تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,512,205 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,774,566 |
ریشههای تکوین نظریهی اعجاز قرآن و تبیین وجوه آن در قرون نخست | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
مقاله 6، دوره 46، شماره 1، مرداد 1392، صفحه 113-144 اصل مقاله (392.5 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2013.35014 | ||
نویسنده | ||
مرتضی کریمی نیا* | ||
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
کهنترین منابع کلامی، حدیثی و تفسیری عالمان مسلمان طی قرون نخست به ندرت نظریهای روشن درباب وجه اعجاز قرآن بیان میکنند. این در حالی است که در آغاز قرن پنجم، این بحث در آثار محققانی چون باقلانی، قاضی عبدالجبار و شریف مرتضی به نحوی بالغ و کامل مطرح میشود. غیبت این امر از یک سو و حضور انبوهی از مباحث قرآنی دیگر در آثار اسلامی قرون نخست اسلامی از سوی دیگر، این پرسش را در میان میآورد که عالمان اسلامی از کی و تحت چه شرایطی به موضوع اعجاز قرآن و تبیین وجه آن پرداختهاند. این مقاله میکوشد با مروری بر پیشینهی مباحث مرتبط، دو خاستگاه تاریخی برای پیدایش و نظریهپردازی درباب وجه اعجاز قرآن در قرون نخست بازشناسی کند: نخست مباحثات و مناظرات کلامی مسیحیان و مسلمانان درباب نشانههای نبوّت حضرت محمد(ص) و دوم تلاشهای ادبی و کلامی معتزلهی بصره و بغداد. پس از این دوران، متکلمان معتزلی این امر را در قرن چهارم بیشتر و بیشتر مطرح کردند که در اواخر این قرن، درآمد. از آغاز قرن پنجم، نظریهپردازی درباب اعجاز و تبیین وجه اعجاز قرآن هم در آثار کلامی و هم در آثار تفسیری عالمان تمامی فِرَق متداول و به یکی از مباحث اساسی در دو دانش تفسیر و علوم قرآن تبدیل شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
اعجاز قرآن؛ معتزله؛ ادبیات جدلی یهودی و مسیحی؛ علوم قرآنی؛ تاریخ تفسیر؛ مجادلات اسلامی مسیحی؛ وجوه اعجاز | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The origins and early development of the theory of I‘jāz al-Qur’ān | ||
نویسندگان [English] | ||
Morteza Karimi-Nia | ||
Ph.D. Student of Quranic Sciences and Hadith, University of Tehran | ||
چکیده [English] | ||
The oldest works of Muslim scholars in the fields of kalām , ḥadīth and tafsīr during the 2nd and 3rd centuries AH rarely offer an explicit basis for regarding the Qur’ān as an inimitable miracle of the Prophet. However, the issue appears fully fledged in the works of scholars such as al-Bāqillānī, Qāḍī ‘Abd al-Jabbār and al-Sharīf al- Murtaḍā. This silence in the early Islamic centuries, when considered side by side with the profusion of other Qur’ānic discussions in the same period, raises the question of when and under what conditions the early Muslim scholars began to deal with the subject of i‘jāz al- Qur’ān . The essay identifies two factors that gave impetus to the emergence and development of theories about the Qur’ān’s inimitability: first, Christian-Muslim polemics about the signs of Muhammad’s prophecy, and second, the literary and theological endeavors of the Mu‘tazilīs of Baghdad and Basra. After initiating discussion and speculation about the nature of the Qur’ān’s inimitability, some Mu‘tazilī theologians extended the scope of the topic during the 4th century, until it assumed the form of a bona fide Qur’ānic issue in tafāsīr . From the beginning of the 5th century until the present, speculation about the i‘jāz and its nature became a common feature of theological and exegetic works for all Islamic sects. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
i‘jāz al-Qur’ān, Inimitability of the Qur’ān, Mu‘tazila, Christian-Muslim polemics, Judaic- Christian polemical literature, ‘ulūm al-Qur’ān, Qur’ānic sciences, history of tafsīr | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,297 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,539 |