تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,106,384 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,211,707 |
اثر تنش خشکی برکربوهیدراتهای محلول, کلروفیل و پرولین در چهار رقم گندم سازگار با شرایط متفاوت اقلیمی ایران | ||
مجله علوم کشاورزی ایران | ||
مقاله 23، دوره 35، شماره 3 - شماره پیاپی 1654، خرداد 1383 اصل مقاله (237.66 K) | ||
نویسندگان | ||
علی احمدی؛ عادل سی و سه مرده* | ||
چکیده | ||
مطالعه واکنشهای فیزیولوژیک ارقام مختلف گندم به تنش خشکی میتواند به شناسایی مکانیسمهای موثر در مقاومت به خشکی کمککند.دراین راستا طی یک آزمایش مزرعهای اثر تنش خشکی بر غلظت کلروفیل، کربوهیدراتهای محلول و پرولین برگ پرچم در 4 رقم گندم کشت شده در اقلیمهای مختلف ایران در سال زراعی 80-79 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج با استفاده از یک طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرارگرفت. نمونهبرداری از برگ پرچم تیمار شاهد و تنش در دو مرحله خوشهرفتن و 20 روز پسازگلدهی بلافاصله قبل از آبیاری تیمار تنش صورتگرفت. پتانسیل آب خاک تیمار تنش در این دو نمونهبرداری بترتیب 26/2- و 15/5- مگاپاسکال بود. تنش خشکی عملکرد دانه ارقام چمران، M-75-7، الوند و تجن را بترتیب 2، 8، 22 و 34 درصد کاهش داد. در اولین مرحله نمونهبرداری، غلظت کلروفیل a و b در رقم حساس تجن برخلاف سه رقم دیگر تحت تاثیر تنش قرارنگرفت. در این مرحله تنش خشکی نسبت کلروفیل a به b را در رقم مقاوم چمران بیشتر از سایر ارقام افزایشداد. در مرحله دوم نمونه برداری کاهش قابل توجهای در مقدار کل کلروفیل در هر دو تیمار رطوبتی مشاهده گردید که بیشترین کاهش در محتوای کلروفیل رقم چمران مشاهده شد. نتایج آزمایش نشان داد که غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ پرچم در هر دو شرایط شاهد و تنش در 20 روز پس از گلدهی بیشتر از مرحله خوشهرفتن است. تنش خشکی غلظت این ترکیبات را در ارقام تجن و چمران افزایش داد، که ممکناست با نقش این ترکیبات در تنظیم اسمزی مرتبط باشد و یا نشان دهنده محدویت دانه بعنوان مقصد در پذیرش کربوهیدراتهای محلول برگ باشد. برخلاف سایر ارقام, غلظت کربوهیدراتهای محلول در مرحله خوشه دهی در رقم الوند کاهش نشان داد که با بیشترین کاهش در میزان کلروفیل در همین رقم همراه بود. میزان پرولین در شرایط تنش خشکی در هر دو مرحله اندازه گیری در کلیه ارقام افزایش نشان داد. در هردو مرحله مورد بررسی رقم حساس تجن بیشترین و رقم مقاوم چمران کمترین افزایش را در غلظت پرولین تحت تنش نشان دادند. از اینرو شاید بتوان از غلظت پایین این اسید آمینه بعنوان ابزاری برای انتخاب ارقام مقاوم به خشکی گندم نان استفاده کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
پرولین؛ تنش خشکی؛ کربوهیدراتهای محلول؛ کلروفیل؛ گندم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
The study of physiological responses of different wheat varieties to water stress could be a useful tool to understanding of the mechanisms of drought resistance. In order to evaluate some physiological responses in four wheat cultivars commonly grown under contrasting climatic conditions of the country, a 3-replicate RCBD field experiment was carried out during 2000-2001 growing season at the experimental farm of the agricultural faculty, University of Tehran with two watering regimes. Samples of flag leaves were taken at ear emergence stage as well as 20 days after anthesis, immediately before rewatering of stressed plants. The soil water potential of stress treatments at the two sampling stages were –2.26 and –5.15 MPa, respectively. Water stress reduced final grain yield of Chamran, M-75-7, Alvand and Tajan by 2.8, 22 and 34% respectively. In contrast to other cultivars, chlorophyll a and b contents of Tajan cultivar, measured at first sampling stage, was not affected by water stress. Increase in chlorophyll a/b ratio under stress conditions was higher in Chamran as compared to other cultivars. A considrable reduction in total chlorophyll content in both moisture regimes was evident at second sampling stage, the highest reduction being observed in Chamran cultivar. In control and stress treatments, the concentration of soluble carbohydrates (SC) at 20 days after anthesis was higher than that measured at ear emergence stage. Increase in SC due to water stress was pronounced only in Chamran and Tajan, possibly implying the role of these compounds in osmotic adjustment or limited capacity of sink (developing grains) to metabolize photoassimilates. In contrast to other cultivars, SC concentration in Alvand decreased under stress condition at earing stage. This reduction was accompanied with the highest reduction in chlorophyl content in this cultivar. Water stress increased proline concentration at both sampling stages. The greatest increase in proline content, at both sampling stages, was observed in susceptible cultivar Tajan, whillst lowest increase was found in drought resistance cultivar Chamran, implying the possible role of proline in osmotic adjustment in susceptible cultivars. Thus, low proline concentration could be used as a selection criterion in screening for drought tolerance in wheat cultivars. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Chlorophyll and proline, soluble carbohydrates, water stress, Wheat | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,328 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 12,257 |