سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,479
تعداد مقالات70,032
تعداد مشاهده مقاله122,991,758
تعداد دریافت فایل اصل مقاله96,221,501
مسجد سرایی, حمید. (1393). توکیل در وقف. , 10(3), 469-492. doi: 10.22059/jorr.2014.52581
حمید مسجد سرایی. "توکیل در وقف". , 10, 3, 1393, 469-492. doi: 10.22059/jorr.2014.52581
مسجد سرایی, حمید. (1393). 'توکیل در وقف', , 10(3), pp. 469-492. doi: 10.22059/jorr.2014.52581
مسجد سرایی, حمید. توکیل در وقف. , 1393; 10(3): 469-492. doi: 10.22059/jorr.2014.52581

توکیل در وقف

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 2، دوره 10، شماره 3، مهر 1393، صفحه 469-492    اصل مقاله (441.01 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2014.52581
نویسنده
حمید مسجد سرایی*
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان
چکیده
انجام دادن بسیاری از اعمال حقوقی در قالب اعطای وکالت به غیر، امر رایج و مرسومی است، به‌گونه‌ای که موکل با هدف تحقق منویات خود توسط وکیل، به وی وکالت و نیابت می‌دهد. اما جواز و عدم جواز وکالت دادن واقف به غیر، به‌منظور انشای صیغۀ وقف و نوعی توکیل در وقف، همواره یکی از خاستگاه‌های اختلاف‌نظر فقهی بوده است، به‌طوری که از یک سو، ادله‌ای بر جواز چنین توکیلی، و از سوی دیگر، ادله‌ای نیز بر عدم جواز وکالت دادن در وقف دلالت دارد. البته دربارۀ شرط وکالت در وقف در ضمن برخی از عقود لازم، نظیر بیع و رهن، مشهور فقها به جواز چنین شرط و آثار و احکام مترتب بر آن حکم صریحی داده‌اند و به‌صورت متقابل در قالب «شرط فعل»، توسط حقوقدانان نیز پذیرفته شده است.
تبیین معنا و مفهوم ماهیت وقف از حیث عبادیت یا معاملیت و اینکه آیا در وقف، قصد قربت شرط است یا خیر؟ نقش تعیین‌کننده‌ای در اتخاذ موضع اثبات یا نفی در حکم این موضوع دارد.
در نوشتار حاضر ضمن بررسی استدلال‌های قائلان به جواز و عدم جواز توکیل در وقف، از رهیافت ادله‌ای چند از جمله دلیل عرف، به این نتیجۀ اصلی می‌رسیم که وکالت دادن در وقف و به تعبیر دیگر توکیل در وقف، چه در قالب شرط ضمن عقد (شرط فعل) و چه به‌صورت ابتدایی، جایز و صحیح است.
کلیدواژه‌ها
ایقاع؛ توکیل؛ صدقه؛ عقد؛ قصد قربت؛ وقف؛ وکالت
عنوان مقاله [English]
To Appoint an Attorney in Devotion
نویسندگان [English]
Hamid Masjedsaraie
Associate professor of Semnan university
چکیده [English]
It is so common in many legal activitiesto appoint an attorney, who is selected to do something on behalf of a client. But whether it is right to appoint an attorney for making a formula of devotion has always been in dispute among jurisprudents.One finds evidences and discusses for, while another finds evidences against such an appointment, although there is an explicit agreement about the conditions of appointing attorney in some binding contracts like sale or mortgage. On the other hand, the lawyers have agreed about the issuein situations like “condition included in the contract” (Shart-e-fel).
What is of a great importance here is that whether the devotion should be considered as an act of worship or, else, as a transaction (business), and whether it is required a pure intention on behalf of the servant towards God or not.
کلیدواژه‌ها [English]
Devotion, power or attorney, Binding, disputation, Alms, pure intention, to appoint an attorney
مراجع

 

1.قرآن کریم

2. ابراهیم مصطفی و دیگران ( بی تا). المعجم الوسیط، ترکیه، المکتبه الاسلامیه.

3. ابن ادریس، محمد بن منصور (1410ه ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

4. ابن منظور، محمد بن مکرم ( 1414ه ق). لسان العرب، بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر والتوزیع.  

5. ابوعطا، محمد (1389ه ش). موضوع وکالت در حقوق ایران و فرانسه، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، شماره سوم، ص7-28.

6. انصاری، مرتضی (1374 ه ش). المکاسب، قم، انتشارات اسماعیلیان.

7. ابو الحسین، احمد بن فارس (1404ه ق ). معجم مقائیس اللغه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.

8. ایروانى، باقر(1427 ه ق). دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی على المذهب الجعفری، قم، بی ناشر ( برگرفته از نرم افزارجامع فقه اهل البیت علیهم السلام ).

 9. بجنوردى، سید حسن (1419ه ق). القواعد الفقهیه، قم، نشر الهادی.

10. بحرانى، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405ه ق) الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

11. جمعی از مؤلفان (بی تا).کتب مجله فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.

12. جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ه ق ). الصحاح، بیروت، انتشارات دار العلم للملایین.

13. حرّ عاملى، محمد بن حسن (1409ه ق ). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

14. حلی، ابن فهد (1411 ه ق). المهذب البارع، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

15. خمینى، سید روح اللّه (1425ه ق ). تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

16.  سبزوارى، سید عبد الأعلى (1413ه ق). مهذّب الأحکام، قم، مؤسسه المنار.

17. سعدى، ابو جیب (1408ه ق ). القاموس الفقهی لغه و اصطلاحاً، دمشق، انتشارات دار الفکر.

18. سیفی مازندرانى، على اکبر (1430ه ق). دلیل تحریر الوسیله، تهران، انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.

19. شهید اول، محمد بن مکى (1417ه ق). الدروس الشرعیّه فی فقه الإمامیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

20. شهید ثانى، زین الدین بن على (1414ه ق). حاشیه الارشاد، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.

21._________________ (1410ه ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم، کتابفروشى داورى.

22. _________________ (1413ه ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه.

23. طبابائی، سید علی ( 1419 ه ق). ریاض المسائل، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

24. مکارم شیرازى، ناصر (1427ه ق). دائره المعارف فقه مقارن، قم، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام.

25. صدر، سید محمد باقر (1420ه ق). ما وراء الفقه، بیروت، دار الأضواء للطباعه و النشر و التوزیع.

26. طبرسی ، فضل بن حسن (1372ه ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو.

25. طرابلسى، ابن براج (1406ه ق ) المهذب، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

27. طوسى، ابو جعفر (1387ه ق). المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.

28. __________ (1400ه ق) النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت، دار الکتاب العربی.  

29. علامه حلی، حسن بن یوسف (1370ه ق). تبصره المتعلمین، تهران، کتابفروشی اسلامیه.

24.فاضل الآبی، زین الدین ابی علی الحسن (1410ه ق). کشف الرموز فی شرح المختصر النافع، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین

30. قرشى، سید على اکبر (1412ه ق ). قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیه.

31. حسینی روحانی، سید صادق (1412ه ق). فقه الصادق علیه السلام، قم، دار الکتاب - مدرسه امام صادق علیه السلام.

32. کرکى، على بن حسین (1414ه ق ). جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

33. کلینى، ابوجعفر (1407ه ق ).الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه.

34. فاضل لنکرانى، محمد ( 1424ه ق). تفصیل الشریعه، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار علیهم السلام.

35. محقق حلّى، نجم الدین جعفر بن حسن (1408ه ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان.

36. مسجد سرایی، حمید، (1391ه ش). ترمینولو‍ژی فقه، تهران، انتشارات پیک کوثر.

37. مصطفوى، سید محمد کاظم (1423ه ق). فقه المعاملات، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین.

38. معلوف، لوئیس (1362ه ش). المنجد، تهران، انتشارات اسماعیلیان.

39. مغنیه، محمد جواد (1421ه ق). فقه الإمام الصادق علیه السلام، قم، مؤسسه انصاریان.

40. مفید، محمّد بن محمد بن نعمان (1413ه ق ). المقنعه، قم،کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.

41. نائینى، آقا ضیاء الدین و کزازى، على(1421ه ق). الرسائل الفقهیه، قم، انتشارات مؤسسه معارف اسلامى امام رضا علیه السلام. 

42. منتظری نجف‌آبادى، حسیینعلی (1409ه ق). مبانى فقهى حکومت اسلامى، ترجمه محمود صلواتی و ابوالفضل شکوری، قم، انتشارات مؤسسه کیهان. 

43. نجفى، محمد حسن (1404ه ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.

44. یزدى، سید محمد کاظم طباطبایى (1414ه ق). تکمله العروه الوثقى، قم، کتابفروشى داورى.

45. محقق داماد، سید مصطفی (1406ه ق). قواعد فقه، تهران، انتشارات مرکز نشر علوم اسلامى.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,942
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,131


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب