پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,826 |
| تعداد مقالات | 73,628 |
| تعداد مشاهده مقاله | 135,014,296 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 105,329,876 |
تبیین درگیری قره‌باغ از دیدگاه نظری با تأکید بر مناظرۀ نو- نو | ||
| مطالعات اوراسیای مرکزی | ||
| دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 35، شهریور 1404، صفحه 57-84 اصل مقاله (1.23 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcep.2025.378721.450231 | ||
| نویسندگان | ||
| رحمت حاجی مینه* 1؛ معصومه فلاحتی2 | ||
| 1دانشیار، گروه حقوق، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی روابط بین‌الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| فروپاشی اتحاد شوروی با بحران‌های مرزی، قومیتی و ژئوپلیتیکی در سرزمین‌های استقلال‌یافته پس از آن همراه بوده است، خلأ قدرت ناشی از این فروپاشی موجب شد منطقه‌ای با ساختار آنارشیک شکل گیرد. تنوع اقوام و مذاهب و تنوع زبانی در این منطقه و مرزبندی‌های تحمیلی و ناهمگون با این تکثر قومی، دینی و زبانی و تکامل‌نیافتن فرایند دولت‌ملت‌سازی، منطقه را با چالش‌هایی روبه‌رو کرد که نتیجۀ آن جنگ‌های دهه‌های اخیر در این منطقه است. درگیری قره‌باغ که از سال ۱۹۸۸ آغاز شد و تاکنون ادامه دارد، از مهم‌ترین بحران‌های این منطقه است که ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. با اینکه نهادهای بین‌المللی به‌ویژۀ شورای امنیت سازمان ملل، با صدور قطعنامه‌های متعدد تأکید داشته‌اند که قره‌باغ و مناطق پیرامون آن متعلق به جمهوری آذربایجان است و از ارمنستان خواسته‌اند با استفاده از نفوذ خود بر ارامنۀ قره‌باغ آنان را به پیروی از قطعنامه‌های شورای امنیت وادار کند، عوامل گوناگونی مانع بازگرداندن سرزمین‌های اشغالی به‌صورت مسالمت‌آمیز به جمهوری آذربایجان شد. این پرسش مطرح است که بحران قره‌باغ و روند آغاز و پایان آن از دیدگاه مناظرۀ نوـ نو چگونه تبیین‌پذیر است؟ در این راستا فرضیه اصلی عبارتست از اینکه حل نظامی بحران قره‌باغ و ناکارآمدی نهادهایی مانند گروه مینسک، نشان‌دهنده برتری شاخص‌های نوواقع‌گرایی (خودیاری، بیشینه‌سازی قدرت در فضای آنارشیک) بر شاخص‌های نولیبرال‌گرایی (همکاری و نهادهای بین‌المللی) در تبیین این درگیری است. این نوشتار از نوع پژوهش کیفی است و با رویکردی توصیفی‌تحلیلی مبتنی بر مناظرۀ نو ـ نو درگیری قره‌باغ را بررسی می‌کنیم. داده‌ها را نیز با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقاله‌ها گردآوری کرده‌ایم. یافته‌ها نشان می‌دهد که در بحران قره‌باغ رویکردهای نوواقع‌گرایی در سیاست کشورهای درگیر غالب بوده و رویکردهای نولیبرالی که بر همکاری و نقش نهادهای بین‌المللی تأکید دارد، نتوانسته است در حل‌وفصل این بحران مؤثر باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امنیت؛ درگیری؛ همکاری؛ روابط بین‌الملل؛ نوواقع‌گرایی؛ نولیبرال‌گرایی؛ قفقاز جنوبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Karabakh Conflict from a Theoretical Perspective with an Emphasis on the Neo-Liberalism/Neo-Realism Debate | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rahmat Hajimineh1؛ Masoumeh Falahati2 | ||
| 1Associate Professor of International Relations, Department of Law, East Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2A Ph.D. Candidate, International Relations, Faculty of Law and Political Sciences, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction: The collapse of the Soviet Union was accompanied by border, ethnic and geopolitical crises in the territories that subsequently became independent. The resulting power vacuum led to the formation of a region with an anarchic structure. The diversity of ethnicities, religions and linguistic issues in this region and the imposed and heterogeneous borders, coupled with this ethnic, religious and linguistic plurality and the lack of development of the state-nation building process, have confronted this region with challenges that have resulted in wars in recent decades. The Nagorno-Karabakh conflict, which began in 1988 and continues to this day, is one of the most important crises in the region and has regional and international dimensions. The Nagorno-Karabakh conflict led to the loss of about 20% of the territory of the Republic of Azerbaijan and the forced displacement of Azeris in this region. The Karabakh region, which had an independent parliament, voted for the region’s independence and its annexation to Armenia and the Artsakh government was supported by Armenia, despite international institutions especially the United Nations Security Council, emphasizing it through numerous resolutions. Karabakh and its surrounding areas belong to the Republic of Azerbaijan, and Armenia was asked to use its influence over the Armenians of Karabakh to force them to comply with the Security Council resolutions, but various factors prevented the peaceful return of the occupied territories to the Republic of Azerbaijan. Research question: The main issue that arises is how can the Karabakh crisis and its beginning and end be explained from the perspective of the Neo-Neo debate? Research hypothesis: The main hypothesis is that the military solution to the Karabakh crisis and the ineffectiveness of institutions such as the Minsk Group demonstrate the superiority of neorealism indicators (self-help, power maximization in an anarchic environment) over neoliberalism (cooperation and international institutions) in explaining this conflict. Methodology and theoretical framework: This research is a qualitive research type, using a descriptive - analytical approach based on the neo-neo debate, examining the Karabakh conflict. Result and discussion: The analysis of the Nagorno-Karabakh conflict through the lens of neorealism and neoliberalism reveals that, within the anarchic structure of the international system and the absence of effective mechanisms to enforce legal norms, neorealist explanatory indicators hold greater persuasive power. The failure of international institutions such as the Minsk Group to manage the crisis over three decades, coupled with the conflict’s eventual resolution through the 2020 war and Azerbaijan’s use of force, underscores the limitations of liberal institutions in mitigating tensions when states prioritize self-help and power maximization as the primary means to achieve national security. From a neorealist perspective, the behavior of the involved states in Nagorno-Karabakh can be understood through the logic of power balancing, security competition, and structural distrust. Armenia’s efforts to assert regional hegemony by supporting Artsakh and Azerbaijan’s military driven campaign to reclaim territories bolstered by alliances with extra-regional actors like Turkey and Israel reflect the primacy of “security through power” over “security through cooperation.” Conversely, neoliberalism, which emphasizes the potential for cooperation in an anarchic system and the role of institutions in reducing negotiation costs, failed to validate its assumptions in this conflict. The Minsk Group’s ineffectiveness, as a symbol of liberal institutionalism, stemmed not only from structural weaknesses but also from the actors’ reluctance to bear the costs of collective commitments. When hardcore national interests (such as territorial integrity) clash with international norms, states prefer unilateral security strategies rooted in self-help and temporary alliances over multilateral mechanisms. This study demonstrates that in deeply rooted geopolitical disputes characterized by a “zero-sum game” dynamic, classical realist theories-particularly those emphasizing hard power and national sovereignty remain a more robust analytical framework for explaining state behavior. However, this conclusion does not wholly negate the utility of international institutions. Rather, it highlights that their efficacy depends on a minimal level of trust and shared interests among actors a condition conspicuously absent in the Nagorno-Karabakh case. The conflict ultimately reaffirms that in anarchic systems where distrust prevails, states gravitate toward power-centric realism, even as institutional cooperation retains potential in less adversarial contexts. Conclusion: The findings of this research show that despite the efforts of international organizations and institutions to resolve the Nagorno-Karabakh crisis in the Caucasus, these measures have not been successful and the countries involved in this crisis resorted to military measures against each other, so this shows that in the Caucasus region and in relation to the Karabakh crisis, Neo-Realist approaches have dominated the policies and actions of the countries involved in this region and the Neo-Liberal approaches that emphasize cooperation and the role of international institutions have failed to be effective in resolving this crisis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Security, Conflict, Cooperation, International Relations, Neo-Realism, Neo-Liberalism, South Caucasus | ||
| مراجع | ||
|
منابع
فارسی
ابراهیمی، شهروز و مصطفی خیری (۱۳۹۷)، «تحلیل منافع روسیه در منطقه قفقاز (مطالعه موردی: بحران قره‌باغ)»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره ۱۱، شماره ۲، صص. ۲۶۵-۲۸۲، (doi:10.22059/JCEP.2019.234286.449709)
اصولی اودلو، قاسم (1403) «تحول ساختاری در مجموعه امنیتی قفقاز جنوبی (2020-2024)»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 17، شماره 2، صص. 1-27، (doi:10.22059/JCEP.2025.386611.450279).
امیدی، علی و مجتبی روستایی (1403)»، «دیپلماسی شهروندی و تنش‌های ارمنی-آذری: چالش‌ها و فرصت‌ها»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 17، شماره 2، صص. 1-28، (doi:10.22059/JCEP.2025.379591.450238).
جعفری، سجاد (1401)، ارزیابی عملکرد سازمان ملل متحد و سازمان امنیت و همکاری اروپا در قبال مناقشه قره باغ، اندیشکده صنایع نرم با همکاری اندیشکده روابط بین‌الملل، تهران.
دهقانی فیروزآبادی، جلال (1377)، «نظریه نهادگرایی نئولیبرال و همکاری بین‌المللی»، مجله سیاست خارجی، سال 12، شماره 47، صص. 567-588.
رسولی ثانی‌آبادی، الهام، سعید عطار و فاطمه فارسی (۱۳۹۸)، «بررسی سیاست خارجی روسیه بر اساس نظریه سیاست قدرت‌های بزرگ مرشایمر (۲۰۱۲-۲۰۱۸)»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال ۱۲، شماره ۱، صص. ۵۷-۷۳، (doi:10.22080/jpir.2019.16136.1076).
رشیدی، احمد و ماری ملکی (2019)، «منافع و بحران‌های روسیه در منطقه قفقاز جنوبی»، مجله سیاست و روابط بین‌الملل، دوره 3، شماره 5، صص. 50-71، (doi:10.22080/jpir.2019.16136.1076).
زهرانی، مصطفی و تیمور فرجی لوح‌سرا (1392)، «منابع بین‌المللی تداوم بحران قره‌باغ»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 83، صص. 107-134.
عباس‌زاده فتحی، مهدی، حسین معین‌آبادی بیدگلی و مهدیه دوست‌حسینی (1390)، «تحلیل ساختاری چرخش در سیاست خارجی ایران در بحران قره باغ (2020)»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 14، شماره 2، صص. 225-246، (doi:10.22059/JCEP.2022.318774.449983).
قوام، عبدالعلی (1393)، کاربرد نظریه‌های روابط بین‌الملل: سیاست بین‌الملل در عرصه نظریه و عمل، چاپ دوم، تهران، انتشارات دنیای اقتصاد.
کولایی، الهه و عابد نوروزی (1390)، «همکاری ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان در ایجاد کریدور شمال-جنوب و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران»، فصلنامه سیاست، سال 51، شماره 3، صص. 789-811، (doi: jpq.2021.318617.1007743/10.22059)
کولایی، الهه و فهیمه خوانساری فرد (۱۳۹۸)، «روایت‌های تاریخی و حافظه جمعی؛ هویت‌سازی یا تشدید منازعات قومی در قفقاز جنوبی»، فصلنامه علمی سیاست جهانی، سال ۸، شماره ۳، صص. ۷۵-۱۰۴، (doi:10.22124/WP.2020.15284.2377).
مشیرزاده، حمیرا (1394)، سیر تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، چاپ دهم، تهران: انتشارات سمت.
معراجی، ابراهیم (1399)، «تأثیر منازعات هویتی بر تشدید منازعات سیاسی: مطالعه موردی بحران قره‌باغ»، فصلنامه مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه، سال 28، شماره 2، صص. 7-22.
معین‌آبادی بیدگلی، حسین و صیادصدری علی بابالو (1394)، «عملکرد سازمان امنیت و همکاری اروپا در مناقشه قره باغ کوهستانی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 8، شماره 1، صص. 85-106، (doi:10.22059/JCEP.2015.54963).
مکرمی پور، محمدباقر، ابراهیم متقی، بیژن میرزایی و مرتضی تهم (1391)، «تحلیل تطبیقی امنیت از دیدگاه نئورئالیسم و نهادگرایی نئولیبرال»، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال چهارم، شماره 11، صص. 155-185.
میان‌آبادی، حجت و ریحانه نوفلی، سیمین میرهاشمی دهکردی، حمیدرضا برجسته و بهنام اندیک (1392)، «هستی‌شناسی نظریه نهادگرایی نئولیبرالی و نقدهای بر آن در مواجهه با اختلافات آب فرامرزی»، فصلنامه پژوهش منابع آب ایران، سال 19، شماره 1، صص 102-124، (doi:20.1001.1.17352347.1402.19.1.6.1).
نصری، قدیر (1386)، «روش شناخت در مکتب نئورئالیسم»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال دهم، شماره 2، صص 215-238.
ولیقلی‌زاده، علی (1391)، «بررسی و تحلیل ماهیت میانجیگری بین‌المللی در بحران ژئوپلیتیکی قره باغ»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 79، صص. 105-137.
Ababakr, Amer (2021), “Understanding Neorealism Theory in Light of Kenneth Waltz’s Thoughts”, International Relations and Diplomacy, Vol. 9, No. 12, pp. 515-528, (doi:10.17265/2328-2134/2021.12.002) Abbasov, Namig (2015), “Minsk Group Mediation Process: Explaining the Failure Peace Talks”, Journal of Caspian Affairs, Vol. 1, No. 2, pp. 59-76, Available at: https://www.researchgate.net, (Accessed on: 02/06/2025). Ahmed Kalwar, Bashir, Muhammad Nauman Akhtar, and Amna Munawar Khan (2022),” The Nagorno-Karabakh Conflict In 2020: Causes and Consequences”, Global Political Review, Vol. VII, No. III, pp. 9-17, Available at: https://www.researchgate.net, (Accessed on: 27/05/2025). Armenyan, Heghine (2012),” Analysis of Interest of Main International and Regional Actor-States in Nagorno-Karabakh Conflict”, Academia.edu, pp.1-37, Available at: https://www.academia.edu/7184316, (Accessed on: 30/05/2025). Boban, Davor and Iva Blazevic (2023),” The Failure of the Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Shortcoming of Facilitative Mediation or an Unsuitable Mediator?”, Croatian Political Science Review, Vol. 60, No. 2, pp. 69-92, Available at: https://hrcak.srce.hr, (Accessed on: 01/05/2025). Chernov, Fered (2016), Theory and Hyper Theory in International Relations, Conflicting Concepts and Interpretations, Translated by Alireza Tayeb, 4th Edition, Tehran: Ney Publishing, [in Persian]. Čurčija, Slobodan and Pavič, Lojze (2022)” The War of Armenia and Azerbaijan 2020-Lessons Learned”, Strategos, Vol. 6, No. 1, pp. 53-74, Available at: https://hrcak.srce.hr, (Accessed on: 02/06/2025). Grieco, Joseph M. (1988), “Anarchy and the Limits of Cooperation: A Realist Critique of the Newest Liberal Institutionalism”, The MIT Press, International Organization, Vol. 42, No. 3, pp. 485-507, Available at: http://www.jstor.org/stable/2706787, (Accessed on: 20/10/2013). Hirschfeld, Katherine, Kirsten de, Beurs, Brad, Brayfield, Ani, Melkonyan (2023),” The Karabakh Conflict,198-1994”, Research Gate, pp. 31-46, (doi:10.1007/978-3-031-31143-3), (Accessed on:27/05/2025). Hussain, Zubair (2021),” Role of International Actors in Karabakh”, Asian Journal of International Peace and Security, Vol. 5, No. 2, pp. 187-198, Available at: https://www.reserchgate.net, (Accessed on:01/05/2025). Isanejad, Mohammad and Hazar Leylanoğlu (2020),” Geopolitical Analysis of the Legal and Dimensions of the Nagorno-Karabakh Conflict”, Journal of Crises and Political Research, Vol. 4, No. 2, pp. 82-114, Available at: http://dergipark.org.tr/en/pub/uksad/issue/59215/851136, (Accessed: 30.12.2020) Keohane, Robert O. (2005), After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy, Princeton University Press, ISBN-13:978-0691122489. Keohane, Robert and Joseph Nye (1977), Power and Interdependence, TBS The Book Service Ltd. Maqsood, Asia, Muhammad Shoaib Jail and Aisha Warraich (2025),” Assessing the Failure of International Mediation in the Nagorno-Karabakh Conflict: Legal Positivism, Conflict Transformation and the Limits of Stage Sovereignty”, Annals of Human and Social Sciences, Vol. 6, No. 1, pp. 358-371, (doi: org/10.35484/ahss.2025[6-1]31), (Accessed on: 01/06/2025). Mearsheimer, John (2001), The Tragedy of Great Power Politics, New York: W. W. Norton & Company Publishing. Miholjcic, Nina (2020),” International Response to the Second Karabakh War”, Caucasus Strategic Perspectives, Vol. 1, N0. 2, pp. 155-166, Available at: https://cspjournal.az (Accessed on: 02/06/2025). Nye, Joseph S. (1988), “Review: Neorealism and Neoliberalism”, World Politics, Vol. 40, No. 2, pp. 235-251, (https://doi.org/10.2307/2010363). Semercioglu, Harun (2021), “The New Balance of Power in the Southern Caucasus in the Context of the Nagorno-Karabakh Conflict in 2020”, Research Studies Anatolia Journal, Vol. 4, No. 1, pp.49-60, (https://doi.org/10.33723/RS.842487),(Accessed on: 02/05/2025). Shengelia, Zaza (2022), The Second Karabakh War, A Year after, Konrad Adenauer Stiftung, Economic Policy Research Center, Available at: https://eprc.ge/wp-content/uploads/2022/11/karabaxi-eng-upd-1.pdf, (Accessed on: 21/03/2023). Sumbal, Malik Ayub (2021), Tovuz to Karabakh: A Comprehensive Analysis of War in South-Caucasus, Amazon Digital Services LLC-Kdp Publisher, Available at: https://www.amazon.com/Tovuz-Karabakh-Comprehensive-Analysis-South-Caucasus/dp/9692357406, (Accessed on: 21/03/2021). Valiqolizadeh, Ali (2012), “Investigation and Analysis of the Nature of International Mediation in the Geopolitical Crisis of Karabakh”, Central Asia and Caucasus, No. 79, pp. 105-137, Available at: https://ca.ipisjournals.ir/article_10502.html, (Accessed on: 16/03/2024). Waltz, Kenneth N. (2001), Man, the State and War: A Theoretical Analysis, Columbia University Press. Waltz, Kenneth N. (1979), Theory of International Politics, California: Addison-Wesley Publishing Company. Williams, Jessica (2009),” Nagorno Karabakh Conflict: Problems and Possibilities for Political Resolution”, Georgia Southern University, Georgia Southern Commons, Available at: https://digitalcommons.georgiasouthern.edu/etd, (Accessed on: 21/03/2021). Yavuz, Hakan and Michael, Gunter (2022), The Nagorno-Karabakh Conflict; Historical and Political Perspectives, London: Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 156 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب