پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,225,704 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,056,779 |
قصههای پریان آذربایجان: کندوکاوی انسان شناختی در ساختاربندی قصه های فولکلوریک با آزمون‌های سه گانة قهرمان | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| دوره 16، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 7-30 اصل مقاله (1.45 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2025.363053.666260 | ||
| نویسندگان | ||
| امیر حسین جدیدی1؛ ابوعلی ودادهیر* 2 | ||
| 1مردم‌نگار، انسان‌شناس و کارشناسی ارشد انسانشناسی از دانشگاه تهران | ||
| 2گروه انسان شناسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| قصههای پریان بخشی مهم از مجموعة آثار فولکلوریک در فرهنگ‌های گوناگون در چهار گوشه دنیا است که از دیرباز مورد توجه حوزه مطالعات میان‌رشته‌ای بویژه علوم‌اجتماعی قرار گرفته است. آذربایجان با توجه به جایگاه خاص تاریخی، ژئوپولتیک و اجتماعی-فرهنگی در بافتار ایران زمین، دارای یکی از غنی‌ترین ادبیات‌های عامیانه و شفاهی بوده و متناسب با گستره این بدنه ادبی در خور مطالعات نظام‌مند و التفات پژوهشی بیشتری است. در این مقاله سعی بر این است با ورود به جهان قصههای این سپهر فرهنگی-جغرافیایی، پنجره‌ای به روی مطالعات ساختاری بر آن‌ها بگشاییم و نوری بر تاریکی مفاهیم مشوّش و متون انباشته بتابانیم. در این مطالعه از رهگذر کاربست روش ولادیمیر پراپ و تیپ‌شناسی روایت‌های داستانی فولکلوریک ویلیام باسکام در پی ارائه اسلوبی قاعده‌مند در مطالعه ساختاری این قصه‌ها بودیم. برای این منظور با مراجعه به قصههای عامیانه مکتوب و معتبر، از روش تحلیل متن، استخراج و کدگذاری مضامین قصه‌ها بهره جستیم که ماحصل آن تیپ‌بندی قصههای عامیانه آذربایجان، ارائه الگوی آزمون سه‌گانه به عنوان ساخت روایی قصههای پریان آذربایجان، تیپ-شناسی شخصیت‌ها بر اساس خویشکاری‌های نقش‌های درون قصه‌ها، و نیز ردهبندی رویدادهایی که به مثابه وجه تمایز قصههای پریان از سایر قصههای عامیانه بازشناخته می‌شوند، بوده است. در نتیجه، الگویی مشخص برای طبقهبندی نمونه‌های مورد مطالعه آشکار گردید که در ویژگی‌های ساختاری قصه‌ها شامل روند داستانی سه بخشی، رویدادهای ماوراء‌الطبیعی و کنش شخصیت‌ها قابل تشخیص است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "فولکلور؛ " " آذربایجان؛ " "قصه های پریان؛ " "ساختاربندی؛ " "فرهنگ" | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Fairy Tales in Azerbaijan: An Anthropological Reflection on the Structuration of these Folkloric Tales | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amir Hossien Jadidi1؛ َAbouAli Vedadhir2 | ||
| 1Anthropology, University of Tehran | ||
| 2Professor of Anthropology and Health Studies, Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran 14117-13118, IRAN | ||
| چکیده [English] | ||
| Fairy tales are a central part of the folklore in different cultures around the world which has long been the focus of interdisciplinary studies, particularly social sciences. Considering special historical, geopolitical, and socio-cultural value of Azerbaijan in the context of Iran, Azerbaijan has one of the richest folklore and oral literatures, being worthy of systematic and established studies. In this anthropological article, we seek to open a window to the folkloric stories of this cultural-geographical sphere and open a window to structural studies on them and to shed light on the concepts and accumulated texts. Adopting Vladimir Propp’s methodology and William Bascom’s typology of folklore, we aim to provide a systematic method for structural study of these narratives in this study. To meet this objective, we used text analysis and coding of themes of stories by referring to written and authentic stories. In conclusion, Classification of Azerbaijani folk fairy tales, presenting a three - level test model as the construction of narrative in Azerbaijan’s fairy tales, Classification of types of personalities based on the role characters in fairy tales, and classification of events which can be recognized as the distinguishing feature of fairy tales from other folkloric tales in Azerbaijan. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "Azerbaijan, " "Folklore, " "fairy tales, " "structuration, " "culture" | ||
| مراجع | ||
|
آذر افشار، احمد.(1377). افسانه ها و قصه های آذربایجانی. تهران. نشر دی.
آقازاده، مریم. (1391). روایت گسست و پیوست در افسانههای آذربایجان[پایاننامه کارشناسی ارشد انسانشناسی، دانشگاه تهران] .تهران.
استاتلی، مارگارت. (1399). مقدمهای بر شامانیسم (دین ابتدایی ترکان باستان).(ترجمه: بیژن اسدیمقدم). تبریز. ساوالان ایگیدلری.
اسماعیلپور، ابوالقاسم. (1381). آفرینش در آیین مانی(چاپ اول). تهران. انتشارات کارون.
بهار، مهرداد. (1380). بندهش (فرنبغ دادگی)( چاپ دوم). تهران. انتشارات توس.
بهرنگی،صمد. ، دهقانی، بهروز. (1348). افسانههای آذربایجان(چاپ دوم). بیجا. انتشارات نیل.
پراپ، ولادیمیر. (1368). ریختشناسی قصه (ترجمه: کاشیگر). بیجا. نشر روز.
درویشیان، علی اشرف. ( 1377). برگزیده آثار صمد بهرنگی. تهران. نشرکتاب و فرهنگ.
دلاشو، م.لوفلر. (1386). زبان رمزی قصههای پریوار( ترجمه: جلال ستاری). (چاپ دوم). تهران. توس.
زریاب خویی، عباس. (۱۳۶۷). دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: آذربایجان (جلد ۱). تهران. مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
سالمی، نورالدین. (1391). افسانه های مردم آذربایجان: سی و پنج افسانه ی آذربایجانی. تهران. نشر رسانش نوین.
سفیدگر شهانقی، حمید. (1381). عناصر افسانههای عامیانة آذربایجان. کتاب ماه هنر، شماره 43 و 44. صفحات119-115.
شفق، اسماعیل ، نیازی وحدت، علیرضا. (1388). اهمیت عدد «سه» با نگاهی به دیوان خاقانی. فصلنامه پژوهشهای ادبی سال 6، شماره 25، پاییز 1388، صفحات 90-71.
شهبازی، علیرضا، شیخی، امید علی. (1397). قصه های عامیانه ارسباران. اهر. انتشارات شمیسا.
عبادی، علی.(1396). آذربایجان ناغیللاری(چاپ سوم). تبریز. نشر اختر.
کامرانی مقدم، حسن. (1398). ائل ناغیل لاری. اردبیل. شیران نگار.
کمپبل، جوزف. (1385). قهرمان هزار چهره (ترجمه: شادی خسروپناه). مشهد. نشرگل آفتاب.
مارزلف، اولریش. (1371). طبقهبندی قصههای ایرانی (ترجمه: کیکاوس جهانداری). تهران. انتشارات سروش.
مختاریان، بهار. (1384). الگوی پیشنهادی ردهبندی داستانهای پریان بر بنیاد اسطورهها. نامة انسانشناسی، سال چهارم، شمارة 8، صفحات139-119.
هیئت، جواد. (1380). سیری در تاریخ زبان و لهجههای ترکی (چاپ سوم). تهران. پیکان.
Aliyev, O. (2021). On the Symbolism of Numbers Three, Seven and Forty in Azerbaijani Folk Stories. In: Revista Conrado ,17 (78), 121-26.
Anar. (1998). Dada Gorgud: "Mother-of-All-Books", Azerbaijan International 6 (3) Autumn 1998, 20-21.
Anonymous (N.D.) The Book of Dede Korkut: A Turkish Epic, translated into English and Edited by Faruk Sumer, Ahmet E. Uysal and Warren S. Walker, Austin: University of Texas Press , Austin in 1972.
Atkin, M. (1980). Russia and Iran, 1780-1828. University of Minnesota Press.
Babayev, İ. , Efendiyev ,P. (1970). Azerbaijan Şifahi Halg Edebiyyatı. Bakı, Maarif.
Bascom, W. (1965). The Form of Folklore, Prose Parratives. In The Journal of American Folklore, Vol. 78, No. 307 (Jan. - Mar., 1965), 3-20.
Bosworth, Clifford Edmund (1989) Azerbaijan IV: Islamic History to 1941. Encyclopaedia Iranica, vol. 3.1, London: Routledge & Kegan Paul.
Byington,R. H. (1989). What Happened to Applied Folklore?. In Time and Temperature: A Centennial Publication of the American Folklore Society, ed. Charles Camp. Washington: American Folklore Society, 77-79.
Caferoğlu, A. (1940). Folklorumuzda milli hayat ve dil bakiyeleri. Istanbul: C.H.P, Konferanslar serisi, Kitap 16.
Dorson, R. M. (1971). Applied Folklore. In Folklore Forum Bibliographic and Special Series,Papers on Applied Folklore, No. 8, 40-42.
Dundes, A. (1997). Binary Opposition in Myth: The Propp/ Levi-Strauss Debate. In Retrospect. Western Folklore, Vol. 56, No. 1 (Winter, 1997), 39-50.
Ergin Muharrem (1969) Dede Korkut Kitabı, Istanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Guibbert, J. P. (1985). In defense of folklore. In The UNESCO Courier: a window open on the world, XXXVIII, 4, 23-25.
Knight, C. (1987). Decoding Fairy Tales. an extract from Chris D. Knight’s unpublished PhD thesis: Menstruation and the Origins of Culture (1987), held in the library of the University of London at Senate House. This extended edition produced for the Radical Anthropology Group by permission of the Author, August 2004.
Levi-Strauss, C. (1969). The Raw and the Cooked, Introduction to a Science of Mythology. New York: Harper & Row.
Payne, J. M. (1998). The Politicization of Culture in Applied Folklore. In Journal of Folklore Research, Published by: Indiana University Press, Vol. 35, No. 3, 251-277.
Schippmann, Klaus (1987) AZERBAIJAN iii: Pre-Islamic History. Encyclopædia Iranica. New York.
Tapper, R. (1997). Frontier nomads of Iran: a political and social history of the Shahsevan, Cambridge University Press.
Tehrani, J., Nguyen, Q., Roos, T. (2015). Oral fairy tale or literary fake? Investigating the origins of Little Red Riding Hood using phylogenetic network analysis. In: Digital Scholarship in the Humanities, Volume 31, Issue 3, September 2016, 611–636. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 39 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 32 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب