پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,711 |
| تعداد مقالات | 72,494 |
| تعداد مشاهده مقاله | 130,285,515 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,762,417 |
نظریۀ الفاظ مشکک راه حل فارابی و ابن‌سینا در مواجهه با چالش ارسطویی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 425-441 اصل مقاله (563.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.380875.523532 | ||
| نویسنده | ||
| وحید خادم زاده* | ||
| استادیار، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نظریۀ تشکیک در میان فلاسفۀ مسلمان بسیار محل بحث و نظر بوده است. شواهد حضور این نظریه تا فارابی و ابن‌سینا قابل ردگیری است. مسئلۀ مقاله حاضر آن است که نظریۀ الفاظ مشکک میراثی ارسطویی است یا نه؟ و همچنین طرح این نظریه جهت حل کدام مشکل بوده است؟ دیدگاه ارسطو نسبت به الفاظ و بویژه لفظ «موجود» با مراجعۀ به آثارش مورد کاوش قرار گرفته است و سپس با نگاه فارابی و ابن‌سینا در باب الفاظ مقایسه شده است. همچنین ادعای خواجه نصیرالدین طوسی مبتنی بر اینکه این نظریه توسط فلاسفه یونانی نیز طرح شده است، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. ارسطو الفاظ را صرفا به الفاظ همنام و هم‌معنی تقسیم می‌کند و هیچ اشاره‌ای به الفاظ مشکک نمی‌کند. فارابی الفاظ مشکک را در ذیل الفاظ هم‌معنی و ابن‌سینا در منطق الشفاء، این الفاظ را در ذیل الفاظ همنام قرار می‌دهد. با این حال الفاظ مشکک را همنام صرف محسوب نمی‌دارد بر خلاف الفاظ متشابه و مشترک که همنام صرف هستند. الفاظ متشابه فاقد معنای واحد اما دارای مشابهتی هستند و الفاظ مشترک فاقد معنای واحد و همچنین فاقد مشابهت هستند. در این مقاله نشان داده می‌شود که تقسیم‌بندی ارسطویی از الفاظ در مواجهه با الفاظی همانند «موجود» ناکارآمد است. نظریۀ الفاظ مشکک راه حلی برای حل این مشکل بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| موجود؛ مشکک؛ ارسطو؛ ابن سینا؛ مشترک لفظی (متفق) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Theory of Graded Terms Al-Farabi and Avicenna’s Solution to an Aristotelian Challenge | ||
| نویسندگان [English] | ||
| vahid khademzadeh | ||
| Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The theory of "graded terms" (alfāẓ-e mušakkik) has been a subject of considerable debate among Muslim philosophers. The roots of this theory can be traced back to Al-Farabi and Avicenna. This article investigates whether or not the theory of graded terms is a legacy of Aristotle and identifies the problem it seeks to address. Aristotle's perspective on terms, especially the term "being", is examined through his works and then compared with the views of Al-Farabi and Avicenna. Additionally, Nasir al-Din al-Tusi’s claim that this theory was also articulated by Greek philosophers is critically analyzed. Aristotle categorizes terms exclusively as either homonymous or synonymous and makes no mention of graded terms (mušakkik). Al-Farabi categorizes graded terms under synonymous terms, while Avicenna, in his Logic of the Healing (Mantiq al-Shifāʼ), places them under homonymous terms. Nonetheless, Avicenna does not consider graded terms to be purely homonyms. This study demonstrates that Aristotle’s categorization of terms proves inadequate in addressing certain terms like “being.” The theory of graded terms emerges as a solution to this challenge | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| being, graded terms (alfāẓ-e mušakkik), Aristotle, Al-Farabi, Avicenna | ||
| مراجع | ||
|
ابن رشد (1377ش). تفسیر مابعدالطبیعه. حکمت: تهران.
ابن‌سینا (1405ق). الشفاء: المنطق، تصحیح ابراهیم مدکور و سایرین، قم: مکتبه آیه الله العظمی‌المرعشی النجفی.
ــــــــــ (1379ش). النجاه. تصحیح محمد تقی دانش پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
ــــــــــ (1381ش). الإشارات و التنبیهات. تحقیق مجتبی زارعی. قم: بوستان کتاب قم.
ارسطو (1980م). منطق ارسطو. تصحیح عبدالرحمن بدوی. بیروت: دارالقلم.
ــــــــــ (1389ش). متافیزیک. ترجمه شرف الدین خراسانی. تهران: موسسه انتشارات حکمت.
ــــــــــ (1378ش). منطق ارسطو (ارگانون). ترجمه میر شمس الدین ادیب سلطانی. تهران: انتشارات نگاه.
طوسی، نصیرالدین (1405ق). مصارع المصارع. قم: کتابخانه عمومی‌آیت الله العظمی‌مرعشی نجفی.
علوی، سید محمد کاظم (1383). «خاستگاه مسأله تشکیک وجود». مجله علمی-پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دوره دوم، شماره سی و نهم، ص117-130.
فارابی، محمد بن محمد (1408ق). المنطقیات للفارابی. بتحقیق محمد تقی دانش پژوه. قم: کتابخانه عمومی‌آیت الله العظمی‌مرعشی نجفی
ــــــــــ (1413ق). الأعمال الفلسفیه (رسالتان فلسفیتان). تحقیق جعفر آل یاسین. بیروت: دارالمناهل.
ولفسون، هری اوسترین (1353). «اصطلاح مشکک در آثار ارسطو و فلسفه اسلامی‌و آثار ابن میمون». در منطق و مباحث الفاظ. به اهتمام مهدی محقق و توشی هیکو ایزوتسو. تهران: موسسه مطالعات اسلامی‌دانشگاه مک گیل، شعبه تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 93 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 89 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب