پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,694 |
| تعداد مقالات | 72,244 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,253,765 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,093,864 |
ملاصدرا و مسئله مقامات انسان در قوس نزول | ||
| فلسفه | ||
| مقاله 9، دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 43، اسفند 1403، صفحه 191-211 اصل مقاله (849.72 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2025.386968.1006868 | ||
| نویسنده | ||
| علی کریمیان صیقلانی* | ||
| دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هرچند دستیابی به نظر قطعی ملاصدرا در حوزه انسان‌شناسی دشوار است و گاه باید از میان متشابهات گفتاری به محکمات دیدگاه وی دست یافت، اما تردیدی نیست که وی برای انسان چه در قوس نزول و چه در قوس صعود، مقامات و شئون متناظری را قائل شده است. با این تفاوت که قوس نزول آن، جنبة هستی شناختی دارد و قوس صعود آن، جنبة معرفت‌شناختی. لکن هدف این مقاله تنها کشف دیدگاه قطعی وی در خصوص «مقامات انسان در قوس نزول» است. از این رو در گام نخست تلاش شده است تا ضمن یک بحث مبنایی، توضیحی پیرامون تفاوت «تجلّی» با «تجافی» بیان شده و سپس درک درستی از مراتب تجلّی حضرت حق از منظر ملاصدرا حاصل شود. یافته‌های این نوشتار گواه بر این واقعیت است که ملاصدرا با توجه به مبانی‌ای همچون «وحدت وجود»، «بساطت وجود» و «حضور و ظهور المجمل مفصلا»، نه تنها ساحت‌های چهارگانه‌ای برای هستی واحد صمدی در قوس نزول قائل شده است، بلکه متناظر با آن، برای نوع انسان (یا انسان کبیر) به‌عنوان نمودی از نمودها و تجلّیّات حضرت حق، به چهار شأن «انسان لاهوتی»، «انسان جبروتی»، «انسان ملکوتی» و «انسان ملکی» دستیافته است و نفس جزئی هر شخص و بدن جزئی او را به ترتیب مربوط به دو ساحت «انسان ملکوتی» و «انسان ملکی» انسان کبیر دانسته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملاصدرا؛ انسان؛ مقامات انسان؛ قوس نزول؛ ساحت‌های هستی؛ شئون چهارگانه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Mulla Sadra and the Issue of Human Authorities in the Arc of Descent | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali karimiyan | ||
| Associate Professor, Islamic Studies Department, University of Guilan, Guilan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Although it is difficult to reach the definitive opinion of Mulla Sadra in the field of anthropology, and sometimes one has to reach the "judgments" of his point of view from among theological "similarities", there is no doubt that he has considered "corresponding" authorities for man both in the arc of descent and in the arc of ascent. with the difference that its "arc of descent" has an ontological aspect and its "arc of ascent" has an epistemological aspect. However, the purpose of this article is only to discover his definite point of view regarding "human positions in the arc of descent". Therefore, in the first step, an attempt has been made to explain the difference between "manifestation" and "Incarnation" in addition to a basic discussion, and then to obtain a correct understanding of the degrees of manifestation of Hazrat Haqq from Mulla Sadra's point of view. The findings of this article are proof of the fact that Mulla Sadra, according to principles such as "Pantheism", "simplicity of existence" and "Preception of the unity in multiplicity", has not only assigned four dimensions to Samadi's existence in the arc of descent. Rather, corresponding to that, for the type of human (or great man) as a manifestation of the manifestations of the Prophet Haqq, he has achieved the four statuses of "theological man", "Constraint and The all-mighty man", "regal man" and "property man", and he considered the partial soul of each person and his partial body to be respectively related to the two areas of "regal man" and "property man" of the great man. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mulla Sadra, human, human authorities, descending arc, levels of existence, four authorities | ||
| مراجع | ||
|
قرآن (1369). ترجمه جلال الدین فارسی، اول، تهران: انجام کتاب.
آشتیانی، سید جلال الدین (1381ش). شرح بر زاد المسافر. سوم، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
بطلانی اصفهانی، راحله؛ صادقی حسنآبادی، مجید؛ شانظری، جعفر؛ ارشد ریاحی، علی (1398). «خوانشی دینی ـ فلسفی از هبوط نفس انسانی در نگاه صدرالمتألهین». دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت صدرایی، سال هفتم، شمارة دوم، بهار و تابستان 1398، ص31ـ44.
پارسانیا، حمید (1383). هستی و هبوط انسان در اسلام. قم: دفتر نشر معارف.
جوادی آملی، عبدالله (1372). تحریر تمهید القواعد. اول، تهران: الزهراء.
خمینی، روح االله (1388). شرح دعاء السحر. ترجمه سید احمد فهری، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س).
شاه نعمتاالله ولی، سید نورالدین نعمتاالله بن محمد کوه بنانی کرمانی معروف به شاه نعمتاالله ولی (1393). دیوان شاه نعمتاالله ولی. تهران: فردوس.
شیخ صدوق، ابی‌جعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی (1398ق). التوحید. اول، قم: جامعه مدرسین.
عیاشی، محمد بن مسعود بن محمد بن عیاشى سمرقندى کوفى (1380ق). تفسیرالعیاشی. تهران: چاپخانه علمیه.
قاسمی، جلیل؛ فیاض صابری، عزیزالله؛ تقیزاده، حسن (1383ش). «نقد و بررسی دلایل و مستندات حدیثی ملاصدرا در بحث تقدم نفس و بدن». دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی انسانپژوهی دینی، دوره 11، شماره 31.
کاکایی، قاسم، بیتعب، نجمه (1391ش). «بررسی تجرد نفس از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا». فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، دورة 12، شمارة 3، پیاپی 44، صفحات 131ـ146.
لاهیجی، محمد جعفر بن محمد صادق (1386ش). شرح رساله المشاعر. اول، قم: بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
مصباح یزدی، محمدتقی (1372ش). آموزش فلسفه. پنجم، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1360 الف). أسرار الآیات و أنوار البینات. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1360ب). الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة. تصحیح و تعلیق از سید جلال الدین آشتیانى، دوم، مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1981م). الحکمة المتعالیّة فی الأسفار الأربعة العقلیّة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1361ش). العرشیة. تصحیح غلام حسین آهنى، تهران: مولى.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1363 الف). المشاعر. ملاحظات: به اهتمام هانرى کربن، دوم، تهران: کتابخانه طهورى.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1363 ب). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوى، اول، تهران: موسسه تحقیقات فرهنگى.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1387 الف). المظاهر الالهیة فى اسرار العلوم الکمالیة. مقدمه و تصحیح و تعلیق از سید محمد خامنهاى، اول، تهران: بیناد حکمت صدرا.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1387 ب). سه رسائل فلسفى. قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (بیتا). إیقاظ النائمین. تحقیق و تصحیح محسن مؤیدى، اول، تهران: انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1420ق). مجموعه رسائل فلسفى صدر المتالهین. دوم، تهران: حکمت.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1354ش). المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلال الدین آشتیانى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1366ش). تفسیر القرآن الکریم. تحقیق محمد خواجوى، دوم، قم: بیدار.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1302ق). مجموعة الرسائل التسعة. اول، قم: کتابخانه مصطفوی.
موسوی، هادی، جوادی، محسن (1389). "تأملی بر نظریه تجرد نفس صدرائی." فصلنامه علمی ـ پژوهشی انسانپژوهی دینی، سال هفتم، شماره 23، صفحات 29ـ45.
References The Qur’an (1990(. translated by Jalal al-Din Farsi, first, Tehran: Anjam Kitab. Ashtiani, Sayyid Jalal al-Din (2002). Description of zad al-Musafir. third, Qom: Islamic Reports Notebook. Botlani Isfahani, Rahele; Sadeghi Hassanabadi, Majid; shakzari, Jaafar; Arshad Riyahi, Ali (2019). “Religious-philosophical khwanshi of the decline of the human soul into the breast of sadro al motallhin”. Sadra'I Wisdom, Seventh year, n 2, pp. 31-44. Parsania, Hamid (2004). Hasti and Hobote Nafs Ensani dar Islam. Qom: Daftare Nashere Maaref. Javadi Amoli, Abdullah (1993). Tahrir Tamhido al Ghawaed. first, Tehran: Al-Zahra. Khomeini, Ruhollah (2009). Description of Doae Sahar. translated by Seyyed Ahmad Fahri, Tehran: Moassese Hefz And Nashre Asare Imam Khomeini. Shah Nematullah Vali, Seyyed Nour al-Din (2014). A collection of poems Shah Nematollah Vali. Tehran: Firdaus. Sheikh Saduq, Muhammad bin Ali bin Hussein bin Babawayh Qomi (1977). Al-Tohid. Ferst, Qom: Jamee Modaresin. Ayyashi, Muhammad bin Masoud (1960). jtsdv al-Ayyashi. Tehran: Chapkhana Elmiye. Qasimi, Jalil; Fayyaz Saberi, Azizo Llah; TaGhizadeh, Hassan (2004). “Criticism and Proof of Hadith Evidence and Documents for Molasadra of the Advancement of Soul and Body”. Religious Anthropology A Research Biannual, 11th edition, n 31. Kakayi, Qasim, Baytab, Najmah (2012). “Examining the Celibacy of the Soul from the Perspective of Ibn Sina and Malasdara”. Journal of Religious Thought, cycle 12, n 3, pages. 131-146. Lahiji, Mohammad Jafar bin Mohammad Sadiq (2007). Explanation of the Message of Mashaer. First, Qom: Bostan Kitab. Mesbah Yazdi, Mohammad Taqi (1993). Philosophy education. Fifth, Tehran: Sazmane Thablighate Islami. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (1981). Asrar al Aayat And Anwar al Bayyenat. Introduction and Correction by Muhammad Khawajavi, Tehran: Anjuman Hikmat and Philosophy. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (1981 B). al-Shavahed al Robobie. Edited and Commented by Sayyid Jalal al-Din Ashtiani, Second, Mashhad:al Markaz al jameii lelnashr. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (1981). al-Hekmat al-Motaalie fi al-Asfare al-Arbaee. Beirut: Dar Ihya' al-Turath al-Arabi. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (1982). Al-Arshiyya. edited by Gholam Hussein Ahni, Tehran: Molla. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (1984 A). al-mashaer. Notes: With the attention of Henry Carpenter, Second, Tehran: Tahora Library. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (1984 B). Mafatih al-Geib. Introduction and Correction by Muhammad Khawajawi, First, Tehran: Moassese Tahgigat Farhangi. Mulla Sadra, Sadr al-Din Muhammad (2008 A). al-Mmazaher. First Edition, Tehran: Bonyad Hekmat Sadra. Malasadra, Sadr al-Din Muhammad (2008 B). Three philosophical treatises. Qom: Islamic Propaganda Office. Malasadra, Sadr al-Din Muhammad (undated). EIgaz al-naemien. verified and corrected by Mohsen Moayedi, First, Tehran: Islamic luminary, wisdom and philosophy of Iran. Malasadra, Sadr al-Din Muhammad (1999). Collection of Philosophical Epistles of Sadr al-Mutalahin. second, Tehran: Hekmat. Malasadra, Sadr al-Din Muhammad (1975). al-Mabda and al-Maad. edited by Seyyed Jalal al-Din Ashtiani, Tehran: Anjman Hekmat and Philosophy of Iran. Malasadra, Sadr al-Din Muhammad (1987). Interpretation of the Noble Qur’an. edited by Muhammad Khawajwi, Second, Qom: Baydar. Malasadra, Sadr al-Din Muhammad (1923). Majmoat al-Rasael al_Tesae. First, Qom: Kitabkhana Mustafavi. Mousavi, Hadi, Javadi, Mohsen (2010). “Contemplation on a theory that frees the soul of Sadra”. Religious Anthropology A Research Biannual, n 23, pages 29-45. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 64 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب