
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,694 |
تعداد مقالات | 72,263 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,303,748 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,161,763 |
اشتقاق فعل و تصریف آن در فارسی | ||
مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی(منتشر نمی شود) | ||
مقاله 3، 3و4، شماره 139 - شماره پیاپی 990، آذر 1375 اصل مقاله (681.03 K) | ||
نویسنده | ||
دکتر علی محمد حق شناس* | ||
چکیده | ||
فعل فارسی به عنوان نوعی از انواع کلمه پدیده ای صرفی است و ناگزیر میتواند ساخت درونی داشته باشد‘اعم از ساخت اشتقاقی و ساخت تصریفی. ساخت اشتقاقی فعل در فارسی بسیار محدود است و درآن تنها پنج الگوی ساختاری یافت میشود: الگوهای ساختاری ساده‘پیشوندی‘مرکب‘گروهواژی وناگذر.از این پنج الگو‘دوتای اول که سرشت صرفی دارند نازا هستند و سه تای دوم که سرشت نحوی دارند زایا مانده اند. این است که اشتقاق فعل در فارسی عمدتاً سرشتی نحوی پیدا کرده است و این به بروز انواع دشواری ها در زمینه فعل فارسی انجامیده است. ساخت تصریفی فعل در فارسی‘بسیار پیچیده است و از الگوهای ساختاری وصفی(یک صیغه)‘جهتی(دوصیغه معلوم ومجهول)‘مصدری(یک صیغه)‘زمانی(سه صیغه گذشته‘حال و آینده)‘وجهی (سه صیغه اخباری‘التزامی و امری)جنبه ای (چهارصیغه ساده یا استمراری‘ناقص یا کامل)شخصی وشماری(شش صیغه مرکب از سه شخص و هریک مفرد یا جمع) صورت بسته است . ازآنجا که این الگوهای ساختاری اساساً با هم عمل میکنند‘ ناگزیر تفکیک آنها از یکدیگر دشوار است؛ خاصه از آن رو که همگی نمود صوری ندارند. این است که توصیف فعل عملاً دشوار از کار درآمده است . رفع این دشواری از طریق توصیف پایگانی آنها میسر است . در چنان توصیفی میتوان به سه لایه اشتقاقی(ریشه‘ستاک و لزوم تعدی)و هفت لایه تصریفی به قرار بالا قائل شد و ساخت فعل را لایه به لایه از اشتقاق تا تصریف دنبال کرد. چنین طرحی بی گمان موجب ساده شدن توصیف فعل واژگانی در فارسی می شود. | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
Persian verbs as a part of speech and therefore a morphological entity have, as a rule, internal structures both of derivational and inflectional types. The derivational structure of verbs in Persian is very limited with only five structural patterns, namely, simple, complex, compound, phrasal and a special pattern that is conjugated in the .3rd person singular only. Of these, the first two patterns are not productive; and since the remaining three are syntactic in nature, the derivation of verbs in Persian has acquired a syntactic nature. This has no doubt caused certain complications in Modern Persian. The inflectional structure of verbs in Persian is, on the other hand, extremely complex; comprised of several patterns namely those of participle (one term) voice (two terms) infinitive (one term), tense (three terms: past, present and future) mood (three terms: indicative, subjunctive and imperative) aspect (four terms: simple/continuous, perfective/ imperfective) and person plus number (six terms: three persons each singular or plural). Since these patterns function together, at least in principle, it is difficult to describe them particularly as some may remain without exponents. To overcome this difficulty, it is essential to treat them hierarchically. This approach shows that there are three derivational strata in the derivational structure of Persian verbs and seven inflectional ones. This will, no doubt, make the description of Persian verbs extremely simple. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
- | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,297 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,098 |