پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,028 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,499,285 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,736 |
گذر زهره و ترتیب سیارات نسبت به زمین در آثار هیئت دورۀ اسلامی | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 1، فروردین 1391، صفحه 41-63 اصل مقاله (1.08 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| امیرمحمد گمینی* | ||
| پژوهشکدۀ تاریخ علم | ||
| چکیده | ||
| از خلال نسخ خطی به جامانده از دورۀ اسلامی گزارش‌هایی مبنی بر رؤیت نقطه‌ای سیاه بر روی قرص خورشید به دست ما رسیده است. این گزارش‌ها معمولاً با این ادعا همراه هستند که این نقطۀ سیاه، در واقع، سیارۀ زهره یا عطارد است که از مقابل قرص خورشید گذر می‌کند و وجود این پدیده نشان می‌دهد که زهره یا عُطارد نسبت به خورشید در فاصله‌ای نزدیک‌تر به زمین قرار دارند. در این میان شواهدی وجود دارد که احتمال رؤیت گذر زهره توسط ابن سینا را افزایش می‌دهد. ولی قطب‌الدین شیرازی، تحت تأثیر روش مؤیدالدین عرضی در محاسبۀ ابعاد و اجرام، معتقد بود که فلک زهره در بالای فلک خورشید قرار دارد و به همین دلیل امکان رؤیت گذر سیارۀ زهره وجود ندارد. وی فهرستی از کسانی که ادعا کرده‌اند این پدیده را رؤیت کرده‌اند، عرضه می‌کند و با دلایل مختلف نشان می‌دهد که حتی اگر فلک زهره در زیر خورشید قرار داشته باشد، باز امکان رؤیت این پدیده وجود ندارد. وی برای اثبات این موضوع از آثار بطلمیوس استفاده می‌کند و دلایلی را که بر اساس دو مفهوم قاعدۀ ستر و ترتیب طبیعی برای ترتیب سنتی سیارات ارائه شده بود، نقد می‌کند. او سرانجام نتیجه می‌گیرد که آنچه بعضی افراد به عنوان گذر زهره رؤیت کرده‌اند، یک لکۀ خورشیدی بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن سینا؛ الاقتصاص؛ بطروجی؛ بطلمیوس؛ ترتیب سیارات؛ خلاصة المجسطی شفاء؛ قطب‌الدین شیرازی؛ گذر زهره؛ لکۀ خورشیدی؛ مجسطی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Venus Transit and the Order of the Planets in Islamic Hayʾa Works | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amir Mohammad Gamini | ||
| چکیده [English] | ||
| In extant Islamic manuscripts we can find some observation reports of a black dot on the surface of the Sun. These reports add that this dot should be the planet Venus or Mercury, transiting over the Sun, showing that both of them are below the sphere of the Sun. The research made so far on Ibn Sina’s report shows that it might relate to a really observed Venus transit. Quṭb al-Dīn al-Shīrāzī (d. 1311 AD) in his astronomical books presents a list of some of these reports. But, being under the influence of numerical calculations of Muʾayyid al-Dīn al-ʿUrḍī (d. 1266 AD) on the distances and sizes of the planets, he believes that the sphere of Venus is above the sphere of the Sun. So he argues that it is impossible to observe a Venus transit even if it were below the Sun. Using the Ptolemaic rules of occultation and natural order, he criticizes the standard order of the planets. Finally he argues that what they have observed is nothing but a Sunspot. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Venus transit, sunspot, Shīrāzī, planets order, Ptolemy, al-Biṭrūjī | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,337 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,194 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب