پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,694 |
| تعداد مقالات | 72,244 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,254,168 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,094,131 |
معرّفی نسخۀ خطّی «دستورالشّعراء» اثر محمّد امانی مازندرانی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 7، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 33، شهریور 1403، صفحه 133-158 اصل مقاله (1.73 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2025.387989.2289 | ||
| نویسندگان | ||
| علی محمّد مؤذّنی1؛ بهزاد گرانمایه* 2 | ||
| 1زبان و ادبیات فارسی، ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| کتاب دستورالشّعراء یکی از کتب جامع و آموزنده در علوم ادبی و فنّ شعر است. این کتاب در سال 1048 ه. توسّط امانی مازندرانی تألیف و به میرزا محمّدتقی وزیر تقدیم شده‌است. بحث پیرامون تعریف شعر و شاعر، فصولی در ابواب مختلف علم عروض، قافیه، بدیع و مطالبی پیرامون سرقات شعری، اساس مباحث این کتاب را تشکیل می‌دهد. اطّلاعات جامع و کامل هریک از مباحث مطرح شده در این کتاب به اهمّیّت آن می‌افزاید. می‌توان به‌جرئت گفت که این کتاب نیاز شاعران را در خصوص شناخت مباحث پیرامون فرم و صورت شعری را می‌توانسته پاسخ بدهد و امروزه نیز کاربرد فراوانی می‌تواند داشته باشد. این کتاب با دارا بودن شاهد مثال‌های شعری، دربردارندۀ ابیات زیادی از شعرای هم‌عصر مؤلّف است که می‌تواند بازتابی از سطح شعری آن دوران باشد. ویژگی‌های زبانی و سبکی دستورالشّعراء عمدتاً پیرو سبک نثرهای علمی دورۀ صفویّه است. در این مقاله از بیست و چهار نسخۀ موجود از کتاب، بیست و سه نسخه به‌صورت اجمالی معرّفی و نسخۀ شمارۀ 4342 کتابخانۀ آستان قدس که در زمان خود مؤلّف کتابت شده به‌صورت مفصّل مورد بررسی قرار گرفته‌است. این مقاله ضمن معرّفی نسخۀ خطّی این کتاب به بحث و بررسی ساختاری و محتوایی آن می‌پردازد و اطّلاعاتی از جنبه‌های مختلف و نقد آن در اختیار قرار می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امانی مازندرانی؛ بلاغت؛ دستورالشّعراء؛ عروض؛ فنّ شعر؛ قافیه؛ نسخۀ خطّی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Introducing the manuscript of "Dastor al-Shu'ara" by Mohammad Amani Mazandarani | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Mohammad Moazzeni1؛ Behzad Geranmaye2 | ||
| 1Persian language and literature, literature and humanities, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2PhD student of Persian language and literature, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The book Dastur al-Shu'ara is one of the comprehensive and instructive works in the field of literary sciences and the art of poetry. This book was authored in 1048 AH by Amani Mazandarani and dedicated to Mirza Muhammad Taqi, a minister of the time. The core discussions of the book revolve around the definition of poetry and the poet, as well as chapters on various topics such as prosody (aruz), rhyme (qafiya), rhetorical devices (badi'), and issues related to poetic plagiarism (saraqat-e shi'ri). The comprehensive and detailed information provided on each of these topics adds to the significance of the book. It can be confidently stated that this book was capable of addressing the needs of poets in understanding the formal and structural aspects of poetry, and it remains highly relevant even today. The book includes numerous poetic examples, containing a wealth of verses from poets contemporary to the author, which can serve as a reflection of the poetic standards of that era. The linguistic and stylistic features of Dastur al-Shu'ara largely follow the scientific prose style of the Safavid period. In this article, out of the twenty-four existing manuscripts of the book, twenty-three are briefly introduced, and manuscript No. 4342 from the Astan Quds Library, which was transcribed during the author's lifetime, is examined in detail. This article not only introduces the manuscript of the book but also provides a structural and content analysis, offering insights into its various aspects and critiques. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Amani Mazandarani, Rhetoric, Dastor al-Sho`ara, Prosody, Poetic, Rhyme, Manuscript | ||
| مراجع | ||
|
انوشه، حسن (1399). دانشنامۀ مازندران. تهران: چشمه.
بهار، محمّدتقی (2535). سبک‌شناسی. (3 جلد)، تهران: امیرکبیر.
برزگر، اردشیر (1380). تاریخ تبرستان، دانشوران تپوری. (3 جلد)، به تصحیح و پژوهش محمّد شکری فومنی، تهران: رسانش.
جهان‌بخش، جویا (1378). راهنمای تصحیح متون. تهران: میراث مکتوب.
خیّام‌پور، ع (1372). فرهنگ سخنوران. تهران: طلایه.
شمیسا، سیروس (1387). سبک‌شناسی نثر. تهران: میترا.
صفا، ذبیح‌الله (1369). تاریخ ادبیّات در ایران. (8 جلد)، تهران: فردوس.
صفوی، کورش (1373). از زبان‌شناسی به ادبیّات. (2 جلد)، تهران: چشمه.
طاهری شهاب، سیّد محمّد (1381). تاریخ ادبیّات مازندران. (2 جلد)، به تصحیح و پژوهش زین‌العابدین درگاهی، تهران: رسانش.
طاهری شهاب، سیّد محمّد (1347). «ملّا محمّد امانی مازندرانی». ارمغان، دورۀ 37، شمارۀ 7، صص 369-372.
طهرانی، شیخ آقابزرگ (بی تا). الذّریعه إلی تصانیف الشّیعه. (25 جلد)، بیروت: دارالأضواء.
گرانمایه، بهزاد (1403). «بررسی آراء عبدالقاهر جرجانی در باب فنّ شعر». به راهنمایی سیاوش حق‌جو، دانشگاه مازندران.
Anushe, H. (2020). Mazandaran Encyclopedia. Tehran: Cheshmeh. [In Persian]. Bahar, M.T. (1976). Stylistics (3 volumes). Tehran: Amir Kabir. [In Persian]. Barzegar, A. (2001). History of Tabaristan, Tapuri Scholars (3 volumes). edited by M. Shokri Foumani, Tehran: Resanesh. [In Persian]. Garanmaye, B. (2024). Examining the opinions of Abdul Qahir Jurjani about the poetics (Unpublished master’s thesis). Mazandaran University, under supervision of S. Haghjou. [In Persian]. Jahanbakhsh, J. (1999). Guide to Texts Correction. Tehran: Miras-e Maktoub. [In Persian]. Khayyampour, A. (1993). Sokhanvaran Culture. Tehran: Talaye. [In Persian]. Safavi, K. (1994). From Linguistics to Literature (2 volumes). Tehran: Cheshmeh. [In Persian]. Safa, Z. (1990). History of Literature in Iran (8 volumes). Tehran: Ferdows. [In Persian]. Shamisa, S. (2008). Stylistics of Prose. Tehran: Mitra. [In Persian]. Taheri Shahab, S. M. (1968). Molla Mohammad Amani Mazandarani. Armaghan, Vol. 37, No. 7, pp. 369–372. [In Persian]. Taheri Shahab, S. M. (2002). History of Mazandaran Literature (3 volumes). edited by Z. Dargahi, Tehran: Resanesh. [In Persian]. Tehrani, Aqa Bozorg. (n.d.). Al-Zari‘a ila Tasaneef al-Shi‘a (25 volumes). Beirut: Dar al-Adwa’. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 777 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 47 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب