پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,714 |
| تعداد مقالات | 72,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 130,572,786 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,849,524 |
اصول اخلاقی در پژوهش‌های علوم محیطی با رویکردی به حکمرانی منابع طبیعی: از مبانی نظری تا روش‌های عملی در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها | ||
| حکمرانی منابع طبیعی | ||
| دوره 1، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 357-378 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jnrg.2025.393727.1034 | ||
| نویسنده | ||
| محمدعلی زارع چاهوکی* | ||
| گروه آموزشی احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نتایج پژوهش‌های علوم محیطی یکی از ارکان مهم تصمیم‌سازی در حکمرانی منابع طبیعی است. پژوهش‌های علوم محیطی، به‌دلیل ماهیت بین‌رشته‌ای و ارتباط مستقیم با جوامع انسانی و زیست‌بوم‌های طبیعی، نیازمند توجه عمیق به اصول اخلاقی است. رعایت أصول اخلاقی در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های علوم محیطی نه‌تنها از آسیب‌های غیرضروری به محیط طبیعی و موجودات زنده جلوگیری می‌کند، بلکه اعتبار علمی پژوهش و کارآمدی حکمرانی منابع طبیعی را نیز ارتقاء می‌دهد. این مقاله با رویکردی جامع به بررسی اصول اخلاقی در فرآیند جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های محیطی پرداخته و ارتباط آن را با مبانی فلسفی اخلاق محیط زیست تبیین می‌کند. جهت‌گیری و اریبی در نمونه‌برداری، افزایش خطا، مداخله در زیست‌بوم، نقض حریم خصوصی، عدم رعایت حقوق آزمودنی‌ها، عدم مشارکت مؤثر جوامع محلی و مخاطرات اخلاقی در استفاده از فناوری‌های نوین از مهمترین چالش‌ها در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های علوم محیطی است. برای کاهش یا رفع این چالش‌ها، پژوهشگر باید ضمن رعایت دقیق اصول علمی، اصول اخلاقی را نیز کامل رعایت کند. احترام به محیط زیست، رعایت حقوق موجودات زنده، افزایش دقت و صحت داده‌ها، تضمین عدم دست‌کاری در داده‌ها، شفافیت و مسئولیت‌پذیری، رعایت حریم خصوصی، مشارکت فعال و رضایت آگاهانۀ جوامع محلی، حفاظت از داده‌ها و امنیت اطلاعات، عدالت اجتماعی در دسترسی به داده‌ها و دقت در انتخاب روش‌های آماری مناسب از مهمترین اصول اخلاقی هستند که پژوهشگر باید رعایت کند. رعایت این اصول، افزون بر ارتقاء کیفیت علمی پژوهش، موجب تقویت سازوکارهای حکمرانی پایدار منابع طبیعی نیز می‌شود. برای تحقق این موارد، در طراحی و اجرای سیستم نمونه‌برداری ضروری است افزون بر رعایت اصول علمی، اصول اخلاق محیط زیست و منابع طبیعی نیز رعایت شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علوم محیطی؛ نمونه‌برداری؛ اخلاق محیط زیست و منابع طبیعی؛ تجزیه و تحلیل؛ اصول اخلاقی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ethical Principles in Environmental Science Research: From Theoretical Foundations to Practical Methods in Data Collection and Analysis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ali Zare Chahouki | ||
| Department of Rehabilitation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Data collection and analysis in environmental science research require adherence to ethical principles that not only prevent unnecessary harm to the natural environment and living organisms but also enhance the scientific credibility of the research. This article adopts a comprehensive approach to examine the ethical principles involved in the process of collecting and analyzing environmental data and explains their connection with the philosophical foundations of environmental ethics. Sampling bias, increased error, ecosystem disturbance, violation of privacy, disregard for the rights of participants, lack of effective involvement of local communities, and ethical risks in the use of modern technologies are among the major challenges in the collection and analysis of environmental data. To reduce or eliminate these challenges, researchers must rigorously adhere to both scientific and ethical principles. Respect for the environment, safeguarding the rights of living organisms, enhancing data accuracy and reliability, ensuring data integrity, maintaining transparency and accountability, protecting privacy, promoting active and informed participation of local communities, securing data and information, ensuring social justice in data access, and carefully choosing appropriate statistical methods are among the key ethical principles that researchers must follow. To achieve these objectives, it is essential that the design and implementation of sampling systems uphold not only scientific standards but also the ethical principles of environmental and natural resource stewardship. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Environmental science, Sampling, Environmental and natural resource ethics, Analysis, Ethical principles | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 40 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب