پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,697,002 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,927,820 |
حساب نزد اهل نجوم: رساله‌ای در حساب شصتگانی | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 1، فروردین 1391، صفحه 17-40 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| مریم ربیعی* | ||
| دانشگاه الزهرا، دکترای ریاضی | ||
| چکیده | ||
| نوشته‌ای که در اینجا ویرایش و به زبان امروزی شرح شده، رساله‌ای با عنوان «حساب اهل تنجیم» از یک مجموعۀ دست‌نویس قدیمی است که در کتابخانۀ ملّی کشور بوسنی و هرزگوین نگهداری می‌شود. در آخر این رساله عباراتی نوشته شده که با استناد به آنها می‌توان دریافت که اصل کتابی که این رساله بخشی از آن بوده است از آثار ملا علی قوشچی است و زبان اصل اثر نیز فارسی است. این رساله در واقع خلاصه‌ای از مقالۀ دوم آن کتاب است که شخصی به نام نصراللّه النصیر بنصیر (؟) ملقّب به واقف الخلخالی برگزیده و حاجی عثمان بن حاجی عمر آن را استنساخ کرده است. در این رساله که شامل شش باب به پیروی از رساله‌های مشهور حساب است به موضوعاتی نظیر روش نوشتن اعداد، تعیین مرتبۀ ارقام آنها، روش‌های جمع و تفریق، ضرب، تقسیم و جذر گرفتن در دستگاه شصتگانی پرداخته شده است و به کاربرد آنها در دانش نجوم نیز اشاره شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حساب برج‌ها؛ حساب در نجوم؛ علی قوشچی؛ میزان؛ واقف الخلخالی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Arithmetic in Astronomy: A Treatise on Sexagesimal Arithmetic | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Rabii | ||
| چکیده [English] | ||
| The treatise entitled “Arithmetic in astronomy”, which is edited and commented upon in this paper, is part of an old manuscript collection preserved in the National Library of Bosnia and Herzegovina. At the end of this treatise there are some phrases in Arabic which show that the treatise was originally part of a Persian book written by ʿAlī al-Qūshchī. This manuscript is, in fact, an abridged form of the second chapter of Qūshchī’s Book prepared by Naṣrullāh al-Naṣīr bin Naṣīr nicknamed as Wāqif al-Khalkhālī and copied by Ḥājī Uthmān bin Ḥajī ʿUmar. Following the well-known practice of arithmetic books, the treatise contains a breaf discussion of topics such as addition, substraction, multiplication, division and extractactin of the second root in sexagesimal system. Some astronomical applications are also mentioned. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| test of operations, arithmetic of months, ʿAlī al-Qūshchī, Arithmetic in Astronomy, Wāqif al-Khalkhālī | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,173 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,542 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب