تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,125,957 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,234,115 |
بررسی معیار زمینشناسی موثر بر تخریب اراضی در واحدهای ژئومورفولوژی (مطالعه موردی: بخش شرقی حوزهی آبخیز رودخانهی شور) | ||
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود) | ||
مقاله 4، دوره 61، شماره 4 - شماره پیاپی 1000378، فروردین 1388 اصل مقاله (757.99 K) | ||
نویسندگان | ||
سادات فیضنیا؛ امین صالحپورجم؛ حسن احمدی؛ جمال قدوسی* | ||
چکیده | ||
حوزهی آبخیز رودخانهی شور گستره ای حدود 17000 کیلومتر مربع داشته، 42 درصد از کل اراضی حوضه به صورت دشت و مابقی به صورت کوهپایه در ارتفاع ها میباشد. به منظور بررسی معیار زمینشناسی موثر بر تخریب اراضی در واحدهای ژئومورفولوژی نخست اقدام به گزینش بخشی از حوزه آبخیز رودخانهی شور بر روی نقشه زمینشناسی شد، به طوری که انواع واحدهای سنگی منفصل و متصل موثر بر تخریب اراضی و بیابانزایی را شامل شود. پس از مشخص شدن منطقه هدف1، اقدام به تهیه نقشه طبقه ها شیب، کاربری اراضی و زمینشناسی کاربردی شد تا از راه روی هم قرار دادن و تقاطع این نقشهها، نقشه واحدهای کاری بدست آمد. در این پژوهش سه شاخص حساسیتپذیری نسبت به فرسایش، شوری و نفوذپذیری واحدهای سنگی در نظر گرفته شدند که در نهایت هر یک به صورت نقشهای طبقهبندی شده ارائه شدند. سپس از راه روی هم قرار دادن و تقاطع این سه نقشه، نقشه جدیدی بدست آمد که گویای پهنهبندی منطقه مورد بررسی از نظر شاخصهای ذکر شده پیشین میباشد. از آنجایی که تعیین و مشخص نمودن شدت یا توان بیابانزایی واحدهای بدست آمده از تقاطع شاخصها با به کارگیری روابط ریاضی یا آماری محض میسر نبود، از این رو از اصول و مفاهیم منطق و ریاضیات مرحله ای جهت دستیابی به نتیجه مورد نظر بهرهگیری شد و پس از تعیین وزن یا امتیاز عامل ها از تابع های جمع، ضرب و گامای مرحله ای بهره گیری شد. نتایج بدست آمده از مقایسه نقشههای مربوط به از عملگرهای مختلف با نقشه شاهد به عنوان عرصه کنترل و شامل کمینه و بیشینه شدت بیابانزایی اندازهگیری شده در منطقه مورد بررسی بیانگر این واقعیت است که مناسبترین تابع مرحله ای جهت پهنهبندی شدت یا توان بیابانزایی در منطقه مورد بررسی و جاهای همانند آن تابع گامای مرحله ای 8/0 (عملگر 8/0 = gamma از مدل Fuzzy logic) میباشد. همچنین تقاطع و رویهم گذاری نقشه پهنهبندی توان یا شدت بیابانزایی از نظر معیار زمینشناسی در منطقه مورد بررسی حاصل از عملگر 8/0= gamma با نقشه زمینشناسی منطقه مورد بررسی، جایگاه انواع واحدهای سنگی را از دیدگاه توان بیابانزایی در منطقه مورد بررسی مشخص نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
بیابانزایی؛ منطق مرحله ای؛ معیار زمینشناسی؛ نقشه شاهد و شاخصهای حساسیتپذیری نسبت به فرسایش؛ شوری و نفوذپذیری واحدهای سنگی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigation of geological criterion on land degradation in geomorphological units (Case study: Eastern part | ||
چکیده [English] | ||
Shoor river watershed has the area of 17000 km2, 42% of the watershed is plain and the rest is pediment. In investigation of the effect of geological criterion on land degradation in geomorphological units, first a part of Shoor river watershed was selected on geological map in such a way that different consolidated and unconsolidated geological materials which are effective on land degradation and desertification are included. After determination of the studied area, the maps of slope and land uses were prepared and overlaid and the map of homogeneous units was prepared. In this research, three indices consisting of erodibility, salinity and permeability of rock units were chosen, by field and laboratory analyses and finally their classified maps were prepared, they were then overlaid and zonation map of the area according to the three indices were presented. Due to the fact that the determination of desertification intensity or potential in homogeneous units by using mathematical or statistical equations is not possible, therefore, the concept of fuzzy logic was used for zonation that after determination of the weight or value of the factors, fuzzy algebraic sum, fuzzy algebraic product and fuzzy gamma were used. The results obtained from the comparison of maps prepared using different fuzzy operators with a control map and maximum and minimum measured desertification in the studied region, has shown that the most suitable fuzzy operator for desertification potential or intensity in the studied area is 0.8 gamma fuzzy function. Finally by overlaying the zonation map of desertification intensity with respect to geological criterion and the geological map, different geological units were characterized based on their desertification effect. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Desertification, Fuzzy logic, Geological criterion, Evidence map, Erodibility, salinity, Permeability | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 954 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 968 |