پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,765 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,198,232 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,946,456 |
بررسی تطبیقی خوشنویسی نسخه - نگارۀ کلیله و دمنۀ 2198 محفوظ در کاخ گلستان با شیوۀ خوشنویسی اظهر تبریزی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 18، شماره 4، اسفند 1392، صفحه 55-66 اصل مقاله (3.65 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2014.36426 | ||
| نویسنده | ||
| گیتی نوروزیان* | ||
| دانشجوی دکتری مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| چکیده نسخۀ کلیله و دمنۀ شماره 2198 کتابخانۀ کاخ گلستان، استنساخی از برگردان پارسی نصرالله بن عبدالحمید بن ابی المعالی معروف به نصرالله منشی است. ابتدا و انجامۀ این نسخه افتاده و هیچ اطلاعی راجع به زمان و مکان تهیۀ اثر و نیز نگارگر یا خوشنویس آن وجود ندارد؛ هر چند با توجه به ویژگی‌های نگارگری و خوشنویسی موجود، می‌توان آن را منسوب به سدۀ نهم هجری دانست. فرضیۀ نگارنده بر این اساس شکل گرفته است که خوشنویس کلیله و دمنۀ شماره 2198 کتابخانۀ کاخ گلستان، محتملاً مولانا اظهر تبریزی یکی از خوشنویسان مطرح این سده است. وی یکی از شاگردان ممتاز جعفر بایسنقری و در زمرۀ استادانی به حساب می‌آید که در تحریر خطوط شش‌گانه، درجۀ کمال را داشته است. برای اثبات این فرضیه، مقایسههای سبکشناسانهای میان چند اثر رقم دار مولانا اظهر تبریزی و خطِ نستعلیقِ کلیله و دمنۀ کاخ گلستان انجام گرفته است. این مقایسه‌ها بر طبق آنچه در سنت خوشنویسی وجود دارد، ترتیب یافته، بدین صورت که نخست مفردات، سپس کلمات و نهایتاً ترکیب واژه‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نگارنده امیدوار است با این شیوه بتواند بیشترین تفاوت‌ها و شباهت‌ها را مابین سبک کتابت یک نسخۀ بدون رقم و آثار رقم دار مشخص سازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه های کلیدی کلیله و دمنه؛ نصرالله منشی؛ مولانا اظهر تبریزی؛ کاخ گلستان؛ خوشنویسی سدۀ 9 هجری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Calligraphy of the Gulistān Palace Library Kalila u Dimna (MS. 2198) and the Style of Mawlānā Zahīr al-Dīn Azhar al-Tabrīzī: Methods of Calligraphic Comparison* | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Giti Norouzian | ||
| Doctoral Student, Advanced Art Studies, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| The Gulistān Palace Library in Tehran owns a manuscript of Kalila va Dimna (Ms. 2198), a Persian version, by Nasr Allāh Munshi. The volume consists of 107 folios, and the text is written in an elegant nasta’liq. However, the manuscript is defective: there is no colophon, nor any other indication to show the date and/or place at which it was executed. The manuscript’s first public appearance was at Burlington House, in London, in 1931. Since then, it has been much discussed in both scholarly and more popular literature. All agree that it should be placed at some point in the 9th/15 century, given the characteristics of its fine paintings and excellent calligraphy; many, but differing, hypotheses have been proposed as to just when, in this century, , it would have been produced. This article is devoted to an analysis of its calligraphy, comparing it with the recorded style of writing of a well-known scribe of the period, Mawlānā Azhar al-Tabrīzī. Azhar was a celebrated calligraphic figure of the 9th/15 century, one of the pupils of Mawlānā Ja’far Bāysunghuri who worked in the library-workshop of Bāysunghur, in Herat. He is named in many historical works; one of them Matla’ al-Sa’dayn written by ‘Abd al-Razzāq Samarqandī who called him one of the masters of the “six styles“. Azhar’s best known work is a collection of mourning elegies, conventionally titled Jūng-i Mī’rasī; this was dedicated to Bāysunghur and presented to Shah Rukh in 837 H. after Bāysunghur’s death. As it carries a colophon in the name of Azhar, this article compares some passages of its calligraphy to that of the Gulistan Library ‘s Kalila u Dimna . The comparisons have been made on the basis of the traditional principles of Persian calligraphy, the mūfradāt, and the composition of words, the tarkībāt; special attention has been paid to the horizontal and vertical lines called the kūrsī (base-line). In all the comparative examples, the following are examined: the combination of words, the harmony between letters, and the proportional size of the letters. Certain features have been particularly singled out: both the strength, and the slenderness, of the letters, or movements, and curves; as well other characteristics, such as the flatness or roundness of stretched, curved, or otherwise notably shaped letters. The careful examination of the detailed features as noted above, however, only provides the “building blocks” of such a comparative study. In order to comprehend the aesthetic differences and similarities between two given pieces of calligraphy, one must draw back to consider the entire effect of the composition, altogether. As is usually the case, the virtue and value of the calligraphy of the Gulistan Library’s Kalila u Dimna can be more fully perceived after such a careful examination. In light of the similarity of features between the calligraphy of this manuscript, and documented examples of Azhar’s characteristic style of writing, this article concludes by proposing that the scribe of the Gulistan Palace Library’s well-known Kalila va Dimna manuscript is likely to be Mawlana Azhar al-Tabrizi. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Key words: Kalila va Dimna, Abū’l-Ma’ālī Nasr Allāh Munshi, Mawlānā Zahīr al-Dīn Azhar Tabrīzī, Gulistān Palace Library, Persian calligraphy in 9th/15 century | ||
| اصل مقاله | ||
|
| ||
| مراجع | ||
|
فهرست منابع بیانی، مهدی (2536)، احوال و آثار خوشنویسان، دانشگاه تهران، تهران. حبیبی، عبدالحی (2535)، هنر عهد تیموریان و متفرعات آن، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، کابل. خواندمیر (1380)، حبیب السیر، زیر نظر دکتر محمد دبیر سیاقی، ج 2 و 4، خیام، تهران. درایتی، مصطفی (بی تا)، فهرستواره دست نوشته های ایران «دنا»، ج 8، موسسه فرهنگی و پژوهشی الجواد، مشهد. دوغلات، میرزا محمد حیدر (1383)، تاریخ رشیدی، تصحیح عباسقلی غفاری فرد، میراث مکتوب، تهران. دولتشاه سمرقندی (1382)، تذکرة الشعراء، تصحیح ادوارد براون، اساطیر، تهران. رابینسون، ب، و (1376)، هنر نگارگری ایران، ترجمه دکتر یعقوب آژند، مولی، تهران. رضایی باغ بیدی، حسن (1387)، ترجمه از سنسکریت و پهلوی به عربی، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج 15، مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، صص 33-24. روملو، حسن بیگ (1384)، احسن التواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوایی، ج 2، اساطیر، تهران. سکی، یوشیفوسا (1381)، دیباچۀ قطب‌الدین محمد قصه خوان بر مرقع شاه طهماسب، نامۀ بهارستان، سال سوم، شماره دوم، دفتر 6، صص 316-309. سمرقندی، عبدالرزاق (1383)، مطلع السعدین و مجمع البحرین، به اهتمام عبدالحسین نوایی، ج 2، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. شکراللهی طالقانی، احسان الله (1381)، رسالۀ تعلیم الخطوط: علی بن حسن خوشمردان معروف به سید بابا، نامۀ بهارستان، ش 2، دفتر 6، صص 328-317. عالی افندی، مصطفی (1369)، مناقب هنروران، ترجمه و تحشیه توفیق هاشم پور سبحانی، سروش، تهران. قلیچ خانی، حمیدرضا (1373)، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، روزنه، تهران. مایل هروی، نجیب (1380)، تاریخ نسخه پردازی و تصحیح انتقادی نسخه های خطی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. واله اصفهانی قزوینی، محمد یوسف (1379)، خلد برین: تاریخ تیموریان و ترکمانان، به کوشش میر هاشم محدث، میراث مکتوب، تهران. هاشم پور سبحانی، توفیق و آق سو، حسام‌الدین (1374)، فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانۀ دانشگاه استانبول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. Binyon, Wilkinson and Gray (1971) , “Persian Miniature Painting” Including A Critical And Descriptive Catalogue of the Miniatures Exhibited at Burlington House January-March 1931, Dover Publication, New York.
Grube, Ernst, J. (1991) , Prolegomena for a Corpus publication of Illustrated Kalila wa Dimnah Manuscripts, Islamic Art, IV, pp. 301-481.
Roxburgh, David J. (2005) , The Persian Album 1400-1600, From Dispersal to Collections, Yale University Press, London.
Soudavar, Aboulala (1992) , Arts of The Persian Courts, Rizzoli, New York.
Thackston, Wheeler M. (2001) , Album Prefaces And Documents on The History of Calligraphers And Painters, Brill, Leiden.
www.aghabozorg.ir
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,930 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,016 |
||