پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,824 |
| تعداد مقالات | 73,566 |
| تعداد مشاهده مقاله | 134,737,552 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 105,235,305 |
صورت‌بندی تحلیلی مهندسی فرهنگ براساس دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 15، شماره 2، تیر 1404، صفحه 54-75 اصل مقاله (745.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2025.391219.1779 | ||
| نویسنده | ||
| محمد سهیل سرو* | ||
| استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مهندسی فرهنگ نگاهی سیستمی به فرهنگ و تنظیم و ادارۀ آن است که رویکردی نوین به فرهنگ به‌حساب می‌آید. این رویکرد در کنار مهندسی فرهنگی که از سوی آیت‌الله خامنه‌ای بیان شده می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد در پیشبرد فرهنگ مؤثر باشد. هدف این پژوهش دستیابی به صورت‌بندی این مفهوم براساس اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای است. از این‌رو مسئلۀ چیستی مهندسی فرهنگ و صورت‌بندی تحلیلی آن در نظر آیت‌الله خامنه‌ای است. این مقاله به روش اسنادی در مرحلۀ گردآوری داده‌ها و با تحلیل مضمون در تحلیل داده‌ها صورت پذیرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مهندسی فرهنگ از دیدگاه ایشان شامل پنج مقولۀ اصلی است: نظارت، هدایت، رشد، ماهیت و ساخت فرهنگ. این مقوله‌ها در یک فرایند چرخشی و پویا با یکدیگر تعامل دارند و امکان جدایی آن‌ها از هم وجود ندارد. نظارت فرهنگ به معنای کنترل و مراقبت از فرایندهای فرهنگی، هدایت فرهنگ به معنای جهت‌دهی به فرهنگ در مسیر اهداف کلان نظام اسلامی، رشد فرهنگ به‌عنوان توسعه و ارتقای بنیان‌های فکری و معنوی جامعه، ماهیت فرهنگ به‌عنوان حرکتی درون‌زا و کیفیت‌بخش و ساخت فرهنگ به معنای ایجاد فرهنگ جدید متناسب با نیازهای جامعه است. این مقاله با مقایسۀ دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای با رویکردهای لیبرالیسم و سوسیالیسم، نشان می‌دهد ایشان راه‌حلی بینابین بین رهاسازی و کنترل کامل فرهنگ ارائه می‌دهند. این رویکرد نه‌تنها به حفظ آزادی‌های فرهنگی احترام می‌گذارد، بلکه از طریق هدایت و نظارت هوشمندانه، فرهنگ را در مسیر اهداف نظام اسلامی قرار می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیت‌الله خامنه‌ای؛ ساخت فرهنگ؛ مهندسی فرهنگ؛ نظارت فرهنگ؛ هدایت و رشد فرهنگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analytical Formulation of Cultural Engineering Based on the Views of Ayatollah Khamenei | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Soheilsarv | ||
| Assistant Professor of Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Cultural engineering is a systematic approach to understanding, regulating, and managing culture, representing a relatively new perspective in cultural studies. As articulated by Ayatollah Khamenei, this approach can serve as an effective strategy for advancing cultural development. The present study aims to conceptualize and formulate the notion of cultural engineering based on Ayatollah Khamenei’s thought. Accordingly, the research addresses the question: What is cultural engineering, and how can it be analytically formulated in Ayatollah Khamenei’s view? This study employs a documentary method for data collection and content analysis for data interpretation. The findings indicate that, from his perspective, cultural engineering comprises five interrelated and inseparable components: supervision, guidance, growth, the nature of culture, and cultural construction. These components function within a cyclical and dynamic process. Cultural supervision refers to monitoring and safeguarding cultural processes; cultural guidance involves steering culture toward the overarching goals of the Islamic system; cultural growth denotes the intellectual and spiritual development of society; the nature of culture is understood as an endogenous, quality-generating movement; and cultural construction entails creating new cultural forms aligned with societal needs. By comparing Ayatollah Khamenei’s perspective with liberalist and socialist approaches, this study demonstrates that he offers an intermediate framework between complete cultural freedom and total cultural control. This approach preserves cultural liberties while, through intelligent guidance and supervision, directing culture toward the objectives of the Islamic system. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ayatollah Khamenei, Cultural Construction, Cultural Engineering, Cultural Guidance and growth, Cultural Supervision | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابوالقاسمی، محمدجواد (1385). شناخت فرهنگ. تهران: عرش‌پژوه.
استریناتی، دومینیک (1380). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ‌عامه. ترجمۀ ثریا پاک‌نظر. تهران: گام نو.
آشوری، داریوش (1376). دانشنامۀ سیاسی. تهران: مروارید.
آقاسی، آناهیتا، بنی‌هاشمی، سید محسن و عقیلی، سید وحید (1400). تحلیل مضمون هویت فرهنگی در اندیشۀ آیت‌الله سید علی خامنه‌ای. فصلنامۀ علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 11(2). 155-176. https://doi.org/10.22059/jstmt.2021.317572.1437
فرهی بوزنجانی، برزو (1385). فرهنگ سازمانی و استانداردسازی رفتار. همایش استانداردسازی رفتار پلیس.
بشیریه، حسین (1379). نظریه‌های فرهنگ در قرن بیستم. تهران: طلوع.
پوپر، کارل (1396). جامعۀ باز و دشمنان آن. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. تهران: خوارزمی.
پولادی، کمال (1383). تاریخ اندیشۀ سیاسی در غرب (قرن بیستم). تهران: مرکز.
جهان‌بین، فرزاد (1398). باغبانی فرهنگ. تهران: نهضت نرم‌افزاری.
فرزاد، جهان‌بین. (۱۳۹۷). باغبانی فرهنگ؛ مدیریت فرهنگ در اندیشۀ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی). فصلنامۀ علمی مطالعات انقلاب اسلامی، ۱۵(۵۳)، ۱۰۳-126. http://enghelab.maaref.ac.ir/article-1-869-fa.html
خامنه‌ای، سید علی (1398). بیانات در دیدار معلمان و فرهنگیان. بازیابی شده در تاریخ (7/12/1403). پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
خامنه‌ای، سید علی (1390). بیانات در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی. بازیابی شده در تاریخ (26/2/1404)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
خامنه‌ای، سید علی (1393). بیانات در حرم مطهر رضوی. بازیابی شده در تاریخ (7/12/1403)، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای.
خسروی زارگز، مسلم و بخشی، سمیه (1396). بازیابی پیکرۀ فرهنگ در اندیشۀ مقام معظم رهبری. پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 6(2)، 175-199.
دیویس، استنلی (1376). مدیریت فرهنگ در سازمان. ترجمۀ ناصر میرسپاسی و پریچهر معتمد گرجی. تهران: مروارید.
صفربیگی، حمزه، میرزازاده احمد بیگلو، فرامرز، و کمالی‌زاده، محمد (1401). نسبت مفهوم فرهنگ و تمدن نوین اسلامی در گفتمان رهبری انقلاب اسلامی ایران. آمایش سیاسی فضا، 5(1)، 22-34. http://dorl.net/dor/20.1001.1.26455145.2023.5.1.3.0
صمدیان، زهره و شفیعی فینی، علی (1393). واکاوی مفهوم مهندسی فرهنگی با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری. پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 20(103)، 3-22.
فوزی، یحیی و بصیرنیا، غلامرضا (1387). مبانی نظری دو رویکرد سلبی و ایجابی به مهندسی فرهنگی در ایران پس از انقلاب. مطالعات انقلاب اسلامی، 4(15)، 213-234. http://enghelab.maaref.ac.ir/article-1-1827-fa.html
مهرآیین، مصطفی (1391). تحلیل متن در اندیشۀ ژولیا کریستوا. کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 171، 21-26.
ناظمی اردکانی، مهدی، فرهی بوزنجانی، برزو، و پیروزمند، علیرضا (1386). مقدمه‌ای بر تعیین اصول و روش مهندسی فرهنگی کشور. ناظر: حسن علی‌اکبری. تهران: کمیسیون دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور.
ناظمی اردکانی، مهدی (1387). مفهوم‌شناسی مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی کشور. مصباح، 75، 85-116.
یوسفی، بتول و قربانی تازه‌کندی، سعید (1400). فرهنگ و شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی در اندیشۀ آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون. پژوهشنامۀ انقلاب اسلامی، 11(40)، 99-129. https://doi.org/10.22084/rjir.2021.24862.3371
Braun, Virginia & Clarke, Victoria(2006), “Using Thematic Analysis in Psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol.3, No.2: 77-101.
Tylor, Edward Burnett (2012) Primitive Culture: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom, New York: Nabu Press.
Gray, C. (2006). Managing the Unmanageable: The Politics of Cultural Planning. Public Policy and Administration, 21(2), 101–113.
Baikov, E., Enikeeva, L., Bulochnikov, P., & Kuzmina, S. (2020). Organizational and economic mechanism for managing the development of the cultural sphere of the russian regions in the digital economy, Association for Computing Machinery New York: NY, United States.
Khachatryan, R., & Makaryan, M. (2024). Transforming Organizational Culture in Higher Education Institutionsin the Republic of Armenia: a Management Model. KATCHAR SCIENTIFIC PERIODICAL | 2024 (2): 104 - 121. https://doi.org/10.54503/2579-2903-2024.2-104
Fedorova, Z. V. (2022). On the mechanisms of socio-cultural engineering in the information society. KANT, 43(2), 195–199. https://doi.org/10.24923/2222-243x.2022-43.34 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 113 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 75 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب