تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,956 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,107 |
پژوهشی بر توپی های گچی ته آجری با رویکرد به مسجد جامع یزد | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 7، دوره 17، شماره 4 - شماره پیاپی 1346448، اسفند 1391، صفحه 67-74 اصل مقاله (2.24 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2013.30068 | ||
نویسندگان | ||
حمید بهداد1؛ بهنام جلالی جعفری2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد نقاشی، دانشگاه آزاد اسلامی | ||
2عضوهیئت علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ | ||
چکیده | ||
مسجد جامع یزد را می توان درخشان ترین بنای این شهر نامید.?این مسجد تغییرات زیادی را در طول تاریخ، متناسب با زمان خود شاهد بوده است. در بررسی این مسجد مانند دیگر بناهای اسلامی با تزیینات متنوعی روبرو هستیم، از جمله توپی گچی ته آجری. توپی ها از آن دسته تزییناتی هستند که از ترکیب گچ وآجر بوجود میآیند و همراه با آجر چینی فضای داخلی بناهای اسلامی، به ویژه دوره سلجوقی و ایلخانی بکار میرفته اند.?جنس مصالح، تنوع نقش و شیوه اجرای توپی ها، از جمله سوالاتی هستند که در نگاه اول ذهنیت هر مخاطبی را بر می انگیزند و هدف کلی این مقاله یافتن پاسخی بر این سوالات می باشد. در این مقاله تلاش شده است پس از برشمردن سابقه تاریخی، پیشینه و روش اجرای توپی در بناهای اسلامی به عنوان آرایه ای مستقل از تزئیناتی همچون گچبری و آجرکاری، ویژگی های تزئینی و تصویری این نوع تزئین در مسجد جامع یزد نیز مورد مطالعه قرار گیرد.در این بین، مواد بکار رفته در توپی ها، تناسب این نوع تزیین با محل اجرای آنها در این بنا و جایگاه نقوش حک شده بر آنها به عنوان عامل بصری تأثیرگذار، هم از نظر مفهومی و هم از نظر بصری در قالب تصویر، مورد بررسی قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
بند کشی گچی؛ توپی گچی ته آجری؛ گچبری شهری؛ مسجد جامع یزد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigation of Brick Ended Plugs Considering Yazd Jame Mosque | ||
نویسندگان [English] | ||
Hamid Behdad1؛ Behnam Jalali Jafari2 | ||
چکیده [English] | ||
Yazd Jame Mosque can be named as the most brilliant building of this city. Ancientness of this mosque refers to before Islam time and it was witness of many changes proportional to its time.The decorations were always one of the Iran architecture principle and are in very special important in evaluating it.We encounter with various decorations during investigating Yazd Jame mosque like other buildings of Islamic era, such as brick ended plugs.Plugs are among those decorations which are considered less as independent decoration created by the researchers and it has been considered mixing plaster and brick working.While the method of work, variety and simple designs applied in it can make the plug significant as a decorative independent element with special visual specifications.The plug is actually pointing among the bricks and it is created by the brick and plaster and it has been applied in brick arrangement inside internal space of some Islamic buildings and it is also used for coating all surfaces and/or some determined part of building. This type of decoration made the wall surface various and covered the uneven hammered bricks; in addition protected the mortar between two bricks and white plaster intensified the environment light.the method of performance was such this way that the vertical lines of brick wall was selected wider and/or some section of brick was cut along vertical lines and bricks surfaces and their spaces were coated with plaster mortar or its compound such as plaster and soil and/or plaster and lime.This type of decoration became usual in Iran since Seljuk era and it reached its peak during Mongol era with more prevalent. Type of materials, shape variety and plugs operation methods are among the questions which excite every addressee’s mind and general aim of this article is to find an answer for these questions. In this thesis, after some examinations about plug array as a independent decorative element, the background of this array has been studied in Iran architectural decorations and also its formed materials. Then, the ancientness of Yazd Jame mosque was studied as a research pattern , and location of plug in the mosque, the proportion of this decoration and its location in this building and the engraved designs on the plugs also have been studied as a visual element effective on space.The engraved designs in this plaster layer include various types of simple geometric designs, floral designs, blessing sentences and holy names of Allah, Ali and Mohammad that some times they have created the designs like cruciform images in wider extent, mixing the designs. Since the engraved designs on the plugs of Jame mosque can be considered as their most distinct features, in this paper, they have been studied from both conceptual and visual aspects. Therefore, after explanation of place of designs on the plugs of Jame mosque and type of artist’s view and aim in creating them, image quality of designs by aid of presenting the picture and schematic designing were classified and studied, emphasizing on their variety. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Brick Ended Plugs, Plaster Caulking, Urban Plaster Molding, Yazd Jame Mosque | ||
مراجع | ||
افشار، ایرج(1374)، یادگارهای یزد، انتشارات خانه کتاب یزد، چاپ دوم، یزد.
پازوکی، شهرام(1388)، حکمت هنر و زیبایی در اسلام، موسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن، چاپ دوم، تهران.
حاجی قاسمی،کامبیز ( 1378 )، گنجنامه، مساجد جامع، جلد دوم، انتشارات روزنه، تهران.
حاجی قاسمی،کامبیز (1383)، گنجنامه، مساجد جامع، جلد دوم، انتشارات روزنه، تهران.
شایسته فر، مهناز (1389)، تجلی اسماء مقدس در تزیینات معماری امامزادگان و مقابر سدۀ چهاردهم/ هشتم شهر قم، دو فصلنامۀ مطالعات هنر اسلامی، شمارۀ 13، صص؟؟؟؟؟؟؟؟؟. کاتب، احمد ابن حسین ابن علی (2537خ)، تاریخ جدید یزد، انتشارات امیر کبیر، دوم، تهران. کیانی، محمد یوسف (1376)، تزیینات وابسته به معماری ایران دوره اسلامی، سازمان میراث فرهنگی، تهران.
مکی نژاد، مهدی (1387)، تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی: تزیینات معماری، انتشارات سمت، تهران.
نصر، سید حسین(1389)، هنر و معنویت، ترجمه رحیم قاسمیان، مؤسسه انتشاراتی حکمت، تهران.
ولف، هانس (1372)، صنایع دستی کهن ایران، ترجمه سیروس ابراهیمزاده، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران.
ویلبر، دونالد (1346)، معماری اسلامی ایران در دورۀ ایلخانان، ترجمه عبدالله فریار، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، سازمان برنامه وفرانکلین، تهران.
یاوری، حسین، حکاک باشی، سارا (1390)، سیری در عناصر و تزیینات معماری ایران، انتشارات توتیا ،تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,405 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 7,262 |