
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,694 |
تعداد مقالات | 72,265 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,313,710 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,173,698 |
طراحی الگوی نیمه متمرکز حکمرانیِ نظام سلامت در ایران | ||
کسب و کار اجتماعی | ||
مقاله 2، دوره 1، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 129-146 اصل مقاله (2.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsbu.2025.391675.1013 | ||
نویسندگان | ||
محمدباقر قالیباف* 1؛ سیدعباس احمدی1؛ بهادر زارعی1؛ علی اصغر پورعزت2؛ محمدعلی کیانی3 | ||
1گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
3گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
نظام سلامت در ایران بهعنوان یکی از ارکان اساسی حکمرانی عمومی، با چالشهایی همچون عدم توازن در توزیع منابع، تمرکزگرایی، نابرابری در دسترسی به خدمات، و عدم شفافیت در مدلهای کسبوکار مواجه است. این پژوهش با هدف ارائه الگویی بهینه برای حکمرانی نظام سلامت، سه مدل حکمرانی متمرکز، غیرمتمرکز و نیمهمتمرکز را مورد بررسی و مقایسه قرار میدهد. با استفاده از رویکرد کیفی-کمی، دادهها در بخش کیفی از طریق مصاحبه با کارشناسان و در بخش کمی، با استفاده از پرسشنامههای استاندارد استخراج شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها، از روش تحلیل چندمعیاره تاپسیس استفاده شد تا گزینههای مختلف حکمرانی نظام سلامت ارزیابی و رتبهبندی شوند. بر این اساس، سه مدل حکمرانی مورد مطالعه بر اساس ۳۰ معیار کمی و کیفی سنجیده شد. برخی از مهمترین معیارها شامل عدالت فضایی، کیفیت خدمات سلامت، میزان دسترسی به خدمات، فاصله جغرافیایی، موفقیت طرح پزشک خانواده، و نقش طب سنتی و مکمل بود. برای هر معیار، ایدهآلهای مثبت و منفی تعیین و فاصله هر مدل از این ایدهآلها محاسبه شد. نتایج نشان داد که مدل نیمهمتمرکز، با مقدار نزدیکی نسبی (6859/0= Ci)، مطلوبترین گزینه برای حکمرانی نظام سلامت ایران محسوب میشود. این مدل، با ترکیب سیاستگذاری متمرکز و اجرای غیرمتمرکز، توازن مناسبی میان نیازهای محلی و استانداردهای ملی ایجاد کرده و از مزایای تمرکز و تمرکززدایی بهطور همزمان بهرهمند است. همچنین، این الگو با برقراری تعادل میان تمرکز در سطح ملی و تفویض اختیار به مناطق، نیازهای خاص هر منطقه را پوشش داده و با حفظ استانداردهای کشوری، به بهبود کیفیت و کارآمدی خدمات کمک میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
حکمرانی نظام سلامت؛ الگوی نیمهمتمرکز؛ کشورداری؛ کسبوکار اجتماعی؛ سیاستگذاری اجتماعی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Designing a Semi-Centralized Model of Health Governance in Iran | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Baqer , Ghalibaf1؛ Abbas , Ahmadi1؛ Bahador , Zarei1؛ Ali Asghar Pour Ezzat,2؛ Mohammad Ali Kiani3 | ||
1Professor of Political Geography, Faculty of Geography, University of Tehran | ||
2Department of Management, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
3Department of Political Geography, Faculty of Geography, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Iran’s healthcare system, as a fundamental pillar of public governance, faces several challenges, including imbalances in resource distribution, centralization, disparities in service access, and a lack of transparency in business models. This study aims to propose an optimal governance model for the healthcare system by comparing three governance models: centralized, decentralized, and semi-decentralized. A mixed-methods approach was employed in this study. Qualitative data were collected through expert interviews, while quantitative data were obtained using standardized questionnaires. To analyze the data, the Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) was applied to evaluate and rank different healthcare governance models. Accordingly, the three governance models were assessed based on 30 quantitative and qualitative criteria. Some of the most significant criteria included spatial justice, quality of healthcare services, accessibility, geographical distance, the effectiveness of the family physician program, and the role of traditional and alternative medicine. For each criterion, positive and negative ideals were defined, and the distance of each model from these ideals was calculated. The findings indicate that the semi-decentralized model, with a relative proximity scores of (Ci = 0.6859), is the most optimal option for healthcare governance in Iran. This model establishes a balance between centralized policymaking and decentralized implementation, effectively aligning local needs with national standards while simultaneously leveraging the advantages of both centralization and decentralization. Moreover, by harmonizing national-level governance with delegated regional authority, this model addresses region-specific requirements while maintaining national standards, thereby contributing to the enhancement of healthcare quality and efficiency. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Health Care Governance, Semi-Decentralized Model, State Administration, Social Business, Social Policy | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 135 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99 |