پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,243 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,252,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,092,475 |
پدیدارشناسی تفسیر قرآن کریم تحلیلِ مقولۀ تاریخمندی تفسیر قرآن با تأکید بر رویکرد هستیشناسی هایدگر | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 437-455 اصل مقاله (761.55 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2025.384883.670400 | ||
| نویسندگان | ||
| محبوبه انتظاری1؛ محمدرضا شمشیری* 2؛ محمدرضا حاجی اسماعیلی3 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه علوم قرآن وحدیث، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. | ||
| 3. استاد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اهل بیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از موضوعات بنیادین در حوزۀ تفسیر قرآن، بحث «تاریخمندیِ تفسیر» قرآن است. اندیشمندان اسلامی در سال‌های اخیر، مسألۀ «تاریخمندی قرآن» را مورد توجه قرار داده‌اند. وجه ناگفته‌ای که در کلام پیروان نظریۀ تاریخمندی قرآن قابل پی‌جویی است، دل‌ناگرانیِ ایشان درباره غفلت انسانِ مسلمان از مسائل نوپدید جهانِ خود، و فهمِ آیات قرآن، صرفاً از بستر نزول آیات است. مارتین هایدگر، فیلسوف پدیدارشناس، مسالۀ تاریخمندیِ تفسیر را از نظرگاهی ویژه و ذیل پرسش از مسالۀ «هستی»، مورد تأمل قرار داده‌است. «هستی»، چرخه‌ای همواره پویا و پیش رونده‌است که از هرگونه سکون و ایستایی گریزان است. اما هستی را صرفاً به واسطۀ «انسان» می‌توان فهمید، زیرا او تنها پرسشگر هستی است و به عنوان تنها موجودِ تاریخمند، در ذات خود هستنده‌ای پویا و تعالی جوست. ازمنظر پدیدارشناسی، «تاریخمندی متن»، تنها در پرتو «تاریخمندی تفسیرِ متن» قابل تبیین است؛ زیرا متن، تنها به واسطۀ تفسیر، معنای خود را آشکار می‌نماید؛ اما از آن رو که تفسیر، فرآوردۀ فهم انسان است، فهم تاریخمندیِ تفسیر نیز پیشاپیش، معطوف به دریافتِ وجه «تاریخمندیِ مفسرِ متن» است. پژوهش حاضر، درصدد تبیین مسألۀ «تاریخمندیِ تفسیرِ قرآن» به سیاقی پدیدارشناسانه است. از این رو با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تأکید بر الگوی فکری-فلسفیِ هایدگر، نقشِ تاریخمندیِ مفسر را در تاریخمندیِ تفسیر مورد بررسی قرار می‌دهد. از نگاه هستیشناسی، مسالۀ مورد بحث هنگامی به نتیجه خواهد رسید که تاریخمندی تفسیر، هم راستا با تبیین ساحت‌هایِ تاریخمندانۀ هستی مفسر، که شامل«واقع‌بودگی»، «هرروزگی» و«طرح‌افکنی و امکان» است، مورد بحث قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پدیدارشناسی؛ هستیشناسی؛ تاریخمندی قرآن؛ تفسیر قرآن؛ امکان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Phenomenology of Quranic Interpretation Analyzing the Historicity of Quranic Exegesis with Emphasis on Heidegger’s Ontological Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahbube entezari1؛ Mohammad reza Shamshiri2؛ mohammadreza hajiesmaili3 | ||
| 1PhD Student, Department of Quran and Hadith Sciences, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Philosophy and Islamic Theology, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran. | ||
| 3Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Ahl al-Bayt Studies, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the fundamental topics in the field of Quranic interpretation is the discussion of the "historicity of interpretation" of the Quran. In recent years, Islamic scholars have increasingly focused on the issue of the "historicity of the Quran." A less-discussed aspect in the discourse of proponents of this theory is their concern about Muslims' neglect of emerging global issues and their understanding of Quranic verses solely within the context of their revelation. Martin Heidegger, a phenomenologist philosopher, has reflected on the historicity of interpretation through his unique perspective on the question of "being" (wujūd). For Heidegger, being is a dynamic and progressive cycle that resists stasis. However, being can only be understood through "humanity," as humans are the sole questioners of being and are inherently dynamic and transcendent as historical beings. From a phenomenological perspective, the "historicity of a text" can only be explained in light of the "historicity of its interpretation," as a text reveals its meaning solely through interpretation. Since interpretation is a product of human understanding, comprehending the historicity of interpretation is inherently tied to recognizing the "historicity of the interpreter." This study aims to explore the issue of "the historicity of Quranic interpretation" through a phenomenological lens. Using a descriptive-analytical method and emphasizing Heidegger's philosophical-ontological framework, it examines the role of the interpreter's historicity in shaping interpretive historicity. From an ontological standpoint, this issue can only be resolved when interpretive historicity aligns with an analysis of the historical dimensions of the interpreter's being—namely "facticity" (waqiʿiyyah), "everydayness" (yawmīyyah), and "projection and possibility" (ṭarḥ wa imkān). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Phenomenology, Ontology, Historicity of the Quran, Quranic Interpretation, Possibility | ||
| مراجع | ||
|
ابوزید، نصر حامد (1398). معنای متن. چاپ نهم. ترجمهمرتضیکریمی‌نیا. تهران: طرح نو.
ــــــــــ (2004). دوائر الخوف. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
احمدی، بابک (1397). هایدگر و پرسش بنیادین. چاپ نهم. تهران: نشر مرکز.
ایازی، محمد علی (1382). تاریخمندی در نصوص دینی. نشریه علوم حدیث، 4 (29)، 71-44.
جمادی، سیاوش (1399). زمینه و زمانه‌ی پدیدارشناسی. چاپ ششم. تهران: ققنوس.
حبیبی، طاهره؛ طالب‌زاده، سید حمید؛ رجبی، احمد (2022). تاریخمندی و نسبت آن با هستیشناسی بنیادین در وجودو زمان هایدگر. نشریه فلسفه دانشگاه تهران، 2 (2)، 72-57.
دشتی، محمد (1384). نهج البلاغه. قم: گلستان ادب.
زرنوشه فراهانی، حسن؛ صفره، حسین (1398). بررسی و نقد مبانی نصر حامد ابوزید در اثبات تاریخمندی قرآن کریم. دو فصلنامه علمی مطالعات قرآن و حدیث، 13 (25)
سروش، عبدالکریم (1378). بسط تجربه نبوی. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
الطعان، احمد ادریس (1428ق). العلمانیون و القرآن الکریم. دمشق:دار ابن حزم للنشر والتوزیع.
عرب‌صالحی، خداخواست (1387). گادامر و تاریخمندی فهم. قبسات، 13 (49)، 162-137.
عرب‌صالحی، محمد (۱۳۹۵). مبانی تاریخمندی قرآن و تحلیل و نقد مبانی وحی‌شناختی آن. فلسفه دین. 13 (4)، 680-659.
عمید، حسن (1388). فرهنگ فارسی عمید. تهران: فرهنگ‌نما.
مسعودی، جهانگیر (1386). هرمنوتیک و نو‌اندیشی دینی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مک کواری، جان (1376). مارتین هایدگر. ترجمه محمد سعیدحنایی کاشانی. تهران: انتشارات گروسی.
واعظی، احمد (1391). نقد تقریر نصر حامد ابوزید از تاریخمندی قرآن. قرآن شناخت. (2). 44-69.
هایدگر، مارتین (1398). هستی و زمان. چاپ هشتم. ترجمه سیاوش جمادی. تهران: نشر ققنوس.
ــــــــــ (1399). هستی و زمان. چاپ نهم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.
Heidegger, Martin (1988), Being and Tim, trans. J. macquarrie and E. Robinson, Black well. Oxford.
----- (1983), le concept de tests, in: M. Haared, cahier de l heme, Heidegger, Edition de l herne, Paris.
----- (2001), platon; le sophiste, trans, J. F. courtine and others, callimard Paris.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 69 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 44 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب