پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,761 |
| تعداد مقالات | 72,826 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,644,762 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,420,380 |
بنیاد مفهوم قانون در نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 1، دوره 21، شماره 2، تیر 1404، صفحه 93-102 اصل مقاله (621.97 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2025.369039.1009466 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدعلی عبداللهی* ؛ فاطمه عباسیان | ||
| گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ الهیات، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| علامه طباطبایی نظریۀ ادراکات اعتباری را در مقالۀ ششم کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به صورت نظام‌مند عرضه کرده است. این نظریه امکان‌های بسیاری را در افق علوم انسانی، از جمله در علم فقه و حقوق می‌گشاید. ما در این مقاله نخست تلاش می‌کنیم نظریۀ ادراکات اعتباری را تبیین کنیم و سپس نشان دهیم که چگونه این نظریه می‌تواند بنیانی برای شکل‌گیری مفهوم قانون باشد. علامه با تقسیم اعتبارات عملی به اعتبارات قبل الاجتماع و بعد الاجتماع ریشه‌های اصلی و ثابت اعتبارات انسانی را در زمینۀ عمل شخصی و اجتماعی توضیح می‌دهد. یکی از اعتبارات قبل الاجتماع اصل استخدام است که ضرورت اعتبار کردن قانون و به این ترتیب بنیاد آن را رقم می‌زند. تحلیل اصل استخدام به ما نشان خواهد داد که اعتبارِ قانون اعتباری محدودکننده برای اعتبار استخدام است، در جایی که انسان هم‌نوع خود را ابزاری برای رسیدن به احتیاجات و غایات خود قرار می‌دهد. این تحلیل نه‌تنها به درک بهتر ماهیت قانون کمک می‌کند، بلکه نشان می‌دهد چگونه قانون، به عنوان یک ابزار تنظیم‌کننده، تعادل میان منافع فردی و جمعی را برقرار می‌سازد. از این رو، نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی می‌تواند به عنوان چارچوبی فلسفی برای تبیین نقش قانون در جوامع انسانی و نیز به عنوان پایه‌ای برای توسعۀ نظریه‌های حقوقی مدرن مورد استفاده قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادراکات اعتباری؛ اصل استخدام؛ علامه طباطبایی؛ قانون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Foundation of the Concept of Law in Allama Tabatabai's Theory of Conventional Perceptions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ali Abdollahi؛ Fateme Abbasian | ||
| Department of of Theology and Islamic Studies, College of Farabi, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| llama Tabatabai systematically introduced the theory of conventional perceptions (idrakāt iʿtibārīyah) in the sixth article of his seminal work, Principles of Philosophy and the Method of Realism. This theory opens up significant possibilities within the field of humanities, particularly in jurisprudence and legal studies. In this article, we aim first to elucidate the theory of conventional perceptions and then explore how it can underpin the conceptual foundations of law. Allama Tabatabai distinguishes between pre-social (qabl al-ijtimaʿ) and post-social (baʿd al-ijtimaʿ) practical conventions, thereby explaining the fundamental and enduring roots of human conventions in both individual and social behavior. Among these, the principle of employment (istikhdām)—a pre-social convention—plays a critical role by establishing the necessity of legal formulation and providing its foundational basis. An in-depth analysis of the principle of employment reveals that law emerges as a regulatory convention intended to limit and structure the inherently instrumental nature of human interactions, wherein individuals treat others as means to fulfill their own needs and objectives. This perspective enhances our understanding of the essence of law, showing how it functions to balance personal interests with collective well-being. In this light, Allama Tabatabai’s theory offers a robust philosophical framework for interpreting the function of law within human societies and serves as a valuable foundation for the evolution of contemporary legal thought.. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Law, Allama Tabataba, Conventiona, Perceptions, Principle of Employment | ||
| مراجع | ||
|
پارسانیا، حمید (1393). دلالت‌های نظریۀ اعتباریات برای تحول در علوم انسانی. اسلام و مطالعات اجتماعی، 2(1)، 24 ـ 48.
سرل، جان (1385). افعال گفتاری، مترجم: محمدعلی عبدالهی. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
طالب‌زاده، سید حمید (1390). نگاهی دیگر به ادراکات اعتباری، امکانی برای علوم انسانی. جاویدان خرد، 17، 29 ـ 63.
طباطبایی، سید محمدحسین (1362). رسائل سبعه. قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
ـــــــــــــــــــــ (1368). حاشیه الکفایه. قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی، با همکاری نمایشگاه و نشر کتاب.
ـــــــــــــــ (1374). تفسیر المیزان. مترجم: سید محدباقر موسوی همدانی. چ 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
ـــــــــــــــــ (1387). اصول فلسفه و روش رئالیسم. به کوشش سید هادی خسروشاهی. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
ــــــــــــــــــــ (1396). بدایه الحکمه. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی التابع لجماعه المدرسین.
مطهری، مرتضی (1387). مقدمه و پاورقی بر کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم. مؤسسۀ بوستان قم.
هارت، هربرت (1390). مفهوم قانون. مترجم: محمد راسخ. تهران: نی.
Hart, H. (2011). The Concept of Law. translated by Mohammad Rasakh. Tehran: Ney Publications. (in Persian)
Motahhari, M. (2008). Introduction and Footnotes to the Book "Principles of Philosophy and the Method of Realism". Bustan-e Ketab Institute. (in Persian)
Parsania, H. (2014). Theoretical Implications of Conventionalism for Transformation in the Humanities. Quarterly Journal of Islam and Social Studies, 2(1), 24-48. (in Persian)
Searle, J. R. (2006). Speech Acts. translated by Mohammad-Ali Abdollahi. Islamic Sciences and Culture Academy. (in Persian)
Searle, J. R. (2010). Making Social World. Oxford University Press.
Tabatabai, M. H. (1983). Rasa'il Sab'ah. (Seven Treatises). Qom: Allameh Tabatabai Scientific and Intellectual Foundation. (in Persian)
-------------------. (1989). Hashiyah al-Kifayah. Qom: Allameh Tabatabai Scientific and Intellectual Foundation, in collaboration with Book Exhibition and Publishing. (in Persian)
-------------------. (1995). Tafsir al-Mizan. translated by Seyyed Mohammad-Baqir Musavi Hamedani. 5th ed. Qom: Islamic Publications Office, affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom. (in Persian)
-------------------. (2008). Principles of Philosophy and the Method of Realism. edited by Seyyed Hadi Khosroshahi. Qom: Bustan-e Ketab Institute. (in Persian)
-------------------. (2017). Bidayat al-Hikmah. Qom: Islamic Publishing Institute affiliated with the Society of Seminary Teachers. (in Persian)
Talebzadeh, H. (2011). Another Look at Conventional Perceptions, a Possibility for the Humanities. Quarterly Journal of Javidan Kherad, 17, 29-63. (in Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 104 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 111 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب