پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,522,068 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,622 |
یک ممدوح ناشناختۀ خاقانی و نکته‌ای مهمّ دربارۀ نسخۀ لندن | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 2، اسفند 1393، صفحه 41-60 اصل مقاله (268 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2015.54150 | ||
| نویسنده | ||
| محمد رضا ترکی* | ||
| دانشیار دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| دربارۀ جزئیّات سوانح عمر خاقانی و روابط او با دربارها و حاکمان روزگارش، تحقیقات کاملی صورت نگرفته و سیمای برخی از ممدوحان او در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بی‌شکّ بدون شناخت بایستۀ موقعیّت زمانی و اشارات تاریخی سروده‌های این شاعر بزرگ قرن ششم و شناخت هویّت ممدوحان وی، نمی‌توان درک دقیقی از بسیاری از ابیات و سروده‌های او داشت و حتّی به تصحیح علمی و دقیق سروده‌هایش نائل آمد. یکی از قصاید مشهور خاقانی، سروده‌ای است با ردیف «نماید» که آن را می‌توان اختصاراً «قصیدۀ نماید» یا «شاهد جان» نامید. درمورد اینکه ممدوح این قصیده کیست و نیز تعداد ممدوحان آن، اختلاف نظر جدّی در میان دست‌نوشته‌های دیوان و صاحب‌نظران وجود دارد. نویسنده در مقالۀ خود کوشیده است از رهگذر اسناد تاریخی موجود و با توجّه به نقد و تحلیل دیدگاه‌های خاقانی‌شناسان روزگار، این ابهام تاریخی را برطرف سازد. ضمناً با بررسی نسخه‌های مختلف دیوان خاقانی که مورد نظر مرحوم سجّادی در تصحیح این دیوان بوده و چند نسخۀ دیگر، ثابت کرده که این ابهام و اختلاف نظرهای پدیدآمده پیرامون ممدوح این قصیده، ناشی از اشکالی اساسی در نسخۀ بریتیش میوزیوم ـ نسخۀ اساس چاپ سجّادی ـ از دیوان خاقانی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: خاقانی شروانی؛ قصیدۀ شاهد جان؛ ممدوحان خاقانی؛ سیف‌الدّین صاحب موصل؛ نسخۀ لندن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Unknown Praised Character in Khāqānī's Works and an Important Point about the Version of his Divān in British Museum | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad reza torki | ||
| چکیده [English] | ||
| There has not yet accomplished a comprehensive research on the details of Khāqānī's life incidents and his relationship with the courts of the kings and the lords ruled during his period, so a very vague image has remained of the faces of his praised ones. It would be undoubtedly impossible to get a minute understanding of the poems of this great poet of 12th century or even to try to correct them carefully and academically without suitable information on his time situation, historical points on his works and realizing the identity of his praised characters. One of Khāqānī's celebrated poems is a ballad with the word “namāyad” as its rhyme which can be briefly called “namāyad ballad” or Shāhed-e-jān (the soul-mate). Who is the one has been admired in this ballad? There is a fierce controversy between the experts and of course the manuscript versions of Khāqānī's Divān about the quantity and the identity of the admirer(s). We are going, in present paper, to make this historical ambiguity clear via existing historical documents and taking the analysis of contemporary Khāqānī experts in to consideration. Additionally, it would be proved that the above mentioned ambiguity and the controversies surrounded the praised character in this ballad are all the result of a fundamental problem in the version of Khāqānī's Divān available in British Museum (on which Sadjadi had edited). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Khāqānī Sharvānī, Shāhed-e-jān ballad, Khāqānī's praised characters, Seif-al-Din Sahib of Mosul | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌الأثیر (1386 ق)، الکامل فی التّاریخ، جلد یازدهم، بیروت، دار صادر ـ دار بیروت. ابن‌خلّکان (1972 م)، وفیات‌الأعیان و أنباء أبناء‌الزّمان، چاپ احسان عبّاس، بیروت، دار صادر. استعلامی، محمّد (1378)، نقد و شرح قصاید خاقانی، زوّار، تهران. برزگر خالقی، محمّدرضا (1387)، شرح دیوان خاقانی 1، زوّار، تهران. بیرشک، احمد (1367)، گاهنامۀ تطبیقی سه‌هزار ساله، تهران، علمی و فرهنگی. خاقانی شروانی (1357) دیوان خاقانی شروانی، چاپ علی عبدالرّسولی، تهران، کتابخانۀ خیّام. ـــــــــــــ (1368)، دیوان خاقانی شروانی، چاپ سیّد ضیاء‌الدّین سجّادی، تهران، زوّار. ـــــــــــــ (تحریر 664 ق)، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ خطّی کتابخانۀ بریتیش میوزیوم لندن به شمارۀ or.7942 (میکروفیلم شمارۀ 1871 دانشگاه تهران). ـــــــــــــ (تحریر 847 ق)، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ خطّی کتابخانۀ آستان قدس رضوی به شمارۀ 4644 (ادبیّات: 407). ـــــــــــــ (تحریر 898 ق)، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ خطّی کتابخانۀ آستان قدس رضوی به شمارۀ 8368 (ادبیّات: 413). ـــــــــــــ (بی تا)، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ خطّی کتابخانۀ ملّی ایران به شمارۀ 3060/1782 (میکروفیلم شمارۀ 1966 دانشگاه تهران). ـــــــــــــ (بی تا)، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ خطّی کتابخانۀ دانشکدۀ ادبیّات دانشگاه تهران به شمارۀ 43 ج (میکروفیلم شمارۀ 7351 دانشگاه تهران). ـــــــــــــ (بی تا)، دیوان خاقانی شروانی، نسخۀ خطّی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی به شمارۀ 976. ـــــــــــــ (1349)، منشئات خاقانی، چاپ محمّد روشن، تهران، دانشگاه تهران. سجّادی، صادق (1367)، «آل‌زنگی»، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، جلد دوم، صص 7-16، تهران، مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی. صفری آق‌قلعه، علی (1385)، «اختلاف ختم‌الغرایب (= تحفة‌العراقین) دست‌نویس وین با چاپ دکتر یحیی قریب و احتمال تدوین متن در دو تحریر جداگانه توسّط خود شاعر»، آینۀ میراث، تابستان و پاییز، پیاپی 33 و 34، صص 360-368. فروزانفر، بدیع‌الزّمان (1380)، سخن و سخنوران، چاپ پنجم، تهران، خوارزمی. کندلی هریسچی، غفّار (1352)، «خاقانی شروانی و خاندان اتابکان آذربایجان»، مجلّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی تبریز، پاییز، شمارۀ 107، صص 283-326. ــــــــــــــ (1374)، خاقانی شروانی، حیات، زمان و محیط او، ترجمۀ میرهدایت حصاری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. مینورسکی، ولادیمیر فئودورویچ (1387)، شاهان شروان و امیران دربند، ترجمۀ محسن خادم، تهران، کتاب مرجع. ووستنفلد، فردینالد و ادوارد ماهلر (1360)، تقویم تطبیقی هزاروپانصد سالۀ هجری قمری و میلادی، مقدّمه و تجدید نظر از حکیم‌الدّین قریشی، تهران، فرهنگسرای نیاوران. نرم‌افزار تطبیق تقویم‌های دورۀ اسلامی (CALH) توصیه‌شده در مرکز تقویم مؤسّسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران به نشانی http://calendar.ut.ac.ir/Fa/Software/CalH.asp
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,930 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,263 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب