
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,761 |
تعداد مقالات | 72,822 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,614,487 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,406,386 |
انسان شناسی فاجعه: مطالعه موردی نسل دوم بازماندگان جنگ تحمیلی ایران و عراق (مورد: فرزندان جانبازان قطع نخاعی) | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
مقاله 1، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1403، صفحه 1-20 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.391679.459909 | ||
نویسندگان | ||
احمد نادری* 1؛ محمد اویسی فردوئی2 | ||
1دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
2دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
هدف: انسانشناسان مطالعه جنگ را به عنوان یک «واقعه اجتماعی» از نظر ماهیت، منشأ، روش، ابعاد و زمینهها مطالعه نموده و پیامدهای فرهنگ و اجتماعی آن را مورد اهمیت قرار میدهند. جنگ تحمیلی بر عرصههای مختلف جامعه به ویژه ابعاد انسانشناختی تأثیر گذاشته و همچنان بیتاثیر نیست. با این وجود بیتوجهی و سکوت اندیشمندان علوم انسانی به ویژه در جامعه ایران در این زمینه به خوبی قابل مشاهده است.جنگ یکی بزرگترین فجایع انسانی و طبیعی در دنیا است. در جنگ ایران و عراق با یکی از بزرگترین خسارات انسانی در کشور مواجهایم. جانبازان قطع نخاعی به عنوان بازماندگان آن، از جایگاه مهمی در شناخت و تبیین مسئله جنگ برخوردار هستند. فرزندان آنها به عنوان نسلی جدید و پویا پس از جنگ و دوره پساجنگی دارای مشکلات و مسائل فراوانی در تجربه زیسته خود از این موقعیت خانوادگی هستند. پرسش مهم در این پژوهش این است که فاجعه چه تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر خانواده جانبازان خواهد گذاشت و فرزندان جانبازان در زمینه خانوادگی به عنوان یکی از اعضای مهم خانواده با چه تجربهای در ابعاد فردی و اجتماعی مواجه هستند؟ روش شناسی: به اقتضای موضوع و هدف این پژوهش که بررسی تجربه زیسته فرزندان جانباز قطع نخاعی است، روش اتخاذی همان روشی است که تحت عنوان پدیدارشناختی است. روش پدیدارشناختی شاخهای از روش کیفی است که با روش کمی و پیمایشی متفاوت خواهد بود. روش کیفی روشی مطلوب در حوزه و مطالعات مردمشناختی قرار دارد و روشی که فرصت و امکان کافی برای درک و فهم و بازنمایی پیچیدگیهای موضوع را برای محقق و پژوهشگر اجتماعی فراهم میسازد. سوژههای مورد مطالعه فرزندان جانباز قطع نخاعی از نظر «جنسیت» فرزندان «پسر» و «دختر» و همچنین از نظر «سنی» از حداقل سنی که هستند که فرد بتواند به راحتی به سوالات پاسخ دهد و در سنین بالاتر محدودیتی وجود نداشته باشد. نمونهها در «محدوده مکانی» استان تهران و استان قم محدود خواهد شد. یافتهها: نتایج به دست آمده حاکی از تیپولوژی آنان به سه گروه است: ١. به شدت وابسته از نظر روابط و تعاملات خانوادگی ٢. گریزان از خانواده و واکنشهای رفتاری تند در برابر خانواده ٣. در نهایت فرزندانی که به ناچار موضع تحمل و مدارا را در پیش گرفتند. مهمترین دلایل ایجاد مسائل در گروه دوم و سوم آسیبپذیری چندگانه در تجربه زیسته این فرزندان است. از بعد فردی: آسیبهای روحی و روانی پس از حادثه، آسیبهای جسمی ناشی از عضویت در چنین خانوادههایی، از بعد خانوادگی: نقشپذیری به جای والدین، الگوی تربیتی والدین خودمحور، تعارضات ناشی از فرزندخواندگی، تعارضات معنایی و هویتی درون خانوادگی، از منظر فرهنگی: عدم حمایت اجتماعی و تاثیرات منفی حمایتهای نظام سیاسی در قالب سیاستگذاری صرفاً تبلیغی و اغراقآمیز. با توجه به رویکردهای انسانشناسی شناختی و انسانشناسی فاجعه سعی در فهم و تحلیل تجربه زیسته فرزندان جانبازان قطع نخاعی و در جهت فهم و درک کیفیت زندگی آنها شده است | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: جنگ؛ فرزندان جانبازان قطع نخاعی؛ تجربه زیسته؛ فاجعه؛ خانواده | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Anthropology of Disaster: A Case Study of the Second Generation of Survivors of the Iran-Iraq War (Case of Children of Spinal Cord Amputation Veterans) | ||
نویسندگان [English] | ||
Ahmad Naderi1؛ اویسی فردوئی oveisi fordoei2 | ||
1Associate Professor, Faculty of Social Sciences, University of Tehran | ||
2Faculty of Social Sciences, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
Purpose: Anthropologists study war as a "social event" in terms of its nature, origin, method, dimensions, and contexts, and attach importance to its cultural and social consequences. The imposed war has affected various areas of society, especially anthropological dimensions, and is still not without effect. However, the inattention and silence of humanities scholars, especially in Iranian society, in this regard is clearly visible. War is one of the greatest human and natural disasters in the world. In the Iran-Iraq war, we are faced with one of the greatest human losses in the country. As its survivors, spinal cord amputation veterans have an important position in understanding and explaining the issue of war. Their children, as a new and dynamic generation after the war and the post-war period, have many problems and issues in their lived experience of this family situation. The important question in this research is what direct and indirect effects will the disaster have on the families of veterans and what experience do the children of veterans face in the family context as important members of the family in terms of individual and social dimensions? Methodology: In accordance with the subject and purpose of this study, which is to examine the lived experience of children of spinal cord amputation veterans, the adopted method is the one called phenomenological. Phenomenological method is a branch of qualitative method that is different from quantitative and survey methods. Qualitative method is a desirable method in the field of anthropological studies and a method that provides sufficient opportunity and possibility for the researcher and social researcher to understand and represent the complexities of the subject. The subjects of the study are children of spinal cord amputation veterans in terms of "gender" as "boys" and "girls" and also in terms of "age" as the minimum age at which a person can easily answer questions and there are no restrictions at older ages. The samples will be limited to the "spatial area" of Tehran and Qom provinces. Findings: The results obtained indicate their typology into three groups: 1. Highly dependent in terms of family relationships and interactions 2. Avoidant of family and harsh behavioral reactions towards family 3. Finally, children who inevitably took a stance of tolerance and tolerance. The most important reasons for the creation of problems in the second and third groups are multiple vulnerabilities in the lived experience of these children. From the individual perspective: psychological and psychological trauma after the accident, physical trauma resulting from membership in such families, from the family perspective: role-playing instead of parents, the upbringing model of self-centered parents, conflicts resulting from adoption, semantic and identity conflicts within the family, from a cultural perspective: lack of social support and the negative effects of the political system's support in the form of purely propaganda and exaggerated policy-making. Considering the approaches of cognitive anthropology and disaster anthropology, an attempt has been made to understand and analyze the lived experience of children of spinal cord amputation veterans and to understand and appreciate the quality of their lives | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Keywords: War, children of spinal cord amputation veterans, lived experience, disaster, family | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
افروز، غلامعلی. و ویسه، علی اکبر. (١٣٨٠) بررسی رابطه میزان افسردگی فرزندان پسر جانباز و نحوه ارتباط با پدرانشان، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، ٣1 (2)، 54-63.
اویسی فردویی، قاسم. (١٤٠٠) تحلیل جامعه شناختی زندگی خانوادگی جانبازان، انتشارات بشارت.
اویسی فردویی، قاسم. (١٣٩٨) تجربه زیسته زندگی خانوادگی جانبازان ۷٠ درصد، پایان نامه دکتری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
ایوبی راد، محمد، (1376)، جنگ و صلح از دیدگاه مردم شناسی، پایان نامه جهت دریافت کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.
توانا، محمد علی.، هاشمی اصل، سید یزدان.، و جریده، سید جواد. (1398)، بررسی پدیده جنگ از منظر ابن خلدون، فصلنامه علمی پژوهشی نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، 2 (9)، 25-46.
دایره المعارف بریتانیکا. (١٣٩٩)، انسان و فرهنگ، ترجمه زهره دودانگه، نشر انسانشناسی.
روزن باوم، هایدی. (١٣۷٠)، خانواده به منزله ساختاری مقابل جامعه، ترجمه صادق مهدوی، نشر دانشگاهی
ریکور، پل. (۱۳۹۴). حافظه، تاریخ، فراموشی، ترجمه حسن خیاطی،تهران: نشر نی.
ریویر، کلود، (1382)، انسان شناسی سیاسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران: نشر نی
شریفیفر، علی. (۱۳۸۲)، جامعهشناسی جنگ و صلح، تهران: انتشارات سمت.
فراستخواه، مقصود. (۱۳۹۵). درآمدی بر روش تحقیق کیفی در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
عنبری، موسی (١٣٩٣) جامعهشناسی فاجعه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
فکوهی، ناصر. (۱۳۸۸). مقدمهای بر انسانشناسی فرهنگی. تهران: نشر نی.
فکوهی، ناصر(١٣٨١) تاریخ اندیشه و نظریههای انسانشناسی، نشر نی.
فیاض، محمدرضا. (۱۳۹۸). انسانشناسی و فرهنگ: جستاری در مبانی نظری فرهنگ. تهران: نشر نی.
قهاری، شهربانو. (١٣۷۵) بررسی مقایسهای میزان شیوع اختلالات رفتاری ایذایی و کمبود توجه در کودکان شاهد محروم از پدر، پایاننامه ارشد دانشکده روانشناسی.
کراسول، جان دابلیو. (۱۴۰۲). طرح پژوهش: رویکردهای کیفی، کمی و ترکیبی (ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوس). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
گلمحمدی، داود. (۱۳۸۳). هویت ایرانی. تهران: نشر نی.
لطفی، صدیقه. و ابوالقاسمی، عباس. (1394)، قضاوت اجتماعی واکنشپذیری فردی و فوبی اجتماعی در زنان، مجموعه مقالات پنجمین کنگره انجمن روانشناسی ایران، ١٠، ١٣٣٨-١٣٣۵.
نادری، احمد. (١٣٩٨) انسانشناسی فاجعه و ایدئولوژی توسعه نئولیبرال، در:جستارهایی در مسئولیت اجتماعی دانشگاه ایرانی و بحرانهای زیست محیطی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم.
نادری، احمد و سلیمی، مینو. (١٤٠٠) درآمدی بر انسانشناسی فاجعه، سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
Beavers, W. R., Hampson, R. B., & Hulgus, Y. M. (1985). Family competence and the Beavers Systems Model. Journal of Family Therapy, 7(1), 73–80
Glowacki, L., Wilson, M. L., & Wrangham, R. W. (2020). The evolutionary anthropology of war. Journal of Economic Behavior & Organization, 178, 964–977.
Versailles, M. (2014), Post-war disability and reproductive health: A study of fertility challenges among veterans. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 47 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |