
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,694 |
تعداد مقالات | 72,265 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,312,605 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,171,555 |
نقش قنات در آبادانی کویرها | ||
نشریه دانشکده فنی | ||
مقاله 1، دوره 44، شماره 0 - شماره پیاپی 1000205، خرداد 1361 اصل مقاله (524.56 K) | ||
نویسنده | ||
هرمز پازوش* | ||
چکیده | ||
در نقاط خشک قاره آسیا و بویژه در ایران باستان ، نیاز به آب مردم را واداشت تا از دیرباز به استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی بپردازد. فن قنات سازی که در ایران ابداع گردید و تکامل یافت به دیگر نقاط این قاره و قسمتهای خشک آفریقا برده شد . ساختن قنات که درواقع می تواند یکی از عجایب چندگانه دنیا و سودمندترین آنها برای زندگی انسان بشمار آید ، با ابزار دستی و با ورشی ساده ، ولی بسیار بدیع ، قرنها و قرنها ادامه یافت . برخی از قناتها پس از ساخته شدن ، نسل پس از نسل مورد استفاده قرار گرفتند . تعمق در روش حفر قنات آشکار می سازد که پارسیان از هزارها سال پیش از طرز تشکیل و جریان آبهای زیرزمینی اطلاع داشته اند . به توسط قنات ها ، آنها توانستند آب زیرزمینی لایه های آبدار دامنه کوهها را بوسیله نیروی ثقل به حاشیه ی کویرها رسانده و کویرها را آباد سازند . بسیاری از شهرها و مراکز تمدن باستانی ایران نیز در حاشیه ی همین کویرها و تنها به کمک قنات بنا گردیده اند . در دههه های اخیر به علت ازدیاد جمعیت ، افزایش مصرف و تغییر کشت ناشی از بهبود درآمد ، آب قنات ها و به تنهائی تکافوی احتیاجات را ننمود . به این علت و دلایل دیگر کشاورزان و مالکین به حفر چاه های عمیق رو آوردند . با پمپاژ آب از این چاه ها و پایین افتادن سطح آب زیر زمینی ، آبدهی بسیاری از قناتها کاهش یافت و به علت بی توجهی در نگاه داری و مرمت آنها موجبات خشکی تعداد بیشماری از این قنات ها فراهم آمد . البته عوامل دیگری نیز در بایر شدن قناتها موثر بوده و هستند که مسئله ی مالکیت و مشکلات حفر قنات و کندی پیشرفت کار از آن جمله اند و تا رفع این دو مشکل اساسی احیا قنوات ممکن نخواهد شد . | ||
عنوان مقاله [English] | ||
ROLE OF QANATS IN RECLAMATION OF KAVIRS(PLAYAS) | ||
چکیده [English] | ||
In dry parts of Asia and Africa where the rain was sparse and the surface water inadequate, man has had to search for-other sources of water namely ground water. Through this need he learned to tap ground water and extract it to the surface. Thus qanats were developed in Persia.Techniques of qanat construction were later introduced by persians to parts of Asia and dry lands of Africa.Construction of qanats which can be considered one of the world's few wonders(miraculous works of ancient man)and certainly has been the most beneficial of all to mankind was continued up to recent decades by simple, however geneous, methods and measuring devices and with the use of hand tools. Some qanats have served generation after generation, days and nights. Techniques of Qanat construction reveal that Persians had a good knowledge of the occurrence and movement of ground water millenniums earlier. Through qanats they could bring ,by gravity, groundwater from hillside aquifers to playa skirts and establish cities and centers of an ancient civilization. In recent decades, due to the growth in population,expanded uses of water and changes in cropping(which resulted from improvement of living standards due to higher incomes)qanat waters alone could not satisfy demands. Thus,farmers and small landowners had to turn to the use of deep wells. Extended pumping from these wells,lowered water table and decreased flow of many qanats and carelessness in their up-keep left many dry. Difficulties of qanat construction and disputes in qanat ownership have been amongst the major problems resulting in abondoning qanats. Unless these problems are overcome, the qanats will continue to dry. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,205 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,369 |