پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,694 |
| تعداد مقالات | 72,250 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,267,135 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,110,202 |
تعامل علوم اجتماعی و حقوق خانواده بر مبنای مصلحت مورد مطالعه: طلاق عاطفی | ||
| بررسی مسائل اجتماعی ایران | ||
| دوره 15، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 241-258 اصل مقاله (636.51 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2025.382736.671260 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدیه محمدی عراقی* 1؛ عباس کاظمی نجف آبادی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| 2دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی؛ تهران, ایران | ||
| چکیده | ||
| برخی قوانین و رویههای قضایی در حقوق خانواده، نه تنها با هدف شارع از تشکیل خانواده، مصالح کلان خانواده و ارزشهای بنیادین آن مغایر است، بلکه خود آسیبهای اجتماعی گوناگونی را موجب می‌شود. از این‌رو، ضروری است که لوازم و پیامدهای اجتماعی هر قانون و رویه‌ای را در بستر جامعه بررسید. بند ب مادۀ 80 برنامۀ پنجسالۀ هفتم پیشرفت، از «اصلاح قوانین و مقررات و بهبود نظام حکمرانی در راستای ارتقای خانوادهمداری» سخن می‌گوید. برای رسیدن به این مهم باید در شیوۀ استنباط احکام خانواده و قانونگذاری و اجرا با درنظرگرفتن آثار و پیامدهای اجتماعی هر قانون بازنگری شود. به نظر می‌رسد مهم‌ترین راهکار، توجه به حدودوثغور مصلحت و استفاده از آن در استنباط و اجرای احکام از مسیر احکام حکومتی است. هرگونه آسیب اجتماعیِ معتنابهی مربوط به خانواده خلاف مصلحت به نظر می-رسد. حکم عقل و بنای عقلا در رجوع جاهل به عالم از ضرورت استفاده از دستاوردهای دانشمندان علوم اجتماعی به مثابۀ مرجعی برای تشخیص مصلحت پرده برمی‌دارد. درواقع، ضرورت تغییر قوانین خانواده در راستای مصالح اجتماعی نشاندهندۀ ضرورت انجام پژوهشهای میانرشتهای معتبر برای هماهنگی بیشتر بین قوانین با مصالح اجتماعی است. این پژوهش مدعی است بر اساس مصلحت خانواده و جامعه باید اصلاحات ویژه‌ای در قوانین مربوط به خانواده، از راه تعامل علوم اجتماعی و حقوق خانواده انجام شود. در این راستا، طلاق عاطفی را به‌عنوان یکی از آسیبهای اجتماعی برمیرسد و لوازم مصلحت را با توجه به دستاوردهای علمی علوم اجتماعی دنبال میکند و راهکارهایی را به قانونگذار پیشنهاد میدهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حقوق خانواده؛ مصلحت؛ حکم حکومتی؛ طلاق عاطفی؛ علوم اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Interaction of social sciences and family law based on expediency: Case study: Emotional divorce | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahdieh mohamadi araghi1؛ abas kazemi najafabadi2 | ||
| 1PhD student of private law, Allameh Tabatabaei University; Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Private Law, Allameh Tabatabaei University; Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Some laws and judicial procedures in family law not only contradict the legislator's goal of forming a family and the interests of the family, but also cause various social harms. Therefore, it is necessary to examine the social consequences of each law in the context of society. Paragraph B of Article 80 of the Seventh Five-Year Development Plan speaks of "reforming laws and regulations and improving the governance system in order to promote family-centeredness." To achieve this, the method of deducing family rulings, legislation, and implementation must be reviewed by considering the social consequences of each law. It seems that the most important solution is to pay attention to the limits and limitations of expediency and use it in deducing and implementing rulings from the path of government rulings. The ruling of reason and the foundation of reason in the ignorant's appeal to the learned reveals the necessity of using the achievements of social scientists as a reference for determining expediency. In fact, the necessity of changing family laws in line with social interests indicates the necessity of conducting credible interdisciplinary research for greater coordination between laws and social interests. This research claims that based on the interests of the family and society, special reforms should be made in family-related laws through the interaction of social sciences and family law. In this regard, it identifies emotional divorce as one of the social harms and pursues expedients according to the scientific achievements of social sciences and suggests solutions to the legislator. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Family law, expediency, government decree, emotional divorce, social sciences | ||
| مراجع | ||
|
افتخاری، اصغر (1399). مصلحت و سیاست؛ رویکردی اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق.
امام خمینی، سید روح الله (1359). صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج21.
آیتی، سید محمدرضا و جهانخواه، علی (1390). چیستی بنای عقلا، نشریه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، شماره23، ص11-37.
ایزدپور، محمدرضا (1385). مبانی کلامی مصلحت، پایان نامه سطح 4 حوزه علمیه قم.
ایزدهی، سید سجاد (1393). مصلحت در فقه سیاسی شیعه، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
پروین، ستار و همکاران (1391). عوامل جامعهشناختی مؤثر در طلاق عاطفی در بین خانوادههای تهرانی، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده: مطالعات راهبردی زنان، ش 14.
جعفرزاده، دنیا و همکاران(1400). توصیف تجربۀ زیستۀ فرزندان والدین دچار طلاق عاطفی، پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، دوره10، شماره4، پیاپی35، صص117-140.
جناتی، محمد ابراهیم (۱۳۷۰). منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی. تهران - ایران: کیهان، ج1.
حاجی زاده میمندی و همکاران (1395). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق عاطفی (مطالعهی موردی متأهلین شهر شیراز)، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده: مطالعات راهبردی زنان. ش 71، صص85-108.
حکیم، السید محمد تقی (1145ه، 1732م ). الاصول العامه للفقه المقارن، ناشر:موسسه آل البیت للطباعه و النشر، ج1.
حلی، جعفربن حسن (1403 ه.ق). معارج الاصول، قم: موسسه آل البیت.
حماد، نزیه، (1429 ه.ق). معجم المصطلحات المالیة و الاقتصادیة فی لغة الفقهاء، دمشق – سوریه: دار القلم.
خراسانی، محمد کاظم (1389). کفایهالاصول، ج2، ناشر: مجتمع الفکر الاسلامی.
روشنی، شهره و باستانی، سوسن (1397). ارائه یک تیپولوژی از طلاق عاطفی در کتاب «آسیبهای زنان و خانواده».
شاکری گلپایگانی، طوبی و محمدتقیزاده، مهدیه (1394). اصل مصلحت در نظام قانونگذاری اسلامی و تطبیق آن در حقوق خانواده با رویکردی به اندیشههای امام خمینی، نشریه پژوهشنامه متین، شماره69، صص117-127.
صاحب جواهر و همکاران (۱۳۶۲–۱۹۸۱). جواهر الکلام (ط. القدیمة)، بیروت - لبنان: دار إحیاء التراث العربی،۴۳ ج.
طباطبایی یزدی، احمد و همکاران (1395). درآمدی بر فقه حکومتی و مدیریتی با محوریت اندیشههای امام خامنهای، تهران: دانشگاه امام حسین.
طباطبایی، محمد حسین (بیتا). ترجمه تفسیر المیزان، قم: بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی، ج 16.
طباطبایی، محمد حسین (1397). بحثی دربارۀ روحانیت و مرجعیت، مقالۀ ولایت و زعامت، تهران: انتشارات صدرا.
علیدوست، ابوالقاسم (1383). مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم بر مصادیق، نشریه حقوق اسلامی، شماره2، صص11-32.
علیدوست، ابوالقاسم (1390). فقه و مصلحت، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ دوم.
علیزاده، عبدالرضا (1387). مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران: سمت.
محمدی، زهرا (1383). بررسی آسیبهای اجتماعی زنان در دههی 1370-1380، تهران: روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
مدنی، سید محمود (1393). احکام مصلحتی در فقه اسلامی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی،.
مرادی پشتدربندی، محمدرضا (1399). اصل مصلحت در نظام قانونگذاری اسلامی و تطبیق آن در حقوق خانواده، تهران: آفتاب گیتی.
مروج، حسین (1379). اصطلاحات فقهی، قم – ایران: بخشایش.
مکاری، آسیه (1400). بررسی فقهی و حقوقی طلاق عاطفی در گستره عسروحرج، پایاننامه کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان.
منادی، مرتضی (1385). جامعهشناسی خانواده، تهران: دانژه،.
نادریبینا، کبری (1401). واکاوی روانشناختی و حقوقی مفهوم تنهایی و مسئله طلاق در بافت خانواده، تهران: سروشگان.
نایبی، هوشنگ و نظریان، شیما (1400). تبیین جامعهشناختی طلاق عاطفی، مجله مطالعات جامعهشناختی، شماره 58، صص163-181.
نیومن، ویلیام لارنس (1395). شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی (جلد 1) مترجمان: حسن دانایی‌فرد، سیدحسین کاظمی، تهران: موسسه کتاب مهربان نشر.
هاشمزهی، نوروز و بهدادمنش، لادن (1391). فراتحلیل پژوهشهای طلاق در کلان شهر تهران، در کتاب آسیبهای اجتماعی خانواده، انتشارات آگاه، ج 1.
هدایتنیا، فرج الله (1398). ظرفیت حقوق در تحکیم خانواده، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
Risjord, Mark (2014). Philosophy of social science A Contemporary introduction, Routledge.
Winch, Peter (1990). The Idea of a social science and its Relation to Philosophy. Londan: Routledge | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 126 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب