تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,369 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,140 |
ارزیابی مقاومت به خشکی در جو | ||
مجله علوم کشاورزی ایران | ||
مقاله 3، دوره 36، شماره 3 - شماره پیاپی 1462، خرداد 1384 اصل مقاله (278.62 K) | ||
نویسندگان | ||
عزت کرمی؛ محمدرضا قنادها؛ محمدرضا نقوی؛ محسن مردی* | ||
چکیده | ||
به منظور بررسی اهمیت نسبی صفات زراعی، میزان تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آنها بر عملکرد دانه و مطالعه اثر خشکی بروی این صفات، 26 ژنوتیپ تحت شرایط دیم و فاریاب، در سال زراعی 82-1381در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کشت شدند. بیست ویک صفت مرفولوژیک وزراعی اندازهگیری شدند. بین ژنوتیپهای مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد ارزیابی شده اختلاف معنیداری مشاهده شد. بر اثر خشکی تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع ساقه، طول پدانکل، تعداد برگ، عملکرد دانه در تک بوته، وزن هزار دانه و شاخص برداشت کاهش یافت. ولی در مورد سایر صفات اثر خشکی معنیدار نبود (در نمودار پراکنش بارندگی و نیاز آبی گیاه مشخص است). همبستگی عملکرد دانه در تک بوته با ارتفاع ساقه، طول پدانکل، سنبلچههای کل، سنبلچههای بارور، تعداد برگ، بیوماس، وزن سنبله اصلی، وزن کل سنبلهها، متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد کاه و کلش و شاخص برداشت مثبت و معنیدار بود. رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که در شرایط فاریاب شش صفت: بیوماس، عملکرد کاه و کلش، شاخص برداشت، متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و تعداد روز تا گلدهی تقریباً 8/98 درصد از تغییرات موجود در عملکرد دانه در تک بوته را در این ارقام توجیه مینماید و در شرایط دیم پنج صفت: متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، بیوماس، عملکرد کاه و کلش و شاخص برداشت تقریباً 7/97 درصد از تغییرات موجود در عملکرد تک بوته را در این ارقام توجیه مینماید. نتایج تجزیه علیت در شرایط فاریاب نشان داد که اثر مستقیم بیوماس و شاخص برداشت برروی عملکرد دانه در تک بوته مثبت و بالا میباشد. اثر غیر مستقیم صفات بر روی یکدیگر خیلی کم بود و تنها اثر غیر مستقیم متوسط تعداد دانه در سنبله و عملکرد کاه و کلش مثبت و بالا بود. در شرایط دیم نیز بیوماس بیشترین اثر مستقیم را بر روی عملکرد دانه در تک بوته داشت و سایر صفات اثرشان بصورت مستقیم بروی عملکرد دانه در تک بوته ناچیز بود. اما بجز شاخص برداشت اثر غیرمستقیم دیگر صفات: متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد کاه و کلش بر عملکرد دانه در تک بوته از طریق بیوماس مثبت و بالا بود. نتایج حاصله از این تحقیق نشان داد که خصوصیاتی از قبیل عملکرد بیولوژیک (بیوماس)، متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد کاه و کلش و شاخص برداشت را میتوان به عنوان شاخصهایی برای انتخاب ارقام با عملکرد بالا در شرایط دیم و فاریاب توصیه نمود. ولی ترتیب اثر این صفات در دو شرایط دیم و فاریاب شبیه هم نیست. نقش عملکرد بیولوژیک و عملکرد کاه و کلش در شرایط دیم کم رنگتر میشود. (به این معنی است برای مثال ما نمی توانیم در شرایط دیم بوتههای بزرگ با رشد رویشی زیاد داشته باشیم چون به دلیل تخلیه رطوبت در مرحله رشد زایشی با خشکی روبرو شده و عملکرد کاهش مییابد در صورتی که در شرایط آبی میتوانیم با تولید بوتههای بزرگ عملکرد را بالا ببریم). | ||
کلیدواژهها | ||
آبی؛ بیوماس؛ جو؛ خشکی؛ سنبلچه؛ سنبله؛ شاخص برداشت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
The objectives in this study were to investigate some important agricultural traits, their direct and indirect effect on grain yield and to see how these traits are effected by drought. Twenty-six genotypes were planted in two dry and irrigated conditions and in a randomized complete block design. The study was conducted in the agricultural field Faculty of Agriculture, Tehran University. Twenty-one morphologic traits were assessed. The difference of all traits among genotypes was significant. Drought stress caused decrease in days to maturity, plant height, peduncle length, leaf number per plant, grain yield per plant, thousand-kernel weight as well as harvest index, but for other traits the effect wasn’t significant. Grain yield was observed to have a high and positive correlation with plant height, peduncle length, spikelet number, leaf number, biomass, main spike weight, total weight of spikes, average number of kernel per spike, thousand kernel weight, straw yield and harvest index. Linear multiple regression showed that the traits: biomass, straw yield, harvest index, average number of kernel per spike, thousand kernels weight and days to heading (in the irrigated conditions) could explain almost 98.8 percent of the grain yield per plant trait variation. On the other hand, in dry conditions five traits of: average number of kernel per spike, thousand kernels weight, biomass, straw yield and harvest index explained nearly 97.7 percent of the grain yield per plant variation. Results in path analysis in the irrigated condition showed that the direct effects of two traits, namely biomass and harvest index on grain yield per plant, were high and positive. Indirect effects of traits on each other were very low with only indirect effects of two traits: average number of kernel per spike and straw yield on the grain yield per plant being were high and positive. In dry conditions biomass was observed to have the most direct effect on grain yield per plant. Other traits’ direct effects on the grain yield per plant were of no significance. But except harvest index, an indirect effect of other traits (average number of kernel per spike, thousand kernel weight and straw yield) on the grain yield per plant via biomass was high and positive. Based on the obtained results it can be suggested that traits: biomass, average number of kernel per spike, thousand kernel weight, straw yield and harvest index can be indices of cultivar selection for high grain yield in the stress and non-stress conditions. However the effects of these traits in the dry and irrigated conditions were not similar. The strength of biomass and straw yield is less in dry condition. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Barley, Biomass, Drought, harvest index, Irrigated, spike, Spikelet | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,399 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,632 |