پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,714 |
| تعداد مقالات | 72,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 130,579,855 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,852,923 |
تنوع اکولوژیکی به مثابه راهبرد شناختِ تنوع قومی در ایران | ||
| بررسی مسائل اجتماعی ایران | ||
| دوره 15، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 61-75 اصل مقاله (816.43 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijsp.2025.370278.671207 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید هوشنگی* 1؛ محمود مهام2 | ||
| 1استادیار، گروه جامعهشناسی سیاسی، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران | ||
| 2استادیار، پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تنوع زیستی در ایران‌زمین پرسش‌های دشواری را در مورد چگونگی شناخت، تعامل و تحلیل آن، فرا روی محققان این فلات گسترده و ناهموار مطرح می‌سازد. به‌واسطه جدایی مطالعات و تحقیقات طبیعی و اجتماعی و مرزبندی‌های ناشی از این رویکرد واگرایانه، این دشواری در حوزه مسائل اجتماعی دو چندان شده است. تنوع قومی، سرفصلی اجتماعی از بافت و ترکیب زیست جمعی در فلات ایران می‌باشد. با توجه به درهم تنیدگی حوزه‌های طبیعی و اجتماعی، پرسش اصلی مقاله عبارت است از این‌که: تنوع قومی به مثابه یک ویژگی زیستی و سرزمینی در کشور، چگونه می‌تواند همگرایی اجتماعی و یکپارچگی سرزمینی را در پی داشته باشد؟ فرضیه اصلی بر پایه واقعیتِ پیوند حوزه‌های طبیعی و اجتماعی و دیرینگی زیست در سرزمین، شناخت تنوع قومی را در گرو شناسایی و تحلیل با هم‌پیوند طبیعی آن یعنی تنوعِ زیستگاهی و سکونتگاهی می‌داند و نسبت همگرایی اجتماعی با تنوع قومی را بدون فهم تنوع اکولوژیک ممکن نمی‌داند زیرا جداسازی تحلیلی و صورت‌بندی صرفاً اجتماعی-در معنای عام آن- از تنوع قومی، منجر به از دست رفتن ویژگی بوم-پایه بودن آن می‌شود. با توجه به ماهیت نظری مقاله، روش تحقیق مورد استفاده، تحلیل انتقادی با هدف گشودگی مفهومی در حوزه مطالعاتی و تحقیقاتیِ قومشناسی ایران با تکیه بر رویکرد اجتماعی-اکولوژیک است. از این‌رو، تنوع اکولوژیکی به مثابه زیرساخت ادراکی و مفهومیِ مواجهه با ویژگی‌ها و تغییرات سرزمینِ متنوع ایران به‌ویژه، تنوع قومی پیشنهاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تنوع زیستی؛ تنوع قومی؛ همگرایی اجتماعی؛ یکپارچگی سرزمینی؛ تنوع اکولوژیکی؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ecological diversity, the strategy of recognizing ethnic diversity | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hamid houshangi1؛ Mahmood Maham2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Political Sociology, Faculty of Political Science, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Culture and Social Studies Research Institute of Islamic Culture and Thought | ||
| چکیده [English] | ||
| The biodiversity in Iran has raised difficult questions for researchers about how to understand and interact with this vast and rugged plateau. Furthermore, we are witnessing a separation of natural and social studies and research from each other. This divergent approach has made the aforementioned questions more difficult. Ethnic diversity is one of the important branches in social discussions that reflects the texture and composition of the community life on the Iranian Plateau. Considering the continuity of the natural and social domains, the main question of the article is: How can ethnic diversity, as a bioecological and territorial characteristic of the country, bring about social cohesion and territorial integrity? The main hypothesis is based on the reality of the connection between the natural and social spheres and the antiquity of life on the land. Thus, understanding ethnic diversity depends on identifying and analyzing the natural domain associated with it, namely habitat and settlement diversity. Therefore, the relationship between social integration and ethnic diversity is not possible without understanding ecological diversity. Considering the theoretical approach of the article, the research method used is critical analysis. It is hoped that conceptual openness will be achieved in the field of Iranian ethnographic studies and research by relying on a socio-ecological approach. Therefore, ecological diversity has been proposed as a conceptual basis for understanding the characteristics and changes of Iran's diverse land, especially ethnic diversity. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Biological diversity, ethnic diversity, social integration, territorial integrity, ecological diversity, Iran | ||
| مراجع | ||
|
آرشامبو، میشل و لناف، وانی (1379). اسناد و روش برای تفسیر نقشهها(جغرافیا و زمینشناسی). مترجم عبدالحمید رجایی. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
اشمن، آدریان اف (1384). مقدمهای بر آموزش و پرورش شناختی(نظریه و کاربرد). مترجم کمال خرازی. تهران: سنا.
احمدی، حمید (1378). قومیت و قومگرایی در ایران؛ افسانه و واقعیت. تهران: نشرنی.
برتون، رولان (1380). قومشناسی سیاسی. مترجم ناصر فکوهی. تهران: نی.
جارویس، پیتر جی (1387). مبانی بومشناسی و مسائل محیط زیست. مترجم مظفر شریفی و محمد غفوری. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
حاجیانی، ابراهیم (1388). جامعهشناسی هویت ایرانی. تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
حبیبی، امین(1400). جریانهای احیایی منظر در باغ ایرانی(جستاری در باغ شازده). مجله منظر. شماره 54: 6-17.
دانلپ، رایلی و برول، رابرت، جی (1399). تغییرات اقلیمی و جامعه؛ دیدگاههای جامعهشناختی: گزارش کارگروهی انجمن جامعهشناسی آمریکا در زمینه جامعهشناسی و تغییر اقلیم جهانی. ترجمه عادل ابراهیمی لویه و سلیمان میرزایی راجعونی. تهران: وانیا.
سوزن، سایمون (1402). جامعهشناسی در قرن بیست و یکم: روندها، بحثها و چالشهای اساسی. مترجم سلیمان میرزایی راجعونی. تهران: وانیا.
صفایی، مژده. متینخواه، سید حمید. کریمیان، وحید (1392). بررسی دیدگاه اکولوژیک ایلات و عشایر ایران از منظر سیلوپاستورال، فصلنامه گیاه و زیستبوم، 9 (35): 21-34.
قنبری، داریوش (1385). دولت مدرن و یکپارچگی ملی در ایران. تهران: تمدن ایرانی.
فائو، دستورالعملهای داوطلبانه مدیریت مسئولانه مالکیت اراضی، شیلات و جنگلها در قلمرو امنیت غذایی. مترجم حمیدرضا زرنگار. تهران: وزارت جهاد کشاورزی.
فریلند، جوانا (1389). بومشناسی مولکولی. مترجم منصوره ملکیان. مشهد: جهاد دانشگاهی.
فرجی، برات و رومینا، ابراهیم (1389). تنوع قومی و پایداری امنیت ملی در ایران. فصلنامه آفاق امنیت. 3(7): 71-87.
کاویانی راد، مراد (1390). پردازش مفهوم امنیت زیستمحیطی (رابطه امنیت و اکولوژی). فصلنامه ژئوپلیتیک. 7(3): 80-100.
گودرزی، حسین (1385). م‍ف‍اهیم بنیادین در مطالعات قومی. تهران: تمدن ایرانی.
لونانز،پائولو. واندنبرگ، جرون. نیکامپ، پیتر (1384). اقتصاد اکولوژیکی تنوع زیستی. مترجم مجید مخدوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مارجر، مارتین (1377). سیاست قومی. ترجمه اصغر افتخاری، فصلنامه مطالعات راهبردی. پیششماره 1.
محجوبی دریاکناری، محبویه. رضایی، احمد. صالحی، صادق (1398). مقایسه رفتارهای محیط زیستی بین گروههای قومی(مطالعه موردی: اقوام آذری، تالش و گیلک در استانهای گیلان و اردبیل). جامعهشناسی کاربردی. 30(75): 47-62.
محمدرضایی، شهریار (1382). رویکرد سیستمی به تجزیه و تحلیل اکوسیستمها. تهران: آییژ.
مقصودی، مجتبی (1376). ناهمگونی جمعیتی و توسعه ملی در ایران (با تأکید بر ناهمگونی قومی). تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
میرحیدر، دره. غلامی، بهادر. میراحمدی، فاطمه سادات (1392). تحلیل انتقادی نقشههای قومیت در ایران. فصلنامه ژئوپلیتیک. 9(3): 1-30.
هوشنگی، حمید (1396). تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران؛ راهبردها و سیاست‌ها. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
یمنیدوزی سرخابی، محمد (1382). برنامهریزی توسعه دانشگاهی: نظریهها و تجربهها. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
نقشه جامع علمی کشور (1389). تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
Biro, Maria and Kovacs, Petra (eds) (2001) Diversity in Action: Local Public Management of Multiethnic Communities in Central and Eastern Europe, Budapast: Open Society Institute
Coakley, John (1993) The Territorial Management of Ethnic Conflict, London: Psychology Press
Malesevic, Sinisa (2004) The Sociology of Ethnicity, London: Sage
Sun ZY, Ren H. [Ecological memory and its potential applications in ecology: a review]. Ying Yong Sheng Tai Xue Bao. 2011 Mar;22(3):549-55. Chinese. PMID: 21657006.
Yang, H., He, J., Li, Z. et al. Ethnic diversity and divergent perceptions of climate change: a case study in Southwest China. Humanities and Social Sciences Communications 11, 690 (2024). pp: 1-14. https://doi.org/10.1057/s41599-024-03207-x. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 33 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 26 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب