پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,243 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,246,590 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,084,663 |
خان ننه، آینه‌ای برای زمان: بازخوانی جامعه‌شناختی سرمایه اجتماعی بین نسلی در شعر شهریار | ||
| پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.392570.459910 | ||
| نویسنده | ||
| محمد عباس زاده* | ||
| گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز | ||
| چکیده | ||
| هدف سرمایه اجتماعی به‌طور عام و سرمایه اجتماعی بین‌نسلی به‌طور خاص، از مفاهیم کلیدی در جامعه‌شناسی محسوب می‌شوند که با تسهیل ارتباط بین اعضای نسل‌های مختلف، به تقویت انسجام اجتماعی و تثبیت هویت ملی و فرهنگی کمک می‌کنند. بر این اساس، هدف این پژوهش، بررسی نقش شعر «خان ننه» اثر استاد شهریار به‌عنوان ابزاری هنری و ادبی برای انتقال مفاهیم اجتماعی و تقویت پیوندهای بین‌نسلی در مواجهه با چالش‌های مدرنیته است. این مطالعه با به‌کارگیری نظریات جامعه‌شناختی، در پی نشان دادن این است که چگونه شعر می‌تواند به‌عنوان رسانه‌ای قدرتمند، ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی را میان نسل‌ها منتقل کرده و در حفظ هویت جمعی در عصر جهانی‌شدن نقش ایفا کند. روش برای فهم شعر «خان ننه»، با توجه به ضعف روش‌های تجربی در تحلیل پدیده‌های پیچیده انسانی و اجتماعی، از روش هرمنوتیک نظری به‌عنوان یک روش کیفی، استفاده شد. در گام نخست، عواطف و احساسات نهفته در متن شعر بررسی شد، سپس روابط بین بخش‌های مختلف شعر تحلیل گردید تا ساختار کلی و پیوندهای مفهومی آن درک شود. در ادامه، زمینه‌های اجتماعی و سیاسی مرتبط با شعر مورد توجه قرار گرفت تا متن در بستر تاریخی و فرهنگی خود تفسیر شود. برای اطمینان از اعتبار و پایایی یافته‌ها، اقداماتی مانند بازخوانی مکرر متن، توجه به ابعاد مختلف مفاهیم و دریافت بازخورد از خبرگان انجام شد. یافته‌ها با توجه به روش‌شناسی به‌کارگرفته شده در این مطالعه، یافته‌ها نشان می‌دهند، مادربزرگ‌ها به عنوان محورهای خانواده، نقش مهمی در انتقال فرهنگ، ارزش‌ها و تجربیات به نسل‌های بعدی دارند. این انتقال اغلب از طریق ابزارهای نمادین مانند سوغات‌ها صورت می‌گیرد. در شعر «خان ننه»، سوغات‌ها نمادی از انتقال ارزش‌ها و خاطرات هستند و نشان‌دهنده نقش مادربزرگ‌ها در حفظ فرهنگ‌های محلی هستند. این انتقال ارزش‌ها با نوستالژی نیز پیوند عمیقی دارد. نوستالژی به عنوان یک احساس مثبت و گذشته‌محور، به حفظ صمیمیت و تقویت پیوندهای اجتماعی کمک می‌کند. مادربزرگ‌ها با بازگو کردن خاطرات گذشته، حس نوستالژی را در نسل‌های جوان برمی‌انگیزند و به حفظ هویت‌های محلی در عصر جهانی‌شدن کمک می‌کنند. این نقش مادربزرگ‌ها در انتقال ارزش‌ها، به جامعه‌پذیری دینی نیز گسترش می‌یابد. آن‌ها با انتقال آموزه‌های دینی و مذهبی، نقش مهمی در شکل‌دهی هویت دینی نسل‌های بعدی ایفا می‌کنند. علاوه بر این، مادربزرگ‌ها در شکل‌دهی نگرش‌های فرهنگی نسبت به مرگ نیز تأثیرگذار هستند. آن‌ها با انتقال نگرش‌های دینی و فرهنگی درباره مرگ، به نسل‌های جوان کمک می‌کنند تا زندگی را با عمق بیشتری درک کنند. در شعر «خان ننه»، این مفاهیم به‌وضوح دیده می‌شوند و نشان‌دهنده نقش مادربزرگ‌ها در حفظ انسجام خانوادگی و انتقال ارزش‌ها در عصر جهانی‌شدن هستند نتیجه گیری در عصر جهانی‌شدن، علیرغم پیشرفت‌های مادی و فناوری، هویت تاریخی، فرهنگی و جایگاه خانواده تا حد زیادی تضعیف شده‌اند. این روند، نگرانی‌هایی جدی درباره گسست نسلی و کاهش سرمایه اجتماعی بین‌نسلی ایجاد کرده است. شهریار در شعر «خان ننه» با زبانی هنرمندانه، بر ضرورت انتقال و حفظ میراث فرهنگی و اجتماعی تأکید می‌کند. او با محوریت قراردادن ارتباط پایدار بین نسل‌ها، هشدارهایی درباره پیامدهای فردگرایی افراطی و نادیده گرفتن ریشه‌های فرهنگی ارائه می‌دهد. شهریار در این شعر با نگاهی ژرف‌نگرانه، هشدار می‌دهد که بی‌توجهی به میراث فرهنگی و اجتماعی، بنیان‌های جامعه را سست کرده و روابط بین نسلی را در معرض خطر قرار می‌دهد. این دغدغه‌ها به‌ویژه در ارتباط با حذف یا کمرنگ‌شدن کانال‌های سنتی جامعه‌پذیری مطرح می‌شوند. چنین خطری نه تنها هویت خانوادگی نسل‌ها را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند به گسست هویت نسلی و در نتیجه، گسست هویت قومی و ملی منجر شود. از این رو، شعر «خان ننه» به‌عنوان اثری ادبی و جامعه‌شناختی، ضرورت بازسازی و تقویت پیوندهای بین‌نسلی را برای حفظ هویت جمعی در عصر جهانی‌شدن یادآور می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهریار؛ مدرنیته؛ خانواده؛ سرمایه اجتماعی بین‌نسلی؛ جامعه‌پذیری؛ هویت نسلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Khan Naneh, a Mirror of Time: A Sociological Re-reading of Intergenerational Social Capital in Shahryar’s Poetry | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Abbaszadeh | ||
| Department of Social Sciences | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective Social capital in general, and intergenerational social capital in particular, are key concepts in sociology that facilitate connections between members of different generations, thereby strengthening social cohesion and solidifying national and cultural identity. Accordingly, the aim of this research is to examine the role of Shahriar's poem "Khan Naneh" as an artistic and literary tool for transmitting social concepts and reinforcing intergenerational bonds in the face of modernity's challenges. Utilizing sociological theories, this study seeks to demonstrate how poetry can serve as a powerful medium for transmitting cultural and social values across generations and play a role in preserving collective identity in the era of globalization. Method To understand the poem "Khan Naneh," given the limitations of empirical methods in analyzing complex human and social phenomena, a qualitative theoretical hermeneutic approach was employed. In the first step, the emotions and sentiments embedded in the poem were examined. Then, the relationships between different sections of the poem were analyzed to comprehend its overall structure and conceptual connections. Subsequently, the social and political contexts related to the poem were considered to interpret the text within its historical and cultural framework. To ensure the validity and reliability of the findings, measures such as repeated readings of the text, attention to various dimensions of the concepts, and feedback from experts were implemented. Findings Based on the methodology employed in this study, the findings indicate that grandmothers, as central figures in the family, play a significant role in transmitting culture, values, and experiences to future generations. This transmission often occurs through symbolic tools such as souvenirs. In the poem "Khan Naneh," souvenirs symbolize the transfer of values and memories, highlighting the role of grandmothers in preserving local cultures. This transmission of values is deeply connected to nostalgia. Nostalgia, as a positive and past-oriented emotion, helps maintain intimacy and strengthen social bonds. By recounting past memories, grandmothers evoke nostalgia in younger generations, aiding in the preservation of local identities in the age of globalization. This role of grandmothers in transmitting values extends to religious socialization. Through the transmission of religious and spiritual teachings, they play a crucial role in shaping the religious identity of future generations. Additionally, grandmothers influence cultural attitudes toward death. By passing on religious and cultural perspectives on death, they help younger generations understand life with greater depth. These concepts are clearly evident in the poem "Khan Naneh," illustrating the role of grandmothers in maintaining family cohesion and transmitting values in the era of globalization. Conclusion In the age of globalization, despite material and technological advancements, historical and cultural identities, as well as the role of the family, have been significantly weakened. This trend has raised serious concerns about generational disconnection and the decline of intergenerational social capital. In his poem "Khan Naneh," Shahriar, with his artistic language, emphasizes the necessity of transmitting and preserving cultural and social heritage. By centering the poem on the enduring connections between generations, he warns against the consequences of extreme individualism and the neglect of cultural roots. Shahriar, with a profound perspective, cautions that disregarding cultural and social heritage undermines the foundations of society and endangers intergenerational relationships. These concerns are particularly relevant in the context of the erosion or weakening of traditional channels of socialization. Such risks not only threaten the familial identity of generations but can also lead to a breakdown of generational identity and, consequently, national and ethnic identity. Therefore, the poem "Khan Naneh," as both a literary and sociological work, serves as a reminder of the necessity to rebuild and strengthen intergenerational bonds to preserve collective identity in the era of globalization. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Shahriar, modernity, family, intergenerational social capital, socialization, generational identity | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب