پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,751 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,092,456 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,840,680 |
تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید و حدّی پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 10، دوره 33، شماره 3 - شماره پیاپی 1000383، آبان 1386، صفحه 1-1 اصل مقاله (1.56 M) | ||
| نویسندگان | ||
| عباس مفیدی؛ آذر زرّین؛ غلامرضا جانباز قبادی* | ||
| چکیده | ||
| ه منظور تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید و حدّی در سواحل جنوبی دریای خزر، با استفاده از آمار 8 ایستگاه سینوپتیک، ویژگی‌های بارش منطقه خزری مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به آستانه‌های درصدی، روزهای دارای بارش شدید و حدّی برای همه فصول سال در یک دوره 10 ساله (2003-1994) استخراج شد. در ادامه با توجه به تمرکز بیش از 75 درصد از روزهای بارش شدید در فصل پاییز، آستانه %10 از مقدار بارش فصل پاییز(8/52 میلی‌متر) در نظر گرفته شد و در نهایت 28 روز بارش شدید در دوره 10 ساله تعیین شد. به‌منظور تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید، داده‌های مربوط به فشار، نم ویژه، سرعت قائم (اُمگا)، مؤلفه باد مداری (U) و نصف‌النهاری (V) در ترازهای متفاوت، به‌صورت 6 ساعته و روزانه و تابش طول موج بلند خروجی (OLR) به‌صورت روزانه از NCEP/NCAR از دو روز قبل از بارش تهیه شد و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که بارشهای شدید و حدّی سواحل جنوبی دریای خزر در سه الگوی همدیدی اصلی شامل الگوی پرفشار، کم‌فشار و زوجی جا می‌گیرد. از 28 روز بارش شدید، 16 روز آن (%57.2) نتیجه استقرار الگوی پرفشار و تاوایی منفی ناشی از نفوذ زبانه پرفشار در سواحل جنوبی دریای خزر و در مقابل فقط 6 روز آن دارای الگوی کم‌فشار (%21.4) است. الگوی زوجی که شامل استقرار مرکز پرفشاری در غرب-شمال‌غرب دریای خزر و مرکز کم‌فشاری در جانب شرقی آن است، 6 روز بارش شدید (%21.4) را دربرمی‌گیرد. در این الگو، نیمه جنوبی دریای خزر عمدتاً تحت تأثیر گردش واچرخندی دارای تاوایی منفی است اما بارش حاصله ناشی از همگرایی جریان‌های چرخندی و واچرخندی روی دریای خزر است. در دو الگوی پرفشار و زوجی وقوع همرفت به‌صورت محلی در انتهای جنوبی دریای خزر سازوکار اصلی بارش‌ها بوده، در حالی‌که در الگوی کم‌فشار، استقرار سامانه کم‌فشار دینامیکی، سازوکار اصلی وقوع بارش است. در عین حال حداکثر صعود هوا (بیشترین میزان اُمگای منفی) در دو الگوی پرفشار و زوجی در ترازهای تحتانی وردسپهر و در زیر تراز 800 هکتوپاسکال و در الگوی کم‌فشار در لایه ضخیمی در ترازهای میانی به‌وقوع می‌پیوندد. یافته‌ها بیانگر آن‌است که استقرار مرکز پرفشاری بر غرب دریای خزر و وجود تاوایی منفی روی دریا در ترازهای تحتانی جو همراه با جریان‌های شدید و غالب شمالی- جنوبی، از عوامل اصلی ایجاد بارشهای شدید و حدّی پاییزه در همه الگوهای همدیدی بارش‌زای خزری محسوب می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سواحل جنوبی دریای خزر؛ بارش شدید؛ بارش حدّی؛ الگوی همدیدی؛ تاوایی منفی؛ سرعت قائم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Determining the synoptic pattern of autumn heavy and extreme precipitations on the southern coast of the Caspian Sea | ||
| چکیده [English] | ||
| In order to determine the synoptic pattern of heavy and extreme precipitations on the southern coast of the Caspian Sea, precipitation characteristics of the Caspian region were investigated by the use of eight synoptic stations data. Considering the percentage thresholds, the days with heavy and extreme precipitations were determined for a 10 year period (1994-2003). Since more than 75% of days with heavy precipitation were concentrated in autumn, the threshold of 10% of autumn precipitation values (52.8mm) were considered and 28 days with heavy precipitation were determined in the 10 year period. The 6-hour and daily mean NCEP/NCAR 2.5×2.5 reanalysis data of pressure, vertical velocity, specific humidity and zonal and meridional wind components at different levels and outgoing longwave radiation(OLR) from two days before of precipitation days were employed. The results revealed that all the heavy and extreme precipitations of the southern coast of the Caspian Sea can be classified into three main patterns including High pressure, Low pressure and Coupling. 16 days (57.1%) out of 28 days with heavy precipitation were the result of the existence of high pressure pattern and negative vorticity related to the influence of a high pressure tongue on the southern coast of the Caspian Sea. In contrast, there were only 6 days (21.4%) with low pressure pattern. 6 days with heavy (21.4%) precipitations belonged to the coupling pattern which included a high pressure center over the west-northwest of the Caspian Sea and a low pressure center over the east of it. The southern half of the Caspian Sea has mainly negative vorticity due to the influence of anticyclonic circulation in this pattern, However, the precipitation was the result of convergence of cyclonic and anticyclonic flows over the Caspian Sea. The results indicated that the main mechanism of precipitations was the local convection occurrence at the southern extremity of the Caspian Sea in both high pressure and coupling patterns, whereas, the existence of a Cyclone was the main mechanism of precipitation in Low pressure pattern. However, the maximum ascend (highest negative omega) in both High Pressure and Coupling patterns occurs in the lower troposphere, while in Low Pressure pattern it occurs in a thick layer in mid-troposphere. The existence of a high pressure center over the west of the Caspian Sea and a negative vorticity over the sea at lower levels, associated with the strong and prevailing north-south flows are the main factors causing heavy and extreme autumn precipitation in all synoptic patterns. | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,317 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,424 |
||