پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,231,700 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,065,698 |
توسعۀ قواعد ضمان قهری در مسئولیت‌های قراردادی با رویکرد فقه مقاصدی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 399-416 اصل مقاله (715.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2025.379197.669701 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد صابری مجد1؛ مهدی میری* 2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکترا، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران. | ||
| 2توسعۀ قواعد ضمان قهری در مسئولیت‌های قراردادی با رویکرد فقه مقاصدی | ||
| چکیده | ||
| این مطالعه به بررسی نقش مبانی فقه مقاصدی در توسعه قواعد ضمان قهری در مسئولیت‌های قراردادی می‌پردازد. پرسش اصلی آن، بررسی چگونگی استفاده از مبانی فقه مقاصدی برای توسعه قواعد ضمان قهری در مسئولیت‌های قراردادی است. این پژوهش در پی آن است که نشان دهد چگونه می‌توان با استفاده از مبانی فقه مقاصدی، قواعد ضمان قهری را به گونه‌ای تفسیر کرد که خسارات ناشی از نقض قراردادها به شکل مناسب جبران شود. جبران خسارت در مسئولیت‌های قراردادی نقشی اساسی در ایجاد عدالت، بازدارندگی از نقض قرارداد و تقویت اعتماد در روابط قراردادی دارد. مطالعه حاضر، از روش توصیفی-تحلیلی و از ابزار کتابخانه‌ای بهره گرفته‌است. یافته‌های آن نشان می‌دهد که با تکیه بر مبانی فقه مقاصدی از جمله حفظ نظم و عدالت، صیانت از نفس و مال و جبران خسارات ناشی از فعل غیرقانونی، قواعد ضمان قهری می‌تواند به گونه‌ای تفسیر و توسعه داده شوند که شامل خسارات غیرقابل پیش‌بینی نیز شود. این امر می‌تواند به افزایش امنیت اقتصادی و عدالت قراردادی منجر شود. بنابراین، اتخاذ رویکردی نوین به موضوع ضمان قهری در مسئولیت‌های قراردادی، می‌تواند به توسعه قواعد موجود و بهبود کارایی و اثربخشی نظام حقوقی ایران در این زمینه کمک کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قواعد ضمان قهری؛ مسئولیت مدنی؛ مقاصد شریعت؛ حفظ نظم و عدالت؛ صیانت از نفس و مال؛ جبران خسارات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Expanding the Rules of Strict Liability in Contractual Liabilities with an Objectival Jurisprudence (Fiqh al-Maqāṣidī) Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ahmad saberi majd1؛ mahdi miri2 | ||
| 1PhD, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology, Farabi College of University of Tehran, Qom, Iran | ||
| 2PhD, Department of Law, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| This study examines the role of fiqh al-maqāṣidī principles in expanding the rules of strict liability in contractual liabilities. The main question is how to use fiqh al-maqāṣidī principles to expand the rules of strict liability in contractual liabilities. This research seeks to show how, by using fiqh al-maqāṣidī principles, the rules of strict liability can be interpreted in a way that adequately compensates for damages resulting from breach of contracts. Compensation for damages in contractual liabilities plays a crucial role in establishing justice, deterring breach of contract, and strengthening trust in contractual relationships. This study uses a descriptive-analytical method and library tools. The findings show that by relying on fiqh al-maqāṣidī principles, such as maintaining order and justice, protecting life and property, and compensating for damages resulting from unlawful acts, the rules of strict liability can be interpreted and expanded to include unpredictable damages. This can lead to increased economic security and contractual justice. Therefore, adopting a new approach to the issue of strict liability in contractual liabilities can help develop existing rules and improve the efficiency and effectiveness of the Iranian legal system in this area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Strict Liability Rules, Civil Liability, Objectives of Sharia, Maintaining Order and Justice, Safeguarding Life and Property, Compensation for Damages | ||
| مراجع | ||
|
ابن بابویه، محمد بن علی (1430). علل الشرائع. تهران: موسسه نشر پیام طاهر.
ابن دقیق عید، محمد بن علی (۱۴۲۶). أحکام الأحکام. بیروت:دار الکتب العلمیة.
ابن عاشور، محمدطاهر (1384). مقاصد الشریعة الإسلامیة.دار التراث، چاپ اول.
اربلی، علی بن عیسی (1425). کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ع). قم: مؤسسة آل البیت (ع).
استرابادی، محمّدامین (1384). الفوائد المدنیة. قم: موسسه بوستان کتاب.
اصفهانی، محمدحسین (1418). نهایة الدرایة فی شرح الکفایة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
ــــــــــ (بی تا). نهایة الدرایة فی شرح الکفایة. بیروت:دار احیاء التراث العربی.
انصاری، مرتضی (1413). المکاسب.دار الحدیث للطباعة والنشر.
ــــــــــ (1422). فرائد الأصول. قم: مؤسسة آل البیت (ع).
بابایی، ایرج و همکاران (1397). بررسی تطبیقی ساختار مسئولیت مدنی در حقوق کامن لا و اسلام. فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 5 (1)، 14.
بابکر، حسن خلیفه (1386). فلسفة‌المقاصدالتشریع‌فی‌الفقه‌الإسلامی.دار الفکر، چاپ دوم.
بحرانی، یوسف (1376). الحدائق الناظرة. نجف: المطبعة الحیدریه.
تسخیری، محمدعلی (1383). المصالح المرسلة و مجال حجیت‌ها. فقه اهل بیت (ع)، 39-40، 372-384.
حسینی، محمد (1380). الاجتهاد و الحیاة. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
حکمت نیا، محمود (1395). مسئولیت مدنی در فقه امامیه، مبانی و ساختار. انتشارات دانشگاه مفید.
حلّی، ابن ادریس (1414). السرائر.دار الکتب العلمیة.
خادمی، نورالدین (1399). علم المقاصد الشریعة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
خمینی، سیدروح الله (1378). کتاب البیع. تهران: موسسه چاپ و نشر امام خمینی.
خوانساری، سیداحمد (1407). جامع المدارک. موسسه آل البیت (ع).
خویی، سیدابوالقاسم (1378). موسوعة الإمام الخوئی. قم: موسسه چاپ و نشر امام خمینی.
ــــــــــ (1410ق). محاضرات فی اصول الفقه. نجف: مؤسسة آل البیت (ع).
ــــــــــ (1418). التنقیح فی شرح العروة الوثقی. قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی.
دهلوی، شاه ولی الله (1394). حجة‌اللَّه البالغة. تهران: موسسه فرهنگی
الزحیلی، وهبة (1425). مقاصد الشریعة اساس لحقوق الانسان.دار الکتاب العربی
ــــــــــ (1437). اصول الفقه الاسلامی.دار الهدی للنشر والتوزیع.
سبحانی جعفر (1379). مصادر الفقه الاسلامی و منابعه. قم: مؤسسه امام علی (ع).
ــــــــــ (1383). اصول الفقه المقارن فیما لا نص فیه. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
ــــــــــ (1384). الاعتصام بالکتاب و السنة. قم: مؤسسه امام علی (ع).
شاطبی، ابراهیم بن موسی (1415). الموافقات فی اصول الشریعة. چاپ اول، قم، انتشارات هجرت.
ــــــــــ (1416). الموافقات.دار الکتاب اللبنانی.
شوشتری، مهدی (1384). رویکرد فقیهان امامیه به مقاصد شریعت در ابواب معاملات. ص 54.
ــــــــــ (1395). رویکرد فقیهان امامیه به مقاصد شریعت در ابواب معاملات. قم: بوستان کتاب.
شهید اول، محمد بن مکی (1400). القواعد و الفوائد فی الفقه و الأصول و العربیة. قم: مکتبة المفید.
شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1385). من لا یحضره الفقیه. قم: موسسه‌دار الحدیث.
صدر، محمد باقر (1400). المبانی العامة للفقه الاسلامی. قم: موسسه النشر الاسلامی.
ــــــــــ (1403). الفتاوی الواضحه وفقا لمذهب اهل البیت علیهم السلام. بیروت:دار التعارف.
طبری، محمدبن جریر (بی‌تا). دلائل الإمامة. بی‌جا.
طوسی، ابوجعفر محمد (1414). تهذیب الأحکام.دار الکتاب اللبنانی.
عاملی، محمد بن حسن (1403). وسائل الشیعة. موسسة آل البیت (ع).
عبیدی، حمادی (1406). الشاطبی‌و مقاصدالشریعة.دار قتییبة، چاپ اول.
غزالی، ابوحامد محمد (1417). المستصفی من علم الاصول. بیروت:دار الکتب العلمیه.
الفاسی، علال (1382). مقاصد الشریعة الاسلامیة و مکارم‌ها.دار القلم، چاپ اول.
قرضاوی، یوسف (1426). السیاسة الشرعیة فی ضوء نصوص الشریعة و مقاصدها. بیروت:دار الشروق.
ــــــــــ (1428). مدخل لدراسة الشریعة الاسلامیة.دار الفرقان للنشر والتوزیع.
ــــــــــ (1429). الإجتهاد فی الشریعة الاسلامیة. بیروت:دار الشروق.
قمی، میرزا ابوالقاسم (بی تا). قوانین الأصول. چاپ اول، تهران، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
کلینی، محمد بن یعقوب (1384). الکافی. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
محصلی، هدایت حسین؛ و نوری، بهادر (۱۳۹۹). ماهیت مقاصد شریعت و نقش آن در استنباط حکم شرعی از دیدگاه فریقین. مطالعات تطبیقی کلام، 16 (10)، 107-137.
محقق داماد، سیدمصطفی (1380). قواعد فقه. انتشارات اسلامی.
محمد ابو الفتح، البیانونی (1434). محاسن‌ومقاصدالإسلام، مجلة‌الشریعة‌والدراسات الاسلامیة، جامعة الکویت: العدد 43.
محمد بن سعد، الیوبی (1431). مقاصدالشریعة‌الاسلامیة‌و‌علاقتها بادلتة الشرعیة.دارالهجرة
معرفت، محمدهادی (1380). واقع نگری در بینش فقهی امام. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مغنیة، محمدجواد (1400). فقه الامام الصادق علیه السلام. بیروت:دار الهدی.
مکارم شیرازی، ناصر (1385). دائرة المعارف فقه مقارن. قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه السلام).
نجفی، محمدحسن (1431). جواهر.دار الکتب العلمیة.
نراقی، احمد (1417). عوائد الأیّام. چاپ اول، تهران، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
واسطی، عبدالحمید (1383). نگرش سیستمی به دین. تهران: شرکت سروش.
الیوبی، محمدبن سعد (1388). مقاصد الشریعة الاسلامیه و علاقتها بالأدلة الشرعیة. بیروت:دار الفلاح.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 90 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 66 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب