پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,240 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,239,132 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,075,220 |
بررسی توزیع گونه‌های گیاهی به منظورنقشه‌سازی روشمند زی‌جاهای شهری با رویکرد اکولوژیکی (مطالعه موردی: منطقه‌های 9 و 11 شهر مشهد) | ||
| محیط شناسی | ||
| مقاله 6، دوره 50، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 501-518 اصل مقاله (937.28 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jes.2025.382222.1008534 | ||
| نویسندگان | ||
| راضیه دنیوی1؛ علیرضا میکائیلی تبریزی* 1؛ عبدالرسول سلمان ماهینی1؛ آزاده کریمی2 | ||
| 1گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 2گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: نقشه‌سازی زی‌جاهای شهری یک ابزار ضروری برای برنامه‌ریزی فضایی و مدیریت اکوسیستم‌ها از منظر محیط‌زیستی است. هدف از این مطالعه، درک ویژگی‌های زی‌جاهای شهری به‌منظور ایجاد یک چارچوب محیط‌زیستی برای نقشه‌سازی از زی‌جاها و ایجاد پایگاه دادة فضایی و زیستی است. روش پژوهش: به‌طور کلی، نقشه‌سازی زی‌جاها معمولاً با دو روش اصلی انجام می‌شود: روش نقشه‌سازی جامع و روش نقشه‌سازی گزینشی. این پژوهش از روش نقشه‌سازی گزینشی استفاده کرده است. مناطق 9 و 11 شهر مشهد بعنوان نمونه‌های این مطالعه انتخاب شدند. داده‌ها و اطلاعات اصلی شامل نقشه‌های کاربری زمین، طبقه‌بندی کاربری زمین در طرح جامع شهر مشهد، مقررات طراحی معابر شهری، استانداردهای ایجاد فضاهای سبز شهری، تصاویر ماهواره‌ای Google map، اطلاعات پوشش گیاهی و داده‌های بدست آمده از بررسی‌های میدانی است. شناسایی زی‌جاها در مناطق مورد مطالعه در شش مرحله استراتژیک با رعایت دستورالعمل‌های زمانی-مکانی انجام شد: 1. آماده‌سازی منابع اطلاعاتی و بررسی‌های میدانی (جمع‌آوری داده‌های فضایی و گیاهی)؛ 2. ایجاد پایگاه داده پوشش گیاهی فعلی در هر کاربری زمین؛ 3. ایجاد چارچوب طبقه‌بندی زی‌جاها (شناسایی زی‌جاها)؛ 4. تجزیه و تحلیل داده‌ها، طبقه‌بندی زی‌جاها و بخش‌بندی هر واحد زی‌جا؛ 5. ایجاد پایگاه داده فضایی زی‌جاها و زیرزی‌جاهای شهری در نرم‌افزار ArcGIS 10.8، همراه با پوشش گیاهی غالب در آن‌ها؛ 6. نقشه‌سازی از انواع اصلی زی‌جاها و زیرزی‌جاها. یافته‌ها: در این مطالعه، اطلاعات فضایی زی‌جاها به همراه پوشش گیاهی غالب در آن‌ها که ویژگی‌ها و ارزش‌های محیط‌زیستی و زیستی فعلی در منطقه مورد مطالعه را نشان می‌دهد، ارائه شد. طبق نتایج این مطالعه، 16 نوع اصلی زی‌جا و 44 زیرزی‌جا شناسایی شدند. از مجموع گونه‌های غالب گیاهی شناسایی شده در زی‌جاها، 103 گونه بعنوان درختان و درختچه‌ها، 19 گونه بعنوان پرچین، 51 گونه بعنوان گیاهان پوششی، 41 گونه بعنوان گیاهان فصلی و 33 گونه بعنوان گیاهان دیگر طبقه‌بندی شدند. نتیجه‌گیری: بر اساس اطلاعات بدست آمده از این مطالعه، زمینه برای ایجاد یک شهر پایدار از نظر محیط‌زیستی فراهم شد. زیرا شناسایی زی‌جاهای شهری بعنوان واحدهای محیط‌زیستی- فضایی و جمع‌آوری داده‌ها در مورد پوشش گیاهی فعلی آن‌ها، اطلاعات ضروری برای بازسازی محیط‌زیست شهرها را فراهم می‌کند. علاوه‌بر این، با ایجاد چارچوب مناسب برای طبقه‌بندی زی‌جاها و زیرزی‌جاها، این امکان فراهم می‌شود که نقشۀ زی‌جاها طبق چارچوب تعریف شده در صورت تغییرات کاربری زمین بروزرسانی شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زی‌جاهای شهری؛ نقشه‌سازی انتخابی؛ پوشش گیاهی غالب؛ GIS | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation of the distribution of plant species for systematic mapping of urban habitats with an ecological approach (Case study: Districts 9 and 11 of Mashhad City) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Raziyeh Donyavi1؛ Alireza Mikaeili Tabrizi1؛ Abdolrasoul salmanmahini1؛ Azadeh Karimi2 | ||
| 1Department of Environment, Faculty of Fisheries and Environment, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran | ||
| 2Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: The aim of this study is to understand the characteristics of urban biotopes in order to establish an ecological framework for mapping biotopes and creating spatial and biological databases. Method: Biotope mapping is typically carried out by two main approaches: the comprehensive mapping method and the selective mapping method. In the comprehensive mapping method, the entire area is systematically mapped by identifying all biotopes and collecting precise environmental and biological data, a process that requires considerable time and financial resources. In contrast, the selective mapping method focuses on a smaller area that represents the main land uses and urban corridors, primarily emphasizing the recording of biological data for individual biotope units, thus requiring fewer resources. This research employs the method of selective mapping. Districts 9 and 11 of Mashhad city were chosen as samples for this study. The primary data and information include land use maps, land use classification in the comprehensive plan of Mashhad city, urban street design regulations, standards for the creation of urban green spaces, Google Map satellite images, vegetation cover information, and data obtained from field surveys. The identification of biotopes in the study area was carried out in six strategic stages, following spatio-temporal guidelines: (1) preparation of information resources and field surveys (collection of spatial and vegetation data); (2) creation of a database of the current vegetation cover in each land use; (3) establishment of a biotope classification framework (biotope identification); (4) data analysis, biotope classification, and segmentation of each biotope unit; (5) creation of a spatial database of biotopes and urban sub-biotopes in ArcGIS 10.8 software, along with the dominant vegetation cover in them; (6) mapping of the main biotope types and sub-biotopes. Results: In this study, spatial information of biotopes, along with the dominant vegetation within them, reflecting the current ecological and biological characteristics and values in the study area, were presented. According to the results, 16 main types of biotopes and 44 sub-biotopes were identified. Of the total dominant plant species identified in the biotopes, 103 species were classified as trees and shrubs, 19 species as hedges, 51 species as ground cover plants, 41 species as seasonal plants, and 33 species as other plants. Conclusions: Based on the information obtained from this study, the groundwork for creating an ecologically sustainable city was established. This is because identifying urban biotopes as ecological-spatial units and collecting data on their current vegetation cover provides the necessary information for ecological reconstruction of cities. Additionally, by establishing an appropriate framework for categorizing biotopes and sub-biotopes, it enables the biotope map to be updated according to the defined framework in case of land-use changes. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Urban biotopes, Selective Mapping, Dominant vegetation cover, GIS | ||
| مراجع | ||
|
Adam, K. (1988). Stadtökologie in stichworten. Germany. Hirt.
Agricultural Research, Education and Extension Organization. (2022). Creating green spaces and parks. Educational Vice-Chancellor of Agricultural Education and Extension Institute. [In Persian].
Bastian, O. L. A. F. (1996). Biotope mapping and evaluation as a base of nature conservation and landscape planning. Ekologia(Bratislava)/Ecology(Bratislava), 15(1), 5-17.
Bastian, O., Syrbe, R. U., Slavik, J., Moravec, J., Louda, J., Kochan, B. and Berens, A. (2017). Ecosystem services of characteristic biotope types in the Ore Mountains (Germany/Czech Republic). biodiversity science, ecosystem services & management, 13(1), 51-71.
Boteva, D., Griffiths, G., & Dimopoulos, P. (2004). Evaluation and mapping of the conservation significance of habitats using GIS: an example from Crete, Greece. Nature Conservation, 12(4), 237-250. https://doi.org/10.1016/j.jnc.2004.09.002.
Bozkurt, S. G. (2016). Gürün (Sivas) ilçe merkezi biyotoplarının özellikleri ve haritalanması üzerine araştırmalar (Doctoral dissertation, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul).
Bozkurt, S. G., Akkemik, Ü., & Köse, N. (2020). Determining the effect of urbanization on the vegetation of Gürün district (Sivas) based on biotope mapping and vegetation analysis. Forestist, 70(1), 8-18. https://DOI: 10.5152/forestist.2020.19023.
Freeman, C. & Buck, O. (2003). Development of an ecological mapping methodology for urban areas in New Zealand. Landscape and Urban Planning, 63(3), 161 - 173. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(02)00188-3.
Gao, T. (2015). Biotope and biodiversity mapping in forest and urban green space. Acta Universitatis Agriculturae Sueciae, (2015: 41).
Gürkan, A. (2016). Biotop Mapping in an urban environment for sustainable urben development a case study in southern part of turkey. Applied ecology and environmental research, 14(4), 493-504. http://dx.doi.org/10.15666/aeer/1404_493504.
Heiden, U., Segl, K., Roessner, S., & Kaufmann, H. (2003, May). Ecological evaluation of urban biotope types using airborne hyperspectral hymap data. In 2003 2nd GRSS/ISPRS Joint Workshop on Remote Sensing and Data Fusion over Urban Areas (pp.18-22). IEEE. https://doi: 10.1109/DFUA.2003.1219950.
Hong, S. K., Song, I. J., Byun, B., Yoo, S., & Nakagoshi, N. (2005). Applications of biotope mapping for spatial environmental planning and policy: case studies in urban ecosystems in Korea. Landscape and Ecological Engineering, 1, 101-112. https://DOI 10.1007/s11355-005-0026-9.
Houshmand, S. (1395). Suitable Alternatives to Grass in Green Spaces for Water Conservation and Creating Landscape Diversity. The 2nd International Congress on Earth Sciences and Urban Development. Tabriz, Iran. https://civilica.com /doc /525989 /. [In Persian].
Jalkanen, J., Vierikko, K., & Moilanen, A. (2020). Spatial prioritization for urban Biodiversity Quality using biotope maps and expert opinion. Urban Forestry & Urban Greening, 49, 126586. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2020.126586
Jarvis, P. J. (2010). The Routledge Handbook of Urban Ecology (pp. 502-511). London. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203839263
Kim, T., & Kim, G. (2024). Biotope Map Creation Method and Utilization Plan for Eco-Friendly Urban Development. Land, 13(5), 699. https://doi.org/10.3390/ land13050699.
Knuijt, M. (2020). Laboratory for new urban biotopes. Civil Engineering and Architecture, 14, 80-91. https://doi: 10.17265/1934-7359/2020.02.004
Kwon, J. O., Park, S. C., & Baek, S. A. (2021). A Study on the Utilization of Biotope Map in Urban Planning-Focusing on the land use designation and planned urbanized area. The Korean Society of Environmental Restoration Technology, 24(4), 31-46. https://doi.org/10.13087/kosert.2021.24.4.31
Löfvenhaft, K., Björn, C., & Ihse, M. (2002). Biotope patterns in urban areas: a conceptual model integrating biodiversity issues in spatial planning. Landscape and Urban Planning, 58(2-4), 223-240. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(01)00223-7.
Lu, X., & Wang, X. (2018, March). A methodological study of biotope mapping in urban areas: case of Xuanwu District, Nanjing City, China. In 19th annual International Conference on Information Technology in Landscape Architecture (pp. 208216). https://doi:10.14627/537642022.
Mansuroglu, S., Ortacesme, V., & Karaguzel, O. (2006). Biotope mapping in an urban environment and its implications for urban management in Turkey. Journal of Environmental Management, 81(3), 175 - 187.https://doi:10.1016/j.jenvman.2005.10.008.
Mashhad Municipality (2021). Statistical Yearbook of Mashhad City, Vice President of Planning and Development of Mashhad Municipality. [In Persian].
Mĕkotová, J., Šarapatka, B., Štĕrba, O., & Harper, D. (2006). Restoration of a river landscape: Biotopes as a basis for quantification of species diversity and evaluation of landscape quality. Ecohydrology & Hydrobiology, 6(1-4), 43-51. https://doi.org/10.1016/S1642-3593(06)70125-2.
Mikaeili, A. R., & Sadeghi Benis, M. (2011). The rehabilitation of the urban ecological network of Tabriz City with emphasis on landscape ecology concepts. Environmental Research, 1(2), 43 - 56. Dor: 20.1001.1.20089597.1389.1.2.5.6. [In Persian].
Motlaq, M. A., & Abbaszadeh, G. (2012). The physical development of Mashhad city and its environmental impacts. Environment and Urbanization ASIA, 3(1), 79 - 91. https://DOI:10.1177/097542531200300105.
Müller, N. (1998). Assessment of habitats for nature conservation in Japanese cities—procedure of a pilot study on biotope mapping in the urban agglomeration of Tokyo. In Urban ecology (pp. 631-635). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. https://DOI: 10.1007/978-3-642-88583-9_124.
Nature Conservancy Council. (2007). Handbook for phase I habitat survey − a technique for environmental audit. Joint Nature Conservation Committee (JNCC), Peterborough.
Osawa, S., Yamashita, H., Mori, S., & Ishikawa, M. (2004). The preparing of biotope mapping in a municipal scale by using Kamakura City as a case study. The Japanese Institute of Landscape Architecture, 67(5), 581-586.
Planchuelo, G., Kowarik, I., & von der Lippe, M. (2020). Plant traits, biotopes and urbanization dynamics explain the survival of endangered urban plant populations. Applied Ecology, 57(8), 1581-1592. https://doi.org/10.1111/1365-2664.13661.
Rahnama, M. R., Mehrvarzi, A., & Siahi, Z. (2015). Analysis of the indicators of a healthy city of Mashhad Municipality Zone 11. Planning studies and healthy settlements, 10 (32). 17-38. [In Persian].
Rajaee, A., & Atashi, S. (1397). Examining the Disadvantages of Grass Planting. Elite Journal of Science and Engineering. 3(4), 1-132. [In Persian].
Rubanschi, S., Hof, C., Weisser, W. W., & Meyer, S. T. (2024). Assessing the conservation and restoration potential of biotopes in a central European region. Biodiversity and Conservation, 1-24. https://doi.org/10.1007/s10531-024-02841-w.
Schaefer, M. Ökologie. 1988. In Wörterbücher der Biologie, 3rd ed.; Gustav Fischer: Stuttgart, Germany. p. 433.
Shafia, M., Rezvani A., Tabasi M., & Malek Sadati., S. (2022). Comparing the Effect of Different Features of Two Commercial Large-Scale Buildings on Economic Prosperity in District 9 of Mashhad. Georesaerch, 37 (2), 221-230. DOI: 10.29252/geores.37.2.221. [In Persian].
Soltanifard, H., & Jafari, E. (2019). A conceptual framework to assess ecological quality of urban green space:a case study in Mashhad city, Iran. Environment, Development and Sustainability, 21, 1781 – 1808. https://doi.org/10.1007/s10668-018-0103-5.
Sukopp, H., & Weiler, S. (1988). Biotope mapping and nature conservation strategies in urban areas of the Federal Republic of Germany. Landscape and urban planning, 15(1), 39-58. https://DOI: 10.1016/0169-2046(88)90015-1
Tianyi, C. H. E. N., Congcong, Z. H. A. O., Sujie, W. E. N., & Yuandong, H. U. (2022). Research progress in urban biotope mapping and its application in biodiversity conservation. Landscape Architecture, 29(1), 12 - 17. https://doi.org/10.14085/j.fjyl.2022.01.0012.06.
Toledo-Garibaldi, M. M. (2021). Urban Biotope Development for Green Infrastructure and Urban Forest Planning in Mexico City (Doctoral dissertation, University of Toronto (Canada).
Toledo-Garibaldi, M., Puric-Mladenovic, D., & Smith, S. M. (2023). Urban biotope classification incorporates urban forest and green infrastructure for improved environmental land-use planning in Mexico City. Urban Ecosystems, 26(2), 323-336. https://doi.org/10.1007/s11252-023-01336-w.
Tungnung, J. Z., & Anand, S. (2017). Dynamics of Urban Sprawl and Landuse Change in Imphal of Manipur, India. Space and Culture, India, 5(2), 69-83. https://doi.org/10.20896/saci.v5i2.271.
Unies, N. (2004). World urbanization prospects: the 2003 revision. UN.
Watson, S. C., Preston, J., Beaumont, N. J., & Watson, G. J. (2020). Assessing the natural capital value of water quality and climate regulation in temperate marine systems using a EUNIS biotope classification approach. Science of the total Environment, 744, 140688. httsp://DOI:10.1016/j.scitotenv.2020.140688.
Werner, P. (1999). Why biotope mapping in populated areas. Deinsea, 5(1), 9 - 26. https://www.researchgate.net/publication/283321507.
Wittig, R., & Schreiber, K. F. (1983). A quick method for assessing the importance of open spaces in towns for urban nature conservation. Biological Conservation, 26(1), 57 - 64. https://doi.org/10.1016/0006-3207(83)90048-4.
Yılmaz, B., Gülez, S., & Kaya, L. G. (2010). Mapping of biotopes in urban aerea: a case study of the city of Burtin and its invirons, Turkey. Scientific Reaserch and assays, 5(4), 352 - 365. http://www.academicjournal.org/SRE.
Yuan, W. G., Zheng, J. W., Gu, J. C., & Lu, G. Q. (2019). Responses of forest eco-service values to biotopes in the China’s Conversion of Cropland to Forest Program. Environmental earth sciences, 78(5), 147. https://doi.org/10.1007/s12665-019-8166-7.
Zhao, C. C., Yang, Y. Q., & Hu, Y. D. (2022). Methodology, assessment and application of biotope mapping for urban parks in China: A case study on Riverside Park, Yichang. Frontiers in Environmental science, 10, 1008362. https://DOI10.3389/fenvs.2022.1008362. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 202 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 212 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب