History, New York: Cornell University Press.
Burke, P. (2008). What is Cultural History? , England: Cambridge University Press.
Bernstein, Howard R. (1981). Marxist historiography and the methodology of Research programs, History and Theory, Vol. 20, No. 4, pp. 424-449.
Bennr, E. (1988). Marx and Engels on Nationalism and National Identity: A Reappraisal, Gournal of International Studies, 17(1): 133.
Boyatzis, E. R, (1998).Transforming qualitative information: Thematic analysis and code development, London: Sage
Braun, Virginia & Clarke, Victoria (2006). Using thematic analysis in Psychology, Qualitative research in Psychology, Vol.3, No.2 :77-101.
CollIngwood, R. G. (1993). The idea of History, Oxford New York: Oxford University Press.
Dunn, Stephen (2011).The fall and Rise of the Asiatic Mode of Production, USA and Canada: Routledge.
Glenn, J. (1997). Nations and Nationalism: Marxist Approaches to the Subject, Nationalism and Ethnic Politics, 3(2), 79-100.
Hunt, L. (1989). The New Cultural History, California: University of California Press.
Kautsky, Karl (1907/2009). Nationality and Internationality, Translated by Ben Lewis, Critique, Vol. 37, No. 3, pp. 371-389.
Lorenz, C. (2015). History: Theories and Methods, In James D. W. (eds), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, Oxford: Elsevier.
Luxemburg, Rosa (1976).The National Question: Selected Writings by Rosa Luxemburg, Monthly Review Press.
Murphey, M. G. (1973). Our Knowledge of Historical past, United States of America: The BobbsMerrill Company.
Orelus, Pierre & Malott, Curry (2015). Marxist historiography the history of education: From colonial to neocolonial, Postcolonial Directions in Education, 4(2), 140-194.
Petrus, Joseph (1971). Marx and Engels on the National Question, the Journal of Politics, Vol. 33, No. 3, pp. 797-824.
Purvis, Trevor (1999). Marxism and Nationalism, in Marxism and Social Science (edited) by Gamble, Andrew & Marsh, David & Tant, Tony, London: University of Carleton.
Stuart, Robert (2006). Marxism and national identity, United States of America: State University of New York Press
Walker, Gavin (2011). Postcolonial and national question in Marxist Historiography, International Journal of Postcolonial Studies, Vol.13.pp. 120-137. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 184 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 143 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب