پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,520,884 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,453 |
توصیف مقدماتی نظریه‌های صبح کاذب در نجوم دورة اسلامی | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 2، دوره 4، شماره 1، خرداد 1385 اصل مقاله (590.34 K) | ||
| نویسنده | ||
| حمیدرضا گیاهی یزدی* | ||
| مدیر گروه تاریخ علم بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، تهران | ||
| چکیده | ||
| در نجوم دورة اسلامی، بین‌الطلوعین نجومی را «صبح صادق» می‌نامیدند. در احکام اسلامی، رؤیت این پدیده، شاخص شروعِ وقت نماز صبح است. همچنین گزارش‌هایی دربارة رؤیت‌پذیر بودن هاله‌ای کم‌نور به شکلی کشیده پیش از صبح صادق، که «صبح کاذب» نامیده می‌شد، [از دورة اسلامی] بر جای مانده است. اخترشناسی جدید علت صبح کاذب را بازتاب نورخورشید از ذرات غبار بین سیاره‌ای می‌داند و آن را نور منطقة‌البروجی می‌نامد؛ زیرا در راستای دایرةالبروج امتداد می‌یابد. بیشتر منجمان دورة اسلامی منشأ این پدیده را همانند صبح صادق، بازتاب نور خورشید در جوّ زمین پنداشته‌اند. البته برخی از آنان، بنا بر شواهد به دست آمده از رصدهایشان دریافته بودند که منشأ صبح کاذب نمی‌تواند پراکندگی نور خورشید در جوّ زمین باشد؛ اما نتوانسته بودند نظریة علمی جدیدی را برای تبیین منشأ واقعی آن جایگزین نظریه‌های موجود کنند. در این توصیف مقدماتی، نظریه‌های گوناگون دربارة منشأ و ویژگی‌های ظاهری صبح کاذب، از بین متون چاپ شده و چاپ نشدة نجوم دورة اسلامی، انتخاب و عرضه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صبح کاذب؛ صبح صادق؛ نور منطقة‌البروجی؛ بین‌الطلوعین نجومی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| - | ||
| چکیده [English] | ||
| In the astronomy of the Islamic Period, the astronomical twilight is called “true dawn”. In the Islamic ordinances the observation of this phenomenon indicates the beginning time of the morning prayer. There are also some reports about the visibility of an elongated faint glow before true dawn which was called “false dawn”. In modern astronomy it is clear that the false dawn is caused by the reflection of the sunlight from the interplanetary dust particles, known as the “zodiacal light”, because it extends along the ecliptic. But most astronomers of the Islamic period assumed that it is caused by the reflection of the sunlight in the earth’s atmosphere, similar to the origin of the true dawn. Some of them, of course, did realize that, according to observational evidence, the false dawn cannot be caused in the earth’s atmosphere, but they could not substitute a new scientific theory to explain the real origin of the false dawn. In this preliminary survey various theories regarding the origin and appearance of the false dawn are presented from published and unpublished texts on astronomy of the Islamic period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| false dawn, True Dawn, Zodiacal Light, astronomical twilight | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,957 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,314 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب