پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,714 |
| تعداد مقالات | 72,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 130,572,662 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,849,481 |
النفس کل القوی یک قاعده و چند برداشت | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 567-585 اصل مقاله (908.76 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2025.374257.523491 | ||
| نویسندگان | ||
| جواد صوفی1؛ قاسم علی کوچنانی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| رابطۀ نفس و بدن، از معماهای بزرگ فلسفی در طول تاریخ فلسفه بوده و هست؛ زیرا معنای آن این است که جوهری مجرد و غیرمادی با امری مادی مرتبط شده و در هم تأثیر و تأثر دارند. مشائیان و از جمله ابن‌سینا با اثبات قوای متعدد که واسطه‌ی بین نفس و بدن هستند این مشکل را حل کرده‌اند. ابوالبرکات بغدادی و فخررازی به نقادی ادلۀ اثبات قوا پرداخته و آن‌ها را رد کرده و نفس را فاعل تمام افعال صادره از انسان می‌دانند اما با وجود رد وسائطی به نام قوا، پاسخی به مسئلۀ ارتباط مجرد و مادی نداده‌اند. ملاصدرا وجود قوا را می‌پذیرد؛ اما در عین حال با استفاده از مبانی خود، فعل قوا را همان فعل نفس می‌داند و تبیینی خاص از قاعدۀ «النفس کل القوی» ارائه می‌دهد. این پژوهش بر آن است که نه کسانی که وجود قوا را اثبات می‌کنند و نه کسانی که رد می‌کنند به این نکته اشاره نکرده‌اند که قوا را به‌عنوان معقول اول یا معقول ثانی رد یا اثبات می‌کنند. اگر مراد رد قوا به‌عنوان معقول اول باشد حق با انکارکنندگان قواست اما اگر مراد، اثبات قوا به‌عنوان معقول ثانی باشد حق با اثبات‌کنندگان قواست و نیز معتقدیم که حتی با رد قوا، با توجه به تجرد برزخی نفس ارتباط آن با امری مادی قابل‌حل است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نفس؛ قوا؛ ارتباط نفس و بدن؛ معقول اول؛ معقول ثانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Soul as the Sum of All Faculties A Principle and Multiple Interpretations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| javad soufi1؛ ghasemali kouchnani2 | ||
| 1PhD Student, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The relationship between the soul and the body has been one of the great philosophical enigmas throughout the history of philosophy. This conundrum arises from the assertion that an immaterial and incorporeal substance interacts with a material entity, engaging in reciprocal influence. Peripatetics, including Avicenna, sought to resolve this issue by positing the existence of multiple faculties that serve as intermediaries between the soul and the body. In contrast, thinkers like Abū al-Barakāt al-Baghdādī and Fakhr al-Dīn al-Rāzī critiqued the arguments for the existence of such faculties, rejecting them and instead positing the soul as the agent of all human actions. However, despite their rejection of intermediaries termed "faculties," they did not offer a satisfactory explanation for the interaction between the immaterial and the material. Mullā Ṣadrā, while accepting the existence of faculties, provided a unique interpretation based on his philosophical principles, particularly the gradation of existence. He identified the actions of the faculties with the actions of the soul itself, offering a novel exposition of the principle "The soul is the sum of all faculties". This study argues that neither proponents of the faculties' existence nor their detractors have clarified whether they affirm or deny faculties as primary intelligibles or secondary intelligibles. If the denial pertains to faculties as primary intelligibles and essential concepts, the rejection is justified. However, if the affirmation pertains to faculties as secondary intelligibles, the proponents of their existence hold the valid position. Moreover, we contend that even with the rejection of faculties, the interaction between the soul and the material body can be resolved through the soul's intermediary immateriality (tajarrud barzakhī). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| soul, faculties of soul, soul-body interaction, primary intelligibles, secondary intelligibles | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1978م). کتاب الإنصاف. کویت: وکالة المطبوعات.
ــــــــــ (1405ق). الشفاء (الطبیعیات). ج2. قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی (ره).
ــــــــــ (1363). المبدأ و المعاد. تهران: موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران-دانشگاه مک‌گیل.
ــــــــــ (بی‌تا). عیون الحکمة. قم: بیدار.
ــــــــــ (1379). النجاة. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ.
ــــــــــ (1375). النفس من کتاب الشفاء (تحقیق علامه حسن‌زاده آملی). قم: مکتب الإعلام الإسلامی. مرکز النشر.
بزرگی، سید عابدین (1397). «بررسی رابطه نفس و قوا از منظر ابن‌سینا». آموزه‌های فلسفه اسلامی. 1397. شماره 2. صص 22_3.
ــــــــــ (1398). «رابطه نفس و قوا از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا». معارف عقلی، شماره 38. صص 26_7.
پارسایی، جواد (1395). «نفس و قوای آن از دیدگاه ملاصدرا و ابن‌سینا». حکمت رضوی. شماره 34. صص 37_3.
جرجانی، علی بن محمد (1370). التعریفات. تهران: ناصر خسرو.
حسن‌زاده آملی، حسن (1385). دروس معرفت نفس. قم: ال‍ف. لام. م‍ی‍م.
خانی، محمد (1400). «تبیین رابطه نفس و قوا با تأکید بر دیدگاه صدرالمتألهین». نسیم خرد. 1400 شماره 12. صص 62_41.
دادبه، اصغر (1370). «النفس کل القوی». فرهنگ بهار. شماره8. صص 344_319.
رحیم‌پور، فروغ (1385). «نقش مبانی صدرا در تبیین رابطه نفس و قوا و مقایسه با تبیین ابن‌سینا». مقالات و بررسی‌ها. دفتر 81. صص 48_31.
سجادی، سید جعفر (1375). فرهنگ علوم فلسفی و کلامی. تهران: امیرکبیر.
سبزواری، ملاهادی (1369). شرح المنظومة (تعلیقات حسن‌زاده). ج 2. تهران: ناب.
شهرزوری، محمد بن محمود (2007م). تاریخ الحکماء قبل ظهور الإسلام و بعده (نزهة الأرواح و روضة الأفراح). پاریس:دار بیبلیون.
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1382). شرح و تعلیقه صدر المتالهین بر الهیات شفا (ملاصدرا). تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ــــــــــ (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــ (1368). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. قم: مکتبة المصطفوی.
ــــــــــ (1363). مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
فخررازی، محمد بن عمر (1373) شرح عیون الحکمة. تهران: موسسة الصادق (ع).
ــــــــــ (1986م). لباب الإشارات و التنبیهات. قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة.
ــــــــــ (بی تا). المباحث المشرقیة. قم: بیدار.
ــــــــــ (1364). النفس و الروح و قواهما. تهران: بی‌نا.
ــــــــــ (1423ق) الرسالة الکمالیة فی الحقائق الإلهیة (الرسالة الکمالیة). بیروت:دار الکتب العلمیة.
عزیزی، رامین؛ ابراهیمی، حسن (1397). «بررسی رابطه نفس و قوا از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا». پژوهش‌های فلسفی. شماره23. صص 79_65.
غزالی، محمد بن محمد (1961م). مقاصد الفلاسفة. قاهره:دار المعارف.
مصباح یزدی، محمدتقی (1366). آموزش فلسفه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مطهری، مرتضی (1376). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. تهران: صدرا.
نائیجی، محمدحسین (1387). ترجمه و شرح کتاب نفس شفا. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). مرکز انتشارات.
وفائیان، محمدحسین؛ فرامرز قراملکی، احد (1395). «ملاک‌شناسی تعدد قوای نفس بر اساس نقد و تحلیل تطبیقی دیدگاه‌های ابن‌سینا، فخررازی و صدرالمتألهین». حکمت سینوی (مشکوة النور). شماره56. صص 39_17.
یزدانی، نجف؛ کردی اردکانی، احسان؛ خسروی، زهرا (1398). «معیار تعدد قوای نفس از منظر ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدر». آیین حکمت. شماره42. صص 146_123 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 109 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب