
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,694 |
تعداد مقالات | 72,251 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,281,648 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,141,339 |
دیدگاه صوفیان متقدم دربارة عقل | ||
مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود) | ||
مقاله 3، دوره 40، شماره 2 - شماره پیاپی 1766، شهریور 1386 اصل مقاله (402.31 K) | ||
نویسنده | ||
علیرضا حاجیان نژاد* | ||
چکیده | ||
موضوع عقل، تعریف، ماهیّت و کارکرد آن در وجود انسان و جایگاهش در معارف بشری از مهمترین موضوعات دانش فلسفه است. فلسفة یونانی از طریق مدارسی چون جندی شاپور و ... به جهان اسلام راه یافت و موافقتها و مخالفتهایی را در جهان اسلام برانگیخت. صوفیّان را باید از مخالفان یا منتقدان خرد فلسفی دانست. انتقادهای آنان در متون عرفانی اعم از نظم یا نثر به ویژه از قرن پنجم و ششم به بعد فزونی گرفت. به نظر میرسد صوفیان و عارفان نزدیک به صدر اسلام به جز محاسبی و احمدبنابیالحواری دریافت درست و مشخصی از عقل نداشتهاند. ذوالنّون بین عقل و تکلیف، به تلازم قائل بود و مستملی بخاری عقل را ابزار علم میدانست. دیگر صوفیان، عقل را به عنوان ممیّز در حوزة اخلاقیات و ناصح ـ اگر به دنبال رضای خدا باشد ـ به حساب میآوردند، ولی اکثر قریب به اتّفاق آنها عقل را آلت عبودیّت میدانستند و تضادی که در قرون بعدی بین عقل و عشق در سخن عارفان دیده میشود تا قرن پنجم چندان چشمگیر نیست. | ||
کلیدواژهها | ||
عقل ـ صوفیان ـ متقدم ـ صوفی ـ خرد ـ عبودیت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
- | ||
چکیده [English] | ||
The matter of intellect, its significance, essence and function in human being and its position in man’s knowledge is the most important subjects in philosophy. Greek philosophy reached to the Islamic world through schools such as Jondishapoor and caused agreement and oppositional views in Islamic world. Sufis must be known as opponents and criticizers of philosophical intellect. Their critiques grew up among mystical texts, prose or verse, especially from 5th and 6th century A.H. It seems that Sufis at the beginning of Islam such as Mohasebi and Ahmad-Ibn- Abel Havari had not true concept of intellect. Zonnoon; between intellect and duty, believed on necessity and Mostamli Bokhari believed on intellect as a tool of science. The other Sufis accepted intellect as distinguished element on ethical realm but the majority of them knew intellect as a servitude and the contrariety between intellect and love that has been seen among Sufis sayings in next centuries till 5th century A.H. is not noticeable | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Intellect – Ancient – Sufis – Sufism, Servitude | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,744 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,386 |