پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,694 |
| تعداد مقالات | 72,244 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,253,815 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,093,950 |
کلمه«مِثل» در قرآن و آیات تحدّی آن | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 305-319 اصل مقاله (533.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2024.375757.670335 | ||
| نویسنده | ||
| ابراهیم اقبال* | ||
| دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| «مِثل» ماده‌ای نسبتا پربسآمد در قرآن کریم است. بسیاری از واژه‌شناسان آن را به یک دید نگریسته‌اند؛ عالمان علوم قرآن در علم إعجاز و تحدی قرآن به جنبه‌های معنای آن کمتر توجه داشته‌اند؛ این امر موجب برداشت‌های غیر دقیق از آن و از سوی دیگر سردرگمی در إعجاز و آیات تحدی قرآن گردیده‌است.دراین مقاله، تعیین معنای مشترک و نیز یافتن تفاوت معنایی و کاربردی آن دو کلمه و وجوه معنایی «مِثل» به منظور شناخت بهتر و دقیق تر؛ خصوصا ارتباطی که با وجوه إعجاز قرآن مجید پیدا می‌کند دنبال می‌شود.این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی درصدد دست یابی به اهداف یادشده‌است.با این پژوهش به دست می‌آید که معنای«مثل» مشابهت است؛ ولی شباهت، وجوه و جنبه‌هایی همچون صورت؛ جنسیّت؛ کمیّت وکیفیّت دارد. در هیچیک از کاربردهای آن، همه جنبه‌های همانندی منظور نیست بلکه یک یا دو جنبه مورد نظر است. در آیات تحدی، جنبه محوری در شباهت، کیفیّت معنایی است؛ گرچه اندکی به صورت نیز نظارت می‌یابد.بر این اساس، از یک سو کاربردهای «مثل» در قرآن، دلالت بر یکی دو جنبه مشابهت و عدم دلالت بر همه معانی مشارکت را، به دست می‌دهد و از دیگرسو تحدی قرآن را با توجه به دو جنبه کیفیّت و صورت، وارد و درست می‌نماید و با توجه به این جنبه‌ها، شناخت دقیق تر دسته‌ای از کلمات قرآن و أبعاد یکی از علوم آن فراهم می‌آید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اعجاز؛ تحدّی؛ قرآن مجید؛ مِثل؛ مشابهت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Word “Mithl” in the Qur’an and Its Challenging Verses (āyāt al-Taḥaddī) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ebrahim eghbal | ||
| Associate Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The word "mithl" is a relatively frequent term in the Holy Qur'an. Many lexicographers have viewed it from a single perspective, while Qur'anic scholars in the miraculous field (iʿjāz) and challenge (taḥaddī) have paid less attention to its semantic aspects. This has led to imprecise interpretations and confusion regarding the Qur'an's inimitability and verses of challenge. This article aims to determine the common meaning and identify the semantic and functional differences of this word, as well as its semantic aspects, to gain a better and more accurate understanding, especially in relation to the aspects of the Qur'an's miracle. This research employs a descriptive-analytical method to achieve the aforementioned objectives. It reveals that the meaning of "mithl" is similarity; however, this similarity has various aspects and facets such as form, gender, quantity, and quality. In none of its uses does it imply similarity in all aspects; rather, one or two aspects are intended. In the verses of challenge, the central aspect of similarity is the quality of meaning, although it also slightly pertains to form. Based on this, the uses of "mithl" in the Qur'an indicate one or two aspects of similarity and do not imply all meanings of participation. Furthermore, it validates the Qur'an's challenge by considering the two aspects of quality and form. Considering these aspects provides a more precise understanding of a group of Qur'anic words and the dimensions of one of its sciences. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Miracle (iʿjāz), Challenge (Taḥaddī), Holy Qur'an, Mithl, Similarity | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید.
نهج البلاغه شریف.
ابن فارس، احمد) 1399ق). معجم مقاییس اللغة. به کوشش عبدالسلام هارون. بیروت: دارالفکر.
ابن هشام انصاری، جمال الدین (1406ق). مغنی اللبیب عن کتاب الأعاریب. قم: کتابخانه سیدالشهدا.
أزهری، محمد بن احمد (بی تا). تهذیب اللغه. قاهره: الدارالمصریه للتألیف و الترجمه.
اقبال، ابراهیم و میلانی، سیدمهدی (1394ش). فرهنگ نامه اَدوات و حروف در قرآن کریم. تهران: برهمند.
الوسی، سید محمود (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن الکریم. بیروت:دار الکتب العربیة.
اندلسی، ابوحیان محمد بن یوسف (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر. بیروت:دار الفکر.
بیضاوی، شیرازی، عبدالله بن عمر بن علی (1330ق). اَنوار التنزیل و أسرار التأویل. مصر: دارالکتب العربیة الکبری.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق). االصحاح تاج اللغة و صحاح العربیه. به کوشش عطار. بیروت: دارالعلم لِلملایین.
خوئی، ابو القاسم (بی تا). البیان فی تفسیر القرآن. قم:دار الزهراء.
رازی، فخرالدین (1420ق). التفسیر الکبیر. بیروت:دار إحیاء التراث العربی.
رازی، ابوالفتوح (1276 ش). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مشهد: آستان قدس رضوی.
رشیدرضا، محمد (1990م). تفسیر المنار. مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
راغب اصفهانی، حسین بن احمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. به اهتمام صفوان عدنان داودی. دمشق: دارالقلم.
زرقانی، عبد العظیم (1408ق). مناهل فی علوم القرآن. بیروت:دار الفکر.
زرکشی، محمد بن عبدالله (1415ق). البرهان فی علوم القرآن. به کوشش یوسف عبدالرحمن مرعشلی و دیگران. چاپ دوم بیروت: دارالمعرفة.
زمخشری، محمود بن عمر (1430ق). تفسیر الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. بیروت: دارالمعرفة، چاپ سوم.
سیوطی، جلال الدین (بی تا). الإتقان فی علوم القرآن. به اهتمام ابوالفضل ابراهیم. تهران: انتشارت رضی.
صافی، محمود بن عبدالرحیم (1418ق). الجدول فی اعراب القرآن. چاپ چهارم. دمشق: دارالرشید.
صالح، صبحی (1998م). مباحث فی علوم القرآن. بیروت:دار العلم للملایین.
طباطبایی، محمدحسین (1363ش). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: بنیاد علامه طباطبایی و تهران: مرکز نشر اسماعیلیان (نسخه مجازی).
طبرسی، فضل بن حسن (1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الأعمی للمطبوعات.
طبری، محمد بن جریر (بی تا). تفسیر الطبری یا جامعُ البیان عن تأویل القرآن. چاپ سوم. قاهره: کتابخانه ابن تیمیه.
طوسی، شیخ محمد بن حسن (1413ق). التبیان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه نشر اسلامی (جامعه مدرسین).
طیب، عبدالحسین (1378). أطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسلام.
عبدالباقی، فؤاد (1411ق). المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم. بیروت:دار المعرفه.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین. قم:دار الهجره.
قاسمی، محمد بن محمد (1418ق). محاسن التأویل. بیروت:دار الکتب العربیة.
قرطبی، شمس الدین (1405ق). تفسیر القرطبی. بیروت:دار إحیاء التراث العربی.
قطان، مناع (1403ق). مباحث فی علوم القرآن. بیروت: مؤسسة الرسالة، چاپ دوازدهم.
کاشانی، ملا فتح الله (1326ش). تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین. چاپ سوم. تهران: کتاب فروشی محمدحسن علمی.
معارف، مجید و مهدوی راد، محمدعلی (1396ش). علوم قرآنی (وحی، إعجاز، تحریف ناپذیری). تهران: انتشارات سمت.
معرفت، محمدهادی (1411ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
نجار زادگان، فتح الله و شاهمرادی، محمد مهدی (1393). معیارشناسی مثلیّت در آیات تحدی قرآن. مجله علوم قرآن و حدیث، دوره 44 (شماره1). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 68 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 64 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب