پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,714 |
| تعداد مقالات | 72,516 |
| تعداد مشاهده مقاله | 130,638,527 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,878,796 |
بررسی و نقد دلایل مخالفت مکتب تفکیک با نهضت ترجمه | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 2، بهمن 1403، صفحه 259-280 اصل مقاله (519.63 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2025.378373.654492 | ||
| نویسنده | ||
| سید رضا مهدی نژاد* | ||
| استادیارگروه تاریخ تمدن اسلامی، دانشکده تاریخ، سیره و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران، | ||
| چکیده | ||
| نهضت ترجمه از مهم‌ترین رخدادهای علمی در تاریخ تمدن اسلامی به‌شمار می‌رود که دورۀ خلافت عباسیان شکل گرفت. دربارة این نهضت، اهداف، آثار و پیامدهای آن، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد و بسیاری موافق و برخی نیز مخالف آن هستند. مکتب تفکیک از جریان‌های فکری، مخالف این نهضت به‌شمار می‌رود. پژوهش حاضر با روش توصیفی، تحلیلی، درصدد بررسی و نقد دلایل مخالفت این جریان با نهضت ترجمه است. یافته‌های این پژوهش نشان داد، مهم‌ترین دلایل مخالفت مکتب تفکیک با نهضت ترجمه، به‌خودکفایی دین و معرفت دینی، انگیزه‌ها و اهداف سوء خلفای عباسی، مترجمان و آثار و پیامدهای سوء آن در جامعه اسلامی ناظر است. دلایل مذکور از جهاتی قابل نقد است که مهم‌ترین آن، نقد نوع نگرش این مکتب به‌عقل و علم، تعارض با برخی آموزه‌ها و دستورات دینی ناظر به‌اندیشه‌ورزی و کسب علم و دانش، ارائه‌نکردن شواهد و مستندات کافی در زمینة اهداف سوء خلفای عباسی، رد‌نکردن یا نقد صریح نهضت ترجمه از سوی ائمه(ع)، نقد برخی آثار سوء ترجمه و آثار تأثیرات مثبت آن در شکوفایی علمی تمدن اسلامی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اهل‌بیت(ع)؛ خلفای عباسی؛ مکتب تفکیک؛ نهضت ترجمه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critical Examination of the Maktab-i Tafkīk’s Opposition to the Translation Movement | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyyed reza mahdinejad | ||
| Assistant professor, Department of History of Islamic civilization, Faculty of History, Tradition and Islamic civilization, Al-Mustafa international University, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The translation movement, which emerged during the ʿAbbāsid Caliphate, is recognized as one of the most significant scientific developments in the history of Islamic civilization. Diverse perspectives exist regarding its objectives, outcomes, and implications. While many support this intellectual endeavor, others have voiced opposition. Among the latter is the Maktab-i Tafkīk (Separation School), a contemporary intellectual trend critical of the movement. Employing a descriptive-analytical approach, this article explores and critiques the reasons for this opposition. The study finds that the primary objections of the Maktab-i Tafkīk include the perceived self-sufficiency of religion and religious knowledge, the allegedly malevolent motives of the ʿAbbāsid caliphs and translators, and the purportedly harmful consequences of the movement for Islamic society. These objections are open to critique, particularly in relation to the school’s approach to reason and science, its contradictions with religious teachings encouraging intellectual inquiry, its failure to provide adequate evidence for the claimed malevolent intentions of the ʿAbbāsid rulers, the absence of explicit rejections of the translation movement by the Imāms, and the neglect of the movement’s positive contributions to the intellectual flourishing of Islamic civilization. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Maktab-i Tafkīk, translation movement, Islamic Civilization, ʿAbbāsid Caliphs, Ahl al-Bayt | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی‌زاده، احمد، جلائیان اکبرنیا، علی و میرزایی، محمد (1399). نهضت ترجمه و تأثیر آن بر اعتبار سنجی ظنون. فقه و اصول، (121).
ابن ندیم، محمد بن اسحاق (1417ه). الفهرست. بیروت: دارالمعرفه.
اسلامی اردکانی، سیدحسن (1397). سودای تفکیک:جستارهایی در سنت فکری، روش شناسی و شخصیت‌های مکتب تفکیک. تهران: کرگدن.
ارشادی‌نیا، محمدرضا (1382). نقد و بررسی نظریه تفکیک. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
اصفهانی، میرزا محمدمهدی (1363). ابواب الهدی. مشهد: سید محمد باقر نجفی یزدی.
اصفهانی، میرزا محمدمهدی (1387). ابواب الهدی. تهران: مؤسسة فرهنگی و انتشاراتی منیر.
اصفهانی، میرزا محمدمهدی (1348). تقریرات. مشهد: آستان قدس رضوی.
جان احمدی، فاطمه (1379). نهضت ترجمه؛ نتایج و پیآمدهای آن. تاریخ اسلام، 1(4).
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1368). تاریخ معتزله. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جمشیدی، حسن و مشهدی، تکتم (1393). نقدهای استاد آشتیانی بر مکتب تفکیک. کتاب ماه فلسفه، (80).
حکیمى، محمدرضا (1378). اجتهاد و تقلید در فلسفه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حکیمی، محمدرضا (1375). شرف الدین. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حکیمی، محمدرضا (1383). مکتب تفکیک. تهران: دلیل ما.
حکیمی، محمدرضا (1371). مکتب تفکیک. کیهان فرهنگی، (۹۵).
حکیمی، محمدرضا (1380). عقل خود بنیاد دینی. بازتاب اندیشه، (21).
خادمی، عین‌الله و عربی، علیرضا(1391). بررسی تطبیقی آرای علامه مجلسی و علامه طباطایی در عرصة چیستی عقل و کارکردهای آن. حکمت و فلسفه، 8 (2).
سیدان، سیدجعفر (1389). سمات. دفتر ویژه: مکتب تفکیک و تمایزات آن با فلسفه و عرفان، (2).
سیدان، سیدجعفر و نوروزی محمدرضا (1392). تبیین و دفاع امام رضا(ع) از معارف اسلامی در تقابل با نهضت ترجمه و آراء متکلمان. مطالعات قرآن و حدیث، ویژه پژوهش‌های رضوی. 11 (21).
صفا، ذبیح الله (1384). تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی. تهران: رامین.
طباطبایى، محمدحسین (1411ه). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طباطبایى، محمدحسین (1371). مجموعه مقالات/ بررسی‌های اسلامی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
عظیمی اعتمادی، محسن (1376). نهضت ترجمه و نقل آثار و علوم بیگانگان طی قرون دوم تا چهارم هجری و تاثیرات آن بر تمدن اسلامی. نامة فرهنگ، (26).
مجلسى، محمدباقر (1403ه). بحار الانوار. تهران: مؤسسۀ الوفا.
مسعودی، علی بن حسین (بی تا). مروج الذهب و معادن الجوهر. بیروت: دارالفکر.
مطهری، مرتضی (1358). بیست گفتار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1388). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
مظفری، حسین (1384). معرفی مکتب تفکیک و نقد نگاه این مکتب به ترجمه فلسفه از یونانی به عربی. معارف عقلی، (2).
مفضل بن عمر (1388). توحید مفضل، ترجمة محمد باقر مجلسی. تصحیح و ویرایش محمد نبی فرهودی. قم: بقیۀ الله.
ملکی میانجی، محمدباقر (1373). توحید الامامیه. ترجمة محمد بیایانی اسکویی و بهلول سجادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
موسوی، سیدمحمد (1382). آئین و اندیشه: بررسی مبانی و دیدگاههای مکتب تفکیک. تهران: حکمت.
وکیلی، محمدحسن (1402). تاریخ و نقد مکتب تفکیک. قم: کانون اندیشه جوان.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 65 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 13 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب